Розширений пошук

Простий пошук

Словник букмола 55 oppslagsord

omsorg

іменник жіночий або чоловічий

Походження

beslektet med sørge

Значення та вживання

det å passe på noen;

omtanke (2);

tilsyn

Приклад

være full av omsorg for familien;
vise omsorg for andre;
ha omsorg for barn

Фіксовані вирази

delt omsorg
ordning der barn bor like mye hos begge foreldrene etter en skilsmisse
dra omsorg for
sørge for;
ta seg av

Сторінка статті

gå for lut og kaldt vann

Значення та вживання

få for lite stell og omsorg;

Se: lut, vann

Приклад

ungene gikk for lut og kaldt vann

Сторінка статті

tenke

дієслово

Походження

av norrønt þekkja med påvirkning fra lavtysk denken

Значення та вживання

binde sammen forestillinger til tanker, drive tankevirksomhet;
resonnere
Приклад
- tenke klart;
- tenke farlige tanker;
- tenke i bilder;
- tenke før en taler;
- sitte og tenke;
- den var stor, tenkte hun
- brukt som adjektiv:
  et tenkende menneske;
  tenkende vesener
rette bevisstheten mot noe
Приклад
- hun tenkte ikke noe mer over det;
- han kom til å tenke på broren sin;
- prøve å ikke tenke på det
forestille seg, se for seg
Приклад
- la oss tenke oss følgende: …;
- det er lett å tenke seg en slik løsning;
- jeg kan tenke meg at det var vanskelig
- brukt som adjektiv:
  et tenkt tilfelle;
  for å ta et tenkt eksempel
ha forsett om, ha i sinne;
akte (4)
Приклад
- hva har du tenkt å gjøre?
- tenke på å gå;
- jeg tenker meg til fjells i helgen;
- jeg har tenkt å flytte
ha omsorg for, ta hensyn til
Приклад
- ikke tenk på meg;
- prøv å tenke litt på andre iblant
ha som synspunkt;
mene (3), synes (2)
Приклад
- hva tenker du om saken?
- ikke bry seg med hva andre tenker;
- de tenkte det var lurt å starte tidlig;
- jeg tenker det er for tidlig å si noe sikkert
brukt for å uttrykke forundring
Приклад
- tenk det!
- tenke seg til at du er her!

Фіксовані вирази

ha tenkt til
ha som plan;
skulle (1), ville (2, 4), komme til å (1)
hun hadde ikke tenkt til å bli lenge;
jeg har tenkt til å gi meg som trener;
hunden har tenkt til å bade
kunne tenke seg
være lysten på;
ønske seg
de kunne tenke seg å reise til Tyskland i sommer;
jeg kunne kanskje tenke meg en dessert i dag
kunne tenkes
være mulig
det kan tenkes at jeg blir litt forsinket
tenke etter
samle tankene sine;
overveie, fundere (2)
når jeg tenker etter, så blir det klarere
tenke framover
tenke på tiden som ligger foran en;
planlegge
tenke framover og se hvilke tiltak som kan holde hjulene i gang;
tenke framover for å skissere framtidige løsninger
tenke gjennom
gruble over noe;
fundere på
tenke nøye gjennom spørsmålet;
jeg har ikke hatt tid til å tenke gjennom saken
tenke høyt
snakke med seg selv;
gi uformelt uttrykk for sin mening
nå tenker jeg bare høyt et øyeblikk
tenke om igjen
revurdere synspunktet sitt
om du tror det, må du tenke om igjen
tenke over
- være oppmerksom på
  jeg tenkte ikke over at det kunne bli feil
- vie sine tanker til;
  tenke nøye og grundig;
  gruble, grunne (4
  tenk over det jeg sa;
  tenke over livet sitt
tenke seg om
grunne over noe i tankene;
gruble, tenke etter
tenke seg om to ganger;
tenke seg om før en uttaler seg
tenke sitt
ha sin egen oppfatning
de tenker sitt om andre mennesker
tenke så det knaker
tenke grundig
her tenkes det så det knaker
tenke ut
finne fram til noe ved tankevirksomhet;
komme opp med
tenke ut en slu plan
være tenkt til
være beregnet på;
være myntet på
pengene er tenkt til nytt skolebygg

