Avansert søk

34 treff

Bokmålsordboka 2 oppslagsord

Nynorskordboka 32 oppslagsord

mot 3

preposisjon

Opphav

norrønt í mót, í móti, opphavleg ‘i møte (med)'; jamfør mot (2 og imot

Tyding og bruk

  1. i møte med;
    i retning (fram til)
    Døme
    • dei kom gåande mot oss;
    • køyre mot byen;
    • snu seg mot høgre;
    • arbeide mot eit mål
  2. i motsett retning som;
    motsett med (2, 4)
    Døme
    • gå mot vinden
  3. (bort til og) i fysisk kontakt med
    Døme
    • hjulet støytte mot ein stein;
    • lene seg mot veggen
  4. beint framfor;
    Døme
    • stå midt mot døra
  5. om tid: fram til;
    rett før
    Døme
    • det lid mot sommar;
    • mot slutten av perioden
  6. i tilhøvet til nokon eller noko;
    Døme
    • vere slem mot nokon;
    • gjere vel mot nokon;
    • dei var gode mot dyra;
    • ho er allergisk mot støv
  7. for å rette på eller førebyggje noko
    Døme
    • eit middel mot rust;
    • medikament mot hovudverk;
    • ein vaksine mot meslingar
  8. for å unngå
    Døme
    • åtvare mot lommetjuvar
  9. i tevling med;
    med nokon som motstandar
    Døme
    • tevle mot nokon;
    • kjempe mot nokon;
    • spele kamp mot eit lokalt lag;
    • partane stod steilt mot kvarandre
  10. med mål om å motarbeide eller nedkjempe noko;
    jamfør for (6, 3)
    Døme
    • vere mot noko;
    • røyste mot noko;
    • forbod mot røyking;
    • det har eg ingen ting mot
  11. i strid med
    Døme
    • mot min vilje;
    • dette er mot all fornuft;
    • mot føresegnene i lova
  12. i høve til;
    samanlikna med
    Døme
    • du er berre barnet mot henne;
    • framlegget fall med seks mot ni røyster;
    • prisen har kome opp i 400 kr mot 250 kr for tre år sidan
  13. som motyting for
    Døme
    • bagasjen blir utlevert mot framvising av billett;
    • bli sett fri mot kausjon

trafikklyssignal, trafikkljossignal

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

elektriske signallampar på ein veg eller i gatekryss til å regulere trafikken av gåande og køyrande

balansere på ei knivsegg

Tyding og bruk

halde det gåande på grensa av det forsvarlege;
Sjå: knivsegg

knivsegg, knivegg

substantiv hankjønn eller hokjønn

Tyding og bruk

Faste uttrykk

  • balansere på ei knivsegg
    halde det gåande på grensa av det forsvarlege

imot

preposisjon

Opphav

norrønt ímót

Tyding og bruk

Døme
  • han kom gåande imot meg;
  • båten har kurs rett imot land;
  • imot kvelden stilna det;
  • han er god imot barna;
  • kjempe imot kriminalitet
  • brukt som adverb
    • gå med vinden rett imot

Faste uttrykk

  • ha imot
    meine at noko er negativt;
    ikkje like, rekne som dårleg
    • eg har ikkje noko imot å hjelpe til;
    • kva har du imot ho?
  • seie imot
    uttrykkje usemje;
    innvende, protestere
    • vere modig nok til å seie imot;
    • ungdomar som seier læraren imot
  • tale nokon midt imot
    ope og uredd seie seg usamd med ein person eller ei gruppe med makt
    • han talte si eiga regjering midt imot
  • tale Roma midt imot
    ope og uredd tale mot autoritetane
  • tvert imot
    heilt motsett
    • tilhøva har ikkje vorte betre, snarare tvert imot

drive dank

Tyding og bruk

vere utan arbeid eller sysselsetjing;
late seg;
Sjå: drive
Døme
  • drive dank heile ferien;
  • eg vil ikkje bli gåande og drive dank heile livet

til fots

Tyding og bruk

gåande;
Sjå: fot

på gras

Tyding og bruk

på vent;
i bakhanda;
Sjå: gras
Døme
  • ha ein vikar gåande på gras i tilfelle ein fast tilsett blir sjuk

halde gåande

Tyding og bruk

drive på med;
halde i gang;
Sjå: gåande
Døme
  • dei heldt det gåande med festing heile natta;
  • halde drifta gåande;
  • halde fabrikken gåande

gradient

substantiv hankjønn

Opphav

gjennom engelsk, frå latin gradiens ‘gåande’; av grad (1

Tyding og bruk

mål for endringa til ein fysisