Перейти до основного вмісту
Доступність
ordbøkene.no, Cловник букмола та Словник нюношка

Розширений пошук

Простий пошук
Про розширений пошук
580 результатів

Словник букмола 278 oppslagsord

fri 3

дієслово

Походження

norrønt fría; av fri (2

Значення та вживання

befri eller frita for noe uønsket;
beskytte, berge, verne
Приклад
  • fri oss fra fare;
  • fri oss fra det onde;
  • være fridd for lidelse;
  • fri og bevare oss!
  • jeg kan ikke fri meg for å beundre henne

Фіксовані вирази

Сторінка статті

fri 4

дієслово

Походження

av lavtysk vrien; beslektet med norrønt frjá ‘elske’ og fred

Значення та вживання

  1. be noen om å gifte seg med en
    Приклад
    • fri og få ja;
    • hun fridde til kjæresten sin
  2. prøve å gjøre seg populær hos noen
    Приклад
    • fri til publikum;
    • politikere som frir til velgerne
Сторінка статті

fri 1

іменник середній

Значення та вживання

kortform av friminutt eller frikvarter

Фіксовані вирази

  • store fri
    langt friminutt midt på skoledagen
    • elevene spilte fotball i store fri
Сторінка статті

fri 2

прикметник

Походження

av lavtysk vri

Значення та вживання

  1. om person, stat eller styre: som har eller gir fulle politiske rettigheter
    Приклад
    • frie borgere;
    • ha en fri forfatning;
    • den frie verden;
    • frie valg
  2. politisk selvstyrt;
    uavhengig
    Приклад
    • et fritt land;
    • et fritt folk;
    • den frie presse
  3. vernet av loven;
    trygg for angrep
    Приклад
    • få fritt leide
  4. ikke i fangenskap eller innesperret
    • brukt som adverb
      • bli satt fri;
      • slipp fangene fri
  5. uten stengsel eller hinder (for ferdsel, bevegelse, sikt eller lignende)
    Приклад
    • fritt armslag;
    • fritt farvann;
    • fri bane;
    • få fritt løp;
    • i Guds frie natur
    • brukt som adverb
      • kunne puste fritt;
      • gården ligger høyt og fritt til
  6. ikke kontrollert eller regulert (av det offentlige);
    tillatt for alle;
    allmenn, åpen
    Приклад
    • fri konkurranse;
    • det frie marked;
    • fri adgang;
    • fritt fiske;
    • ordet er fritt
  7. ikke strengt bundet til regler, mønster, forbilder eller lignende;
    Приклад
    • fri rytme;
    • fri oppdragelse;
    • et fritt studium;
    • fri kjærlighet;
    • fri fantasi
    • brukt som adverb
      • fritt oversatt fra tysk
  8. upåvirket av andre hensyn;
    Приклад
    • av fri vilje;
    • ha fritt valg;
    • handle på fritt grunnlag
    • brukt som adverb
      • stå fritt til å velge;
      • stille noen fritt;
      • utvikle seg fritt
  9. uten særlig tvang, restriksjoner eller lignende
    Приклад
    • leve et fritt liv
    • brukt som adverb
      • ha det fritt på jobben
  10. løsrevet fra bånd, plikter, ansvar og lignende
    Приклад
    • kjenne seg fri som fuglen;
    • være fri og frank
  11. trygg, åpen og direkte;
    Приклад
    • føre et fritt språk;
    • ha et fritt blikk på noe;
    • være fri av seg;
    • får jeg være så fri å …
    • brukt som adverb
      • snakke fritt ut
  12. som har (midlertidig) fritak fra arbeid, skole eller andre plikter;
    fritatt, unntatt
    Приклад
    • ta seg fri;
    • be seg fri;
    • ha fri fra jobben;
    • slippe fri fra militæret
  13. spart for;
    Приклад
    • fri for angst;
    • være fri for bekymringer;
    • bli fri forkjølelsen
  14. ikke skyldig eller innblandet;
    jamfør frikjenne
    Приклад
    • dømme noen fri
  15. som er uten;
    Приклад
    • det er fritt for mus;
    • veien er fri for snø
  16. brukt som etterledd i sammensetninger: uten fare for;
    sikker, trygg
  17. Приклад
    • ha fri telefon;
    • fri rettshjelp;
    • fri kost og losji
    • brukt som adverb
      • få pakken fritt tilsendt
  18. i fysikk og kjemi: som ikke er bundet til noe, ikke inngår i en forbindelse
    Приклад
    • fri energi;
    • frie elektroner