Сторінка статті

tanke 1

іменник чоловічий

Походження

av lavtysk danke; beslektet med takk ( og tykke (

Значення та вживання

det å tenke (1);
tankevirksomhet
Приклад
- klarne tankene;
- komme i dype tanker;
- tankene gikk i alle retninger;
- ha noe i tankene
noe man tenker på;
forestilling i bevisstheten
Приклад
- ha flere tanker i hodet samtidig;
- det var en fornuftig tanke;
- bli kvalm bare av tanken på mat;
- tanken slo ned i henne;
- leke med tanken
måte å tenke om noe på;
oppfatning (2), idé (4), formening
Приклад
- tenke gamle tanker;
- hvem har satt deg på den tanken?
- ha høye tanker om seg selv;
- våre innerste tanker
evne til tenking;
forstand, intelligens
Приклад
- den menneskelige tanke;
- tankens begrensninger;
- la tanken være fri
plan (1, 3), hensikt
Приклад
- ha tanker om å legge opp;
- selv om det ble en fiasko, var tanken god;
- hva var tanken bak vedtaket?
medfølende tanke (1, 3);
omsorg, hensyn (2), omtanke (2)
Приклад
- uten å ofre sine medmennesker en tanke;
- sende en tanke til de som trenger det

Фіксовані вирази

en tanke
lite grann;
en smule
filmen var en tanke kjedelig;
buksa er en tanke for stor
falle i tanker
være åndsfraværende
få ut av tankene
slutte å tenke på noe eller noen
han sliter med å få problemet ut av tankene
med tanke på
når det gjelder

Сторінка статті

delt omsorg

Значення та вживання

ordning der barn bor like mye hos begge foreldrene etter en skilsmisse;

Se: omsorg

Сторінка статті

bry seg

Значення та вживання

Se: bry

blande seg inn i utrengsmål
Приклад
- ikke bry deg!
vise omsorg;
gripe inn
Приклад
- folk gidder ikke bry seg;
- det nytter å bry seg

Сторінка статті

ta seg av

Значення та вживання

Se: ta

gjøre, utføre
Приклад
- ta seg av alt det praktiske
ha omsorg for
Приклад
- de tok seg av sin gamle far

Сторінка статті

sørge for

Значення та вживання

Se: sørge

dra omsorg for
Приклад
- sørge for barna
ta seg av (at noe går i orden)
Приклад
- sørge for forfriskninger

Сторінка статті

ha hjerte for

Значення та вживання

vise medfølelse med, omsorg for;

Se: hjerte

Сторінка статті

ta

дієслово

Походження

norrønt taka

Значення та вживання

gripe med hendene eller redskap (og holde fast eller flytte)
Приклад
- ta tauet;
- ta fatet og sett det på bordet;
- hun tok hardt i armen min;
- ta fram koppene;
- han har tatt opp lekene fra gulvet;
- han tar boka ut av bokhylla;
- hun tok duken av bordet
fange;
få tak i
Приклад
- ta laksen i garn;
- en målmann som tar alle baller;
- tyvene ble tatt;
- ta noen på fersk gjerning
tilegne seg;
skaffe, hente;
kreve;
stjele
Приклад
- ta det en kan få;
- ta lærdom av noe;
- ta hjem varer;
- hvor skal jeg ta penger fra?
- sitatet er tatt fra Bjørnson;
- de tok inn kr 15000 på loppemarkedet;
- banken tok høy rente;
- ta kr 500 for turen;
- ta lommeboka fra noen;
- forskere som tar andres ideer
få kontroll over;
tiltvinge seg;
erobre
Приклад
- ta en by;
- ta over styre og stell;
- de tok festningen;
- de har tatt makten i landet;
- ta kommandoen;
- ta noe i besittelse;
- hun tar roret;
- faen ta deg!
- han tok henne med vold
banke opp;
straffe;
drepe;
slakte
Приклад
- bare vent, jeg skal nok ta deg!
- reven tok hønene;
- vi skal ta grisen i morgen
få til å forsvinne;
fjerne
Приклад
- nabohuset tok all utsikten;
- ta luven fra konkurrentene;
- ta blindtarmen;
- ta stingene;
- ta noe vekk
føre inn i en ny tilstand;
overmanne, gripe
Приклад
- sinnet tok henne;
- gråten tar ham
komme borti;
berøre, nå
Приклад
- ikke ta på maleriet!
- ta seg i håret;
- hun tok seg for pannen;
- hun har aldri tatt i et ratt;
- flyet tok bakken;
- de tar land lenger mot nord
virke på en overflate;
kjennes, merkes;
slite
Приклад
- høvelen tar dårlig;
- de nye skoene tar over vristen;
- sola tok godt;
- sykdommen hadde tatt på henne;
- oppstigningen tar på kreftene
føre til et bestemt resultat
Приклад
- epidemien tok livet av mange;
- arbeidet tar nesten knekken på ham
utføre en oppgave;
lage, gjøre;
fotografere
Приклад
- ta oppvasken;
- han tok en kopi;
- de tok mange bilder i ferien
ha evne til å klare;
mestre
Приклад
- hun tar alt med en gang;
- sjekta tar sjøen best
vinne, oppnå
Приклад
- ta sølvmedalje i roing;
- ta knekten med esset;
- ta stikk
gjøre bruk av
Приклад
- ta noe som mønster;
- ta tiden til hjelp;
- jeg vil ikke ta det ordet i min munn
velge blant flere muligheter;
plukke ut
Приклад
- hvilken lue skulle han ta?
- ta parti for noen;
- ta noen i lære hos seg;
- ta noen som vitne;
- du tar vel en sjekk?
- hver tar sin, så tar jeg min
få i seg mat, drikke, medisin eller lignende
Приклад
- ta tran;
- ta jernpiller;
- de tok en matbit før de dro;
- jeg har tatt meg en dram
måle (1)
Приклад
- ta mål;
- ta temperaturen;
- ta pulsen
ha en viss utstrekning i tid eller rom
Приклад
- reisen tok lang tid;
- turen tar en uke;
- sofaen tar stor plass
ha plass til;
romme
Приклад
- flasken tar en liter;
- salen kan ta 450 personer
bevege seg eller føre i en bestemt retning, på en bestemt måte eller med et bestemt framkomstmiddel
Приклад
- ta til skogs;
- ta til venstre;
- ta veien over heia;
- ta skipet inn fjorden;
- ta los om bord;
- de tok trappa i to sprang;
- ta toget;
- hun tok sykkelen til butikken
reagere eller oppfatte på en bestemt måte;
forstå, tolke
Приклад
- ta det med ro;
- han tar alt med et smil;
- de tok det tungt;
- ta feil;
- han tok det med fatning;
- hun tok det de sa bokstavelig;
- ta noe på den rette måten;
- ta noen med det gode;
- de tok henne for en annen
brukt i uttrykk for å mene noe eller gjøre noe for å endre en tilstand, utvikling eller lignende;
utføre en bestemt handling
Приклад
- ta stilling til noe;
- ta avstand fra noe;
- ta ordet;
- ta følgene;
- hun tok mot til seg;
- ta til gjenmæle;
- ta i ed;
- ta sjansen;
- ta hevn;
- ta avskjed;
- ta eksamen;
- ta seg en tur;
- ta til våpen
brukt i uttrykk for at noe endrer seg på en bestemt måte;
utvikle
Приклад
- ta form;
- ta fyr;
- treet tok skade
brukt i en konstruksjon med ‘og’ og et annet verb: gjøre, utføre (det som det andre verbet angir)
Приклад
- jeg tar og går ut
i grammatikk: følges av et bestemt ledd;
kreve en viss form av et tilknyttet ord
Приклад
- et verb som tar objekt;
- preposisjonen ‘til’ tar genitiv i norrønt

