Avansert søk

Eitt treff

Nynorskordboka 186 oppslagsord

rektangelkart

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

eldre topografisk kart der kartbladet er rektangelforma og dekte fire gamle norske mil aust–vest og tre mil nord–sør;
jamfør gradteigkart

rekord

substantiv hankjønn

Opphav

frå engelsk; av latin recordari ‘minnast, hugse’

Tyding og bruk

beste resultat nokosinne innan eit område, særleg ei idrettsgrein
Døme
  • slå ein rekord;
  • den norske rekorden i stavsprang;
  • setje ny rekord på 500 m;
  • setje personleg rekord

Faste uttrykk

  • slå alle rekordar
    overgå alt som tidlegare har hendt eller er vorte observert (i ein gjeven samanheng)
    • salet slo alle rekordar

gruppering

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

  1. det å gruppere
    Døme
    • gruppering av materialet
  2. Døme
    • høgreekstreme grupperingar;
    • begge grupperingane driv intens valkamp;
    • norske grupperingar i utlandet

grunntrekk

substantiv inkjekjønn

Opphav

jamfør trekk (3

Tyding og bruk

  1. grunnleggjande eigenskap eller særmerke;
    Døme
    • eit grunntrekk ved det norske samfunnet
  2. grov eller overflatisk framstilling
    Døme
    • fortelje historia i grunntrekk

grunndrag

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

  1. grunnleggjande kjenneteikn;
    viktig eigenskap
    Døme
    • finne fram til grunndraga i det norske språket;
    • studere grunndraga i utviklinga
  2. viktigaste element;
    hovudpunkt, essens
    Døme
    • grunndraget i læra;
    • kva er grunndraget i filosofien?

grundtvigianar

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

tilhengjar av grundtvigianismen
Døme
  • dei norske grundtvigianarane på 1800-talet

grodag

substantiv hankjønn

Opphav

etter namnet til den tidlegare norske statsministeren Gro Harlem Brundtland

Tyding og bruk

  1. årleg ekstra feriedag innført i 1981, som seinare vart til ei femte ferieveke

grunnhått

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

grunnleggjande eigenskap eller samling av grunnleggjande eigenskapar;
essens, vesen, natur
Døme
  • den norske grunnhåtten;
  • grunnhåtten i læra

dalasau

substantiv hankjønn

Opphav

av dal

Tyding og bruk

sau av ein rase som er avla fram ved å krysse norske rasar med engelske

riksmål

substantiv inkjekjønn

Opphav

av riks- og mål (2

Tyding og bruk

  1. målform som blir brukt (som norm) overalt i eit land;
    offisielt språk;
  2. frå slutten av 1800-talet: nemning på den norske språkforma som utvikla seg ved ei blanding av norske og danske element, etter 1929 avløyst av bokmål (2)
  3. rettskrivingsnorm som Riksmålsforbundet har utarbeidd;
    til skilnad frå bokmål (2)