Фіксовані вирази

  • det er ikke fritt for
    en kan ikke nekte for
    • det var ikke fritt for at han felte en tåre
  • frie hender
    full handlingsfrihet
    • de fikk frie hender til å gjennomføre reformen
  • fritt fall
    • fall som ikke blir hindret av mekanisk motstand
    • rask og kraftig nedgang i verdi, prestisje eller lignende
      • oljeprisen er i fritt fall
  • gå fri
    slippe straff;
    slippe unna
  • ha ryggen fri
    • være sikret mot kritikk eller angrep fordi en har handlet etter reglene eller på andre måter har gardert seg
    • være sikret mot fysisk angrep bakfra
  • i det fri
    utendørs
    • piknik i det fri
  • ikke være fri for
    måtte erkjenne at noen er eller gjør det som er nevnt
    • han er ikke fri for å stjele
Сторінка статті

få ut av systemet

Значення та вживання

legge bak seg;
bli fri fra, glemme (2;
Se: system
Приклад
  • spillerne måtte få tapet ut av systemet;
  • de måtte få følelsene for hverandre ut av systemet;
  • jeg har fått opplevelsen ut av systemet
Сторінка статті

system

іменник середній

Походження

fra gresk ‘sammenstilling’

Значення та вживання

  1. helhet av enkelte deler som hører sammen
  2. måte noe er organisert på;
    Приклад
    • ordne noe etter et bestemt system;
    • sette noe i system
  3. planmessig sammenstilling eller helhet;
    oversikt ordnet etter visse prinsipper
    Приклад
    • Linnés botaniske system;
    • filosofiske systemer
  4. administrativ oppbygning eller organisering
    Приклад
    • vårt politiske system bygger på folkestyre og parlamentarisme

Фіксовані вирази

  • få ut av systemet
    legge bak seg;
    bli fri fra, glemme (2
    • spillerne måtte få tapet ut av systemet;
    • de måtte få følelsene for hverandre ut av systemet;
    • jeg har fått opplevelsen ut av systemet
  • sette i system
    organisere eller strukturere for å skape oversikt og orden
    • de nye rutinene ble satt i system
  • system i galskapen
    fornuft og sammenheng i noe tilsynelatende kaotisk eller meningsløst
Сторінка статті

renhårig, reinhårig

прикметник

Походження

fra svensk, opphavlig ‘som er fri for lus’

Значення та вживання

Приклад
  • en ryddig og renhårig sjef
Сторінка статті

toccata

іменник чоловічий

Вимова

tåkaˊta

Походження

fra italiensk, av toccare ‘berøre’

Значення та вживання

virtuos (2 komposisjon i fri form for orgel eller klaver
Сторінка статті

velsigne

дієслово

Значення та вживання

  1. ønske velsignelse over
    Приклад
    • paven velsigner folket på Petersplassen første påskedag
    • rituelt:
      • Herren velsigne deg og bevare deg! – fra 4. Mos 6,24
  2. Приклад
    • jeg kan ikke nok få velsignet deg for hjelpen;
    • bøndene velsigner regnet
  3. som adjektiv i perfektum partisipp: herlig, vidunderlig
    Приклад
    • ha en velsignet stund;
    • et velsignet vær
    • som adverb:
      • være velsignet fri for nykker
Сторінка статті

sterilisere

дієслово

Значення та вживання

  1. gjøre steril (1);
    jamfør kastrere
    Приклад
    • menn og kvinner som vil sterilisere seg;
    • hun vil sterilisere kattene sine
  2. gjøre fri for bakterier og virus
    Приклад
    • sterilisere operasjonsinstrumenter
Сторінка статті

Словник нюношка 302 oppslagsord

fri 3, frie 1

fria

дієслово

Походження

norrønt fría; av fri (2

Значення та вживання

gjere fri frå eller frita for noko uynskt;
verne, berge, frelse
Приклад
  • fri seg frå eit åk;
  • fri seg frå fordommar;
  • fri seg frå mistanke;
  • fri oss frå det vonde;
  • fri oss frå fare;
  • vere fridd for uro;
  • eg kan ikkje fri meg frå å tru …