Фіксовані вирази

ta av
- fjerne (fra)
  ta av lokket;
  han tok av lua;
  han ble tatt av saken
- gi ly
  skogen tar av for vinden
- spakne
  vinden tar av
- gå ned i vekt
  ta av tre kilo;
  han har tatt av litt i det siste
- begynne å stige for alvor;
  nå de store høyder
  det var i fjor at salget virkelig tok av
- legge til side;
  holde av;
  reservere
  ta av en vare til noen en kjenner;
  de har tatt av noen plasser på første benk
- lette fra bakken
  flyet tok av
- vike av fra en retning
  ta av til høyre i krysset
ta av seg
kle av seg
ta etter
herme etter;
etterligne, kopiere
ta for seg
- snakke alvorlig med;
  formane
  han tok sønnen for seg
- forsyne seg godt
  hun tok for seg av godsakene
- ha som emne;
  drøfte
  foredraget tok for seg det siste krigsåret
ta i
anstrenge seg;
gjøre en innsats
ta igjen
- nå igjen;
  innhente
  syklisten tok meg igjen
- gjøre motstand;
  hevne
  barn som aldri tar igjen når de blir slått
- gjøre opp for;
  kompensere
  ta igjen for mange dårlige år
ta imot
- fange opp;
  motta
  han tar imot ballen
- ønske velkommen (og slippe inn)
  ta imot gjestene
- finne seg i å få
  han tok ofte imot juling
ta med
- føre med seg;
  la få være med
  han tok med seg sykkelen på toget;
  ta med barna til byen
- inkludere i en helhet;
  ta hensyn til;
  regne med
  vi tar med oss alt det positive
ta opp
- gi plass til (på skole)
  ta opp elever
- skaffe seg ved å låne
  ta opp lån
- legge fram (en sak eller lignende)
  ta opp noe til drøfting;
  ta opp problemet med ledelsen
- gjøre opptak av lyd eller bilde
ta over
- ta til eie eller i bruk noe som andre har eid eller brukt
  ta over gården etter foreldrene
- ta på seg ansvar, plikt eller lignende som en annen har hatt
  ta over som justisminister
- komme i stedet for
  automatisering har tatt over for manuell arbeidskraft
ta på
føre med seg slit og strev
det tar på å være på reise hele tiden
ta på seg
- kle på seg
- si seg villig til å ta ansvar for;
  påta seg
  ta på seg en oppgave;
  hun tok på seg skylden
ta rede på
finne ut
ta rede på hvem som eier bilen
ta seg
bli drektig
ta seg av
- gjøre, utføre
  ta seg av alt det praktiske
- ha omsorg for
  de tok seg av sin gamle far
ta seg for
gripe etter noe å holde seg i;
finne feste
hun snublet og måtte ta seg for
ta seg fram
bevege seg framover
ta seg fram i dyp snø
ta seg inn
- komme seg inn
  de tok seg inn gjennom vinduet
- få igjen krefter;
  samle seg
  ta seg inn etter VM
ta seg opp
- bli bedre;
  rette seg
- bli sterkere;
  øke
  vinden tok seg opp
ta seg til
(begynne å) gjøre;
foreta seg
hva skal vi ta oss til?
ta seg ut
- drive seg til det ytterste
- arte seg eller sjå ut (på en bestemt måte)
  dette tar seg dårlig ut
ta til
begynne, starte
ta til med hogsten;
det tok til å regne
ta ut
- hente ut (gode, verdi eller lignende)
  ta ut penger;
  ta ut pensjon;
  hun tok ut fem feriedager
- velge ut (personer) til konkurranse eller lignende
  ta ut laget
- skaffe offentlig kunngjøring om
  ta ut skilsmisse;
  ta ut tiltale