Фіксовані вирази

  • fri ut
    gjere nokon fri;
    forløyse, berge
Сторінка статті

fri 4, frie 2

fria

дієслово

Походження

av lågtysk vrien; samanheng med norrønt frjá ‘elske’ og fred

Значення та вживання

  1. be nokon om å gifte seg med ein
    Приклад
    • guten fridde til jenta;
    • ho fridde og fekk ja
  2. prøve å gjere seg populær hos nokon
    Приклад
    • fri til publikum;
    • partiet frir til ungdomen
Сторінка статті

fri 1

іменник середній

Значення та вживання

kortform av friminutt eller frikvarter

Фіксовані вирази

  • store fri
    langt friminutt midt på skuledagen
    • det ringte inn etter store fri
Сторінка статті

fri 2

прикметник

Походження

av lågtysk vri

Значення та вживання

  1. om person, stat eller styre: som har eller gjev fulle politiske rettar
    Приклад
    • frie borgarar;
    • innbyggjarane er frie;
    • landet har ein fri riksskipnad;
    • den frie verda;
    • frie val
  2. politisk sjølvstyrt;
    uavhengig
    Приклад
    • eit fritt land;
    • eitt fritt folk;
    • den frie pressa
  3. verna av lova;
    trygg for åtak
    Приклад
    • ha fritt leide
  4. ikkje innesperra eller i fangenskap
    Приклад
    • på fri fot
    • brukt som adverb
      • sleppe fri;
      • setje nokon fri
  5. utan stengsel eller hinder (for ferdsel, rørsle, sikt eller liknande)
    Приклад
    • fritt armslag;
    • fritt farvatn;
    • fri bane;
    • fritt utsyn;
    • på fri mark;
    • i Guds frie natur
    • brukt som adverb
      • puste fritt;
      • vekse fritt;
      • falle fritt;
      • garden ligg fritt til
  6. ikkje kontrollert eller regulert (av det offentlege);
    tillaten for alle;
    Приклад
    • fri konkurranse;
    • den frie marknaden;
    • fritt fiske;
    • fritt tilgjenge;
    • fritt ord
  7. ikkje strengt bunden til reglar, mønster, førebilete eller liknande;
    Приклад
    • fri oppseding;
    • fri rytme;
    • fri assosiasjon;
    • fri fantasi;
    • fri kjærleik
    • brukt som adverb
      • fritt omsett etter tysk
  8. utan særleg påverknad eller omsyn av noko slag;
    Приклад
    • ha fritt val;
    • av fri vilje;
    • den frie viljen;
    • på fritt grunnlag;
    • fri utvikling
    • brukt som adverb
      • kunne velje fritt;
      • stille nokon fritt;
      • stå heilt fritt
  9. utan særleg tvang, restriksjonar eller liknande
    Приклад
    • leve eit fritt liv
    • brukt som adverb
      • ha det fritt på jobben
  10. lausriven frå band, plikter, ansvar og liknande
    Приклад
    • kjenne seg fri som fuglen;
    • vere fri og frank
  11. trygg, open og direkte;
    Приклад
    • ha eit fritt blikk;
    • føre eit fritt språk;
    • det rådde ein fri tone i laget;
    • vere fri av seg;
    • får eg vere så fri å …
    • brukt som adverb
      • dette meiner eg fritt;
      • snakke fritt ut
  12. som har (mellombels) fritak frå arbeid, skule eller andre plikter;
    friteken, unnateken
    Приклад
    • ta seg fri frå skulen;
    • ha fri frå jobben;
    • eg vil be meg fri;
    • sleppe fri frå militæret
  13. som unngår;
    som er spart for;
    Приклад
    • gå fri all sut;
    • fri for angst;
    • bli fri sjukdomen
  14. ikkje skyldig eller innblanda;
    jamfør frikjenne
    Приклад
    • kjenne nokon fri;
    • dømme nokon fri
  15. som er utan;
    Приклад
    • vere fri for mat;
    • det er fritt for mus no;
    • boka er fri for humor
  16. brukt som etterledd i samansetningar: utan fare for;
    trygg, sikker
  17. Приклад
    • fri kost og losji;
    • fri skyss
    • brukt som adverb
      • få boka fritt tilsend
  18. i fysikk og kjemi: som ikkje er bunden til noko;
    ikkje i sambinding
    Приклад
    • frie elektron;
    • fri energi