Сторінка статті

Словник нюношка 41 oppslagsord

omsorg

іменник жіночий

Походження

samanheng med sørgje

Значення та вживання

det å passe nokon;

omtanke (2);

tilsyn

Приклад

ha omsorg for seg og sine;
vise omsorg for elevane

Фіксовані вирази

delt omsorg
ordning der barn bur like mykje hos begge foreldra etter ei skilsmisse
dra omsorg for
sørgje for;
ta seg av

Сторінка статті

tenkje, tenke

tenkja, tenka

дієслово

Походження

av norrønt þekkja med påverknad frå lågtysk denken

Значення та вживання

binde saman førestillingar til tankar, drive tankeverksemd;
resonnere
Приклад
- tenkje logisk;
- tenkje seg til resten;
- tenkje ut ei løysing;
- tenkje før ein taler;
- sitje og tenkje;
- det var rart, tenkte han
- brukt som adjektiv:
  eit tenkjande menneske;
  tenkjande vesen
rette medvitet mot noko
Приклад
- det ein ikkje kan få, nyttar det lite å tenkje på;
- eg tenkjer ofte på deg;
- tenkje bakover i tida;
- ho kom til å tenkje på ei historie
førestille seg
Приклад
- eg kan tenkje meg at det var vanskeleg;
- ei slik løysing er lett å tenkje seg
- brukt som adjektiv:
  eit tenkt døme
rå seg til, ha i sinne, ha som plan;
etle (1)
Приклад
- kva har du tenkt å gjere?
- tenkje på å gå;
- som tenkt, så gjort
ha omsorg eller tanke for
Приклад
- ikkje tenk på meg;
- dei er gode til å tenkje på andre
ha som synspunkt;
meine (3), synast (3)
Приклад
- kva tenkjer du om saka?
- ikkje bry seg med kva dei andre tenkjer;
- dei tenkte det var lurt å byrje tidleg
brukt for å uttrykkje overrasking
Приклад
- tenk det!
- tenkje seg til at eg skulle sjå deg her

Фіксовані вирази

ha tenkt til
ha som plan;
skulle (1), vilje (2, 4), kome til å (1)
dei har tenkt til å gifte seg;
skeiseløparen har tenkt til å leggje opp;
hunden har tenkt til å bade
kunne tenkjast
vere mogleg
det kan tenkjast at dei har gløymt heile greia
kunne tenkje seg
ha hug til;
ynskje seg
ein kunne tenkje seg ei pause no og då;
eg kan tenkje meg litt godt å drikke til maten
tenkje etter
samle tankane;
fundere (2), grunde
når eg tenkjer etter, så trur eg det finst ei løysing
tenkje framover
tenkje på tida som er framfor ein;
planleggje
vi må tenkje framover, på komande generasjonar
tenkje gjennom
gruble over noko;
fundere på
tenkje gjennom spørsmålet;
ta seg tid til å tenkje gjennom saka
tenkje høgt
snakke med seg sjølv;
gje uformelt uttrykk for meininga si
lat oss tenkje høgt om korleis vi skal handtere dette
tenkje om att
revurdere meininga si, tru om att
om du trur det, må du tenkje om att
tenkje over
- vere merksam på
  ein må tenkje over korleis ein snakkar
- tenkje grundig på;
  gruble, fundere
  tenkje over livet sitt
tenkje seg om
grunde over noko i tankane;
gruble, tenkje etter
tenkje seg om to gonger;
tenkje seg om før ein seier noko
tenkje sitt
gjere seg opp si eiga meining
dei tenkjer no sitt om det heile
tenkje så det knakar
tenkje grundig
han tenkte så det knaka
tenkje ut
finne fram til noko ved tankeverksemd;
kome opp med
tenkje ut ein slu plan
vere tenkt til
vere etla til;
vere mynta på
pengane er tenkte til nye datamaskinar