Фіксовані вирази

  • det er ikkje fritt for
    ein kan ikkje nekte for
    • det er ikkje fritt for at det breier seg ein viss skepsis
  • frie hender
    full handlefridom
    • ho fekk frie hender til å lage ein ny radioserie
  • fritt fall
    • fall som ikkje blir hindra av mekanisk motstand
    • rask og kraftig nedgang i verdi, prestisje eller liknande
      • verdsøkonomien var i fritt fall
  • gå fri
    sleppe straff;
    sleppe unna
  • ha ryggen fri
    • vere sikra mot kritikk og åtak fordi ein handla etter reglane eller på andre måtar har gardert seg
    • vere sikra mot fysisk angrep bakfrå
  • i det fri
    utandørs
    • frukost i det fri
  • ikkje vere fri for
    måtte vedgå at nokon er eller gjer det som er nemnt
    • han er ikkje fri for å vere tjuvaktig
Сторінка статті

rom 4

прикметник

Походження

norrønt rúmr

Значення та вживання

  1. Приклад
    • romme sko;
    • det var romt mellom husa;
    • rom tid
  2. brukt som adverb: godt og vel
    Приклад
    • romt hundre deltakarar
  3. Приклад
    • i rom sjø
  4. om vind: som er lett å segle i
    Приклад
    • segle i rom vind
Сторінка статті

få ut av systemet

Значення та вживання

leggje bak seg;
bli fri frå, gløyme (2;
Sjå: system
Приклад
  • spelarane måtte få tapet ut av systemet;
  • dei måtte få kjenslene for kvarandre ut av systemet;
  • eg har fått hendinga ut av systemet
Сторінка статті

system

іменник середній

Походження

frå gresk ‘samanstilling’

Значення та вживання

  1. heilskap av einskilde delar som høyrer saman
  2. måte noko er organisert på;
    Приклад
    • ordne noko etter eit fast system;
    • setje noko i system
  3. planfast samanstilling eller heilskap;
    oversyn ordna etter visse prinsipp
    Приклад
    • Linnés system;
    • filosofisk system
  4. administrativ oppbygging eller organisering
    Приклад
    • det politiske systemet vårt byggjer på folkestyre og parlamentarisme

Фіксовані вирази

  • få ut av systemet
    leggje bak seg;
    bli fri frå, gløyme (2
    • spelarane måtte få tapet ut av systemet;
    • dei måtte få kjenslene for kvarandre ut av systemet;
    • eg har fått hendinga ut av systemet
  • setje i system
    organisere eller strukturere for å skape oversikt og orden
    • dei nye rutinane vart sette i system
  • system i galskapen
    fornuft og samanheng i noko tilsynelatande kaotisk eller meiningslaust
Сторінка статті

romantikk

іменник чоловічий

Значення та вживання

  1. straumdrag i åndslivet i Europa frå slutten av 1700-talet til midten av 1800-talet, der ein legg vekt på kjensler, fantasi og fri utfalding for individet og viser sterk interesse for det nasjonale og folkelege
  2. idyllisk kjærleik;
    Приклад
    • det oppstod raskt romantikk mellom dei
Сторінка статті

gjennomfart

іменник чоловічий або жіночий

Значення та вживання

ferdsel gjennom ein stad;
Приклад
  • sikre fri gjennomfart gjennom krigssona
Сторінка статті

sleppe 2

sleppa

дієслово

Походження

norrønt sleppa

Значення та вживання

  1. bli laus eller fri;
    få røre seg fritt;
    Приклад
    • ho prøver å sleppe unna arbeidet;
    • han slepp snart ut av fengselet;
    • vi slepp ikkje inn på arenaen før klokka 20;
    • dei har sloppe fri frå fangenskap;
    • eg slapp heldigvis gjennom kontrollen;
    • vi slapp tidleg frå skulen i dag
  2. bli friteken eller spart for;
    bli kvitt;
    Приклад
    • dei slapp frå ulykka med mindre skadar;
    • eg slepp å gå på butikken i dag;
    • dei slapp å betale full pris for vara;
    • han håper å sleppe lang kø
  3. Приклад
    • fatet slapp ut av hendene mine

Фіксовані вирази

  • sleppe opp for
    gå tom for noko;
    bli lens for noko
    • vi har sloppe opp for mjølk
  • sleppe til
    få plass;
    få vere med
    • han slepp ikkje til på kjøkenet
Сторінка статті