Сторінка статті

tanke 1

іменник чоловічий

Походження

av lågtysk danke; samanheng med takk ( og tykkje

Значення та вживання

det å tenkje på noko;
tankeverksemd
Приклад
- vere klar i tanken;
- kome i djupe tankar;
- ha noko i tankane;
- tankane gjekk i alle retningar
det ein tenkjer;
førestilling i medvitet
Приклад
- berre ha éin tanke i hovudet;
- ein edel tanke;
- eg kan ikkje halde ut den tanken;
- tanken slo ned i han;
- leike med tanken
måte å tenkje om noko på;
syn (8), oppfatning (2), formeining
Приклад
- tenkje gamle tankar;
- tanken har slått meg;
- kven har sett dei på den tanken?
- ha høge tankar om seg sjølv
evne til tenking;
forstand, intelligens, vit
Приклад
- den menneskelege tanken;
- late tanken vere fri;
- ein tankens mann
plan (1, meining, avgjerd, føremål
Приклад
- jau, det er tanken;
- det var tanken å kome;
- tanken bak vedtaket
medfølande tanke (1, 3);
omsorg, omsyn, omtanke (2)
Приклад
- ho har slik tanke for dei sjuke;
- sende ein tanke til dei fattige
lita mengd av noko;
smak (3)
Приклад
- ein tanke sukker i teen;
- flytte bordet ein tanke lenger til høgre

Фіксовані вирази

ein tanke
lite grann;
ein smule
ein tanke sukker i teen;
flytte bordet ein tanke lenger til høgre
falle i tankar
vere åndsfråverande
få ut av tankane
slutte å tenkje på
ho fekk ikkje hendinga ut av tankane
med tanke på
av eller med omsyn til;
når det gjeld

Сторінка статті

ta, take

taka

дієслово

Походження

norrønt taka

Значення та вживання

gripe med hendene eller reiskap (og halde fast eller flytte);
fate
Приклад
- ta tauet;
- ho tok hardt i guten;
- ta boka frå bordet;
- han tek fram koppane;
- du må ta veska opp frå golvet
fange;
få tak i
Приклад
- ta laksen i garn;
- ho tok fisk på snøre;
- dei har teke tjuven;
- ta nokon til fange
eigne til seg;
skaffe, hente;
krevje;
stjele
Приклад
- ta lærdom av noko;
- ta heim varer;
- ta pengar ut av banken;
- kvar skal ho ta pengar frå?
- sitatet er teke frå Snorre;
- dei tok inn mykje i inngangspengar;
- banken tok høg rente;
- ta 650 kroner for turen;
- ta lommeboka frå nokon
få makt over;
tvinge til seg;
erobre
Приклад
- ta ei festning;
- ta noko med vald;
- generalane har teke makta i landet;
- dei tok over styret;
- ta roret;
- faen ta deg!
- han tok henne fleire gonger
banke opp;
straffe;
drepe;
slakte
Приклад
- eg skal ta deg kraftig;
- den store ville ta den vesle;
- bjørnen tek lam;
- vi skal ta grisen i morgon
få til å forsvinne;
fjerne
Приклад
- nabohuset tek sola;
- han tok luven frå konkurrentane;
- ta blindtarmen
føre inn i ein ny tilstand;
overmanne, gripe
Приклад
- sinnet tok han;
- gråten tek henne
kome borti;
røre, nå
Приклад
- ikkje ta på den nymåla veggen!
- ta seg på kneet;
- det gjer vondt å ta på såret;
- vatnet er for varmt å ta i;
- ho tok varsamt på handa hans;
- ho vil ikkje ikkje ta i ei bok;
- flyet tek bakken;
- dei tok land lengst mot nord;
- bordet tok i veggen
verke på ei overflate;
kjennast, merkast;
røyne
Приклад
- høvelen tek dårleg;
- dei nye skoa tek over rista;
- vinden tok godt;
- det tek i knea;
- sjukdomen tok på han;
- arbeidet tek på kreftene
føre til eit visst resultat;
lage
Приклад
- ta knekken på nokon
gjere ei oppgåve;
lage;
fotografere
Приклад
- ta oppvasken;
- ta ei avskrift;
- ho tok eit bilete
ha evne til å greie;
meistre
Приклад
- båten tek sjøen lett
vinne, oppnå
Приклад
- ta gullmedalje;
- ta stikk
bruke
Приклад
- ta noko som mønster;
- dei tok tida til hjelp;
- ta noko i bruk
velje mellom fleire alternativ;
plukke ut
Приклад
- eg tek den grå dressen;
- han tok parti for dei svake;
- ta nokon som vitne;
- ta nokon i lære
få i seg mat, drikke, medisin eller liknande
Приклад
- ta tran;
- ho tek seg ein matbit
måle (1, 1)
Приклад
- ta temperaturen;
- skreddaren tok mål
ha ei viss utstrekning i tid eller rom
Приклад
- det tok lang tid;
- møblar som tek stor plass
ha plass til;
romme
Приклад
- spannet tek to liter;
- ferja kan ta 80 bilar
gå eller føre i ei viss lei, på ein viss måte eller med eit særskilt framkomstmiddel
Приклад
- ta til venstre;
- ta heim;
- ta seg fram;
- han tok trappa i eitt byks;
- ho tek båten inn til bryggja;
- ta los om bord;
- ta toget;
- dei tok bussen til byen
reagere eller oppfatte på ein viss måte;
forstå, tolke
Приклад
- han tok det bra;
- dei tok det med fatning;
- dei tek det tungt;
- ta noko på alvor;
- du tek feil;
- ta noko bokstavleg;
- ta nokon med det gode;
- ho tok forklaringa raskt;
- dei tok han for ein annan;
- kva tek du meg for?
brukt i uttrykk for å meine noko eller gjere noko for å endre ein tilstand, ei utvikling eller liknande;
setje i verk ei viss handling
Приклад
- ta mot til seg;
- ta seg saman;
- ta til vitet;
- ta ordet;
- ta ei avgjerd;
- ta sjansen;
- ta til nåde;
- ta i eid;
- ta ansvaret for noko;
- ta skulda for noko;
- ta vågnaden med noko;
- ta hemn;
- ta avskil;
- ta eksamen;
- ta seg ein tur;
- ta seg til noko;
- ta til våpen
brukt i uttrykk for at noko endrar seg på ein viss måte;
utvikle
Приклад
- ta form;
- ta koking;
- ta eld;
- treet har teke skade av tørken;
- ta ende
brukt i ein konstruksjon med ‘og’ og eit anna verb: gjere, utføre (det som det andre verbet nemner)
Приклад
- ta og gå heim!
- ho tok og hoppa ned
i grammatikk: bli følgt av eit visst ledd;
krevje ei viss form av eit tilknytt ord
Приклад
- eit verb som tek objekt;
- nokre verb tek dativ på tysk

Фіксовані вирази

ta att
- nå att;
  innhente;
  ta igjen (1)
  dei tok meg att i bakken
- gjere motstand;
  hemne;
  ta igjen (2)
  han fekk eit slag i magen, men ville ikkje ta att
- rette opp, bøte på;
  kompensere;
  ta igjen (3)
  ta att det tapte
ta av
- fjerne (frå)
  ta av loket;
  ho tok av kåpa;
  lensmannen vart teken av saka
- gje ly, gje livd;
  live (4, 1)
  ta av for vinden
- spakne
  vinden tok av utover dagen
- gå ned i vekt
  han har teke av i det siste
- byrje å stige kraftig;
  nå store høgder
  salet av el-bilar har teke av
- leggje til side;
  halde av;
  reservere
  ta av ei vare til nokon
- lette frå bakken
  flyet tok av
- vike av frå ei retning
  dei har teke av frå hovudvegen
ta av seg
kle av seg
ta etter
herme etter;
etterlikne, kopiere
ta for seg
- snakke alvorleg med
  mora tok guten for seg
- forsyne seg godt
  han tek for seg av godsakene
- ha som emne;
  drøfte
  boka tek for seg historia til menneska
ta i
gjere ein ekstra innsats
ta igjen
- nå igjen;
  innhente;
  ta att (1)
  ho tok dei igjen i bakken
- gjere motstand;
  hemne
  han ville ikkje slåst, og tok aldri igjen
- rette opp, bøte på;
  kompensere;
  ta att (3)
  ta igjen for mange år med stillstand i næringa
ta imot
- fange opp;
  motta
  ho tek imot ballen;
  ta imot helsinga
- ynskje velkomen (og sleppe inn)
  ta imot gjestene
- finne seg i å få
  han tek imot mykje kjeft
ta med
- føre med seg;
  la få vere med
  ho tok med seg sekken;
  ta med barna til byen
- inkludere i ein heilskap;
  ta omsyn til;
  rekne med
  ho har teke med seg mange erfaringar
ta opp
- gje plass til (på skule)
  ta opp studentar
- skaffe seg ved å låne
  ta opp lån
- leggje fram (ei sak eller liknande);
  fremje
  ta opp saka til drøfting;
  ta opp problema
- gjere opptak av lyd eller bilete
ta over
- ta til eige eller i bruk noko som andre har ått eller brukt
  dei skal ta over butikken
- ta på seg ansvar, plikt eller liknande som ein annan har hatt
  ta over som finansminister
- kome i staden for
  asfalt tok over for grus på vegane
ta på
føre med seg slit og strev;
tære på;
røyne
det tek på å drive butikk aleine
ta på seg
- kle på seg
- vere villig til å ta ansvar for
  ta på seg ei oppgåve
ta seg
bli drektig
hoppa tok seg
ta seg av
- gjere, utføre
  ho tok seg av førebuingane
- ha omsorg for
  ta seg av gamle og sjuke
ta seg for
gripe etter noko å halde seg i;
finne feste
han måtte ta seg for med handa
ta seg fram
flytte seg framover
ta seg fram i ukjent lende
ta seg inn
- kome seg inn
  nokon hadde teke seg inn i bygget
- få igjen krefter;
  samle seg
  det tek tid å ta seg inn etter ei hard veke
ta seg opp
- bli betre;
  rette seg
- bli sterkare;
  auke
  vinden tek seg opp
ta seg til
(byrje å) gjere;
gå i gang
kva skal eg ta meg til?
ta seg ut
- drive seg til det ytste
- arte seg eller sjå ut (på ein viss måte);
  synast
  dette tek seg dårleg ut
ta til
byrje
det tok til å mørkne
ta ut
- hente ut (gode, verdi eller liknande)
  ta ut pengar;
  ho har teke ut ferie i juli
- velje ut (personar) til konkurranse eller liknande
  ta ut laget
- skaffe offentleg kunngjering om
  ta ut separasjon;
  ta ut tiltale

Сторінка статті

vise 2

visa

дієслово

Походження

norrønt vísa; samanheng med vis (

Значення та вживання

la nokon sjå;
peike ut;
syne (2, 1)
Приклад
- ho viste meg arbeidsplassen sin;
- eg måtte vise billetten;
- han viste meg vegen;
- vise korleis det skal gjerast
om måleinstrument: markere verdi
Приклад
- klokka viser seks;
- termometeret viste 15 kuldegrader
sende av stad
Приклад
- vise nokon til ein god lege;
- saka vart vist vidare til dei tillitsvalde
gje prov for;
gje uttrykk for;
leggje for dagen
Приклад
- vise kva ein duger til;
- vise tillit;
- vise deltaking og omsorg;
- han viste takksemd;
- dei viser interesse
retta merksemda til nokon mot noko
Приклад
- vise til gode resultat;
- dei viste til søknaden

Фіксовані вирази

vise bort/ut
by å gå bort;
sende ut;
utvise (1)
dørvakta viste dei bort frå utestaden;
bli vist ut av landet
vise rundt/omkring
følgje på ein runde for å la nokon gjere seg kjend
han vart vist rundt på fabrikken;
ho viste omkring i huset
vise fram
gjere så nokon kan sjå eller bli oppmerksame på noko;
presentere
vise fram dei nye kleda
vise seg
- la nokon sjå seg
  kongen viste seg på slottsbalkongen;
  han har ikkje vist seg på fleire dagar;
  reven har vist seg fleire gonger bak huset
- kome til syne
  sola har ikkje vist seg på fleire dagar
- prøve å imponere;
  kjekke seg
  ho likte å vise seg
- te seg (på ein særskild måte)
  eg får prøve å vise meg som eit førebilete;
  vis deg som ein mann!
- bli klart;
  bli openbert
  det viste seg å vere rett
vise til rette/rettes
- irettesetje
  læraren viste eleven til rette
- hjelpe, rettleie
  ho tek imot gjestene og hjelper dei til rette
vise tilbake
tilbakevise
vise tilbake skuldingane
vise tilbake på
peike tilbake på

Сторінка статті

veng

іменник чоловічий

Походження

norrønt vængr, jamfør ving; i tyding ‘flyveng’ frå engelsk

Значення та вживання

flygelem hos fuglar og insekt
Приклад
- fuglen flaksa med vengene
noko som liknar ein veng (1)
Приклад
- vengene på eit fly;
- vengene på ei kvern, ein propell, ei vifte
- i botanikk: hinneliknande sveveorgan på frukt, frø
  vengene på frukta av lønn
fløy, sidebygg
Приклад
- stå på vengen på kommandobrua
kahytt akterut på fartøy

Фіксовані вирази

klippe vengene på
kue, hemje
systemet klipper vengene på dei unge talenta
kome seg på vengene
lette (3, 4), flyge
ta under vengene
syne omsorg for nokon;
beskytte
den foreldrelause ungen vart teken under vengene til ei einsleg tante

Сторінка статті

sørgje, sørge, syrgje

sørgja, sørga, syrgja

дієслово

Походження

norrønt syrgja; jamfør sorg

Значення та вживання

ha sorg

Приклад

ho sørgde over mannen sin;
sørgje over tapet av ein ven

Фіксовані вирази

sørgje for
- ha omsorg for
  sørgje for seg og sine
- ta seg av (at noko går i orden)
  sørgje for forfriskingar
sørgje nokon av
ha sorg for nokon i den trua at han eller ho er bortkomen

Сторінка статті

kjærleik

іменник чоловічий

Походження

norrønt kærleikr

Значення та вживання

varm, inderleg kjensle for nokon eller noko;
elsk, godhug
Приклад
- alle barn treng kjærleik;
- vise kjærleik og omsorg;
- kjærleik til heimen;
- Guds kjærleik
varm, inderleg kjensle for eit menneske ein elskar og er seksuelt tiltrekt av;
elskhug
Приклад
- sanseleg kjærleik;
- få kjærleik til nokon;
- kjærleik ved første blikk
levande, glødande interesse for noko
Приклад
- kjærleik til bøker;
- kjærleiken til fotballen
gjenstand for romantisk kjensle eller varm interesse
Приклад
- finne sitt livs store kjærleik;
- fjella i Jotunheimen var den store kjærleiken hans

Фіксовані вирази

fri kjærleik
erotisk kjærleik utanfor ekteskap eller fast forhold
kjærleik gjer blind
kjærleik tek dømekrafta og fornufta frå eit menneske
kjærleik på pinne
sukkertøy festa på ein pinne
ulykkeleg kjærleik
kjærleik som ikkje blir gjengjeld

Сторінка статті

dele 2

dela

дієслово

Походження

norrønt deila(st); opphavleg frå lågtysk

Значення та вживання

stykkje opp ein heilskap i mindre einingar;
kløyve, skilje
Приклад
- dele noko på tvers
- brukt som adjektiv:
  det er delte meiningar om kva som er best;
  mange foreldre har delt omsorg
dividere
Приклад
- gonge og dele;
- 12 delt på 3 er 4
skifte (2, 5), fordele;
levere (1)
Приклад
- fiskarane delte fangsten mellom seg;
- arbeidet er delt på fleire byggjefirma
ha felles eigarskap over;
ha saman
Приклад
- dele hybel;
- dele æra;
- eg deler ikkje meininga di
informere, fortelje, kunngjere;
gje andre innsikt i
Приклад
- venninnene delte alt med kvarandre;
- dele innlegg på sosiale medium;
- dele meiningane sine;
- han delte erfaringane sine med gruppa

Фіксовані вирази

dele inn
samle i ulike grupper eller inndelingar;
gruppere, avgrense (2)
boka er delt inn i femten kapittel
dele seg
splitte seg i fleire delar eller komponentar;
samle seg i to eller fleire grupperingar
retten delte seg i saka
dele syn
vere samd
eg deler syn med partiet i mange saker
dele ut
gje (1), overrekkje;
fordele
dele ut ein pris;
dei delte ut gratis vaflar på arrangementet

Сторінка статті

bry 2

дієслово

Походження

av lågtysk brüden ‘plage, erte’, opphavleg ‘drive utukt med’; samanheng med brur

Значення та вживання

forstyrre, uroe;

jamfør brydd

Приклад

kan eg bry deg litt?
er dette noko å bry hjernen med?
vere brydd med noko

Фіксовані вирази

bry seg
- blande seg inn i utrengsmål
  ikkje bry deg!
- vise omsorg;
  gripe inn
  det nyttar å bry seg;
  folk kan døy på gata utan at folk bryr seg;
  godt å sjå at folk bryr seg
bry seg med
vise interesse for;
umake seg med
ho har det for travelt til å bry seg med dette
bry seg om
- vere interessert i
  ingen brydde seg om dette
- vere glad i
  dei bryr seg om kvarandre
- ta omsyn til
  det er ikkje noko å bry seg om

Сторінка статті

Результати на сторінці:

Розширений пошук

Словник букмола 55 oppslagsord

omsorg

Походження

Значення та вживання

Приклад

Фіксовані вирази

gå for lut og kaldt vann

Значення та вживання

Приклад

tenke

Походження

Значення та вживання

Приклад

Приклад

Приклад

Приклад

Приклад

Приклад

Приклад

Фіксовані вирази

tanke 1I

Походження

Значення та вживання

Приклад

Приклад

Приклад

Приклад

Приклад

Приклад

Фіксовані вирази

delt omsorg

Значення та вживання

bry seg

Значення та вживання

Приклад

Приклад

ta seg av

Значення та вживання

Приклад

Приклад

sørge for

Значення та вживання

Приклад

Приклад

ha hjerte for

Значення та вживання

ta

Походження

Значення та вживання

Приклад

Приклад

Приклад

Приклад

Приклад

Приклад

Приклад

Приклад

Приклад

Приклад

Приклад

Приклад

Приклад

Приклад

Приклад

Приклад

Приклад

Приклад

Приклад

Приклад

Приклад

Приклад

Приклад

Приклад

Приклад

Фіксовані вирази

Словник нюношка 41 oppslagsord

omsorg

Походження

Значення та вживання

tanke 1

tanke 1

vise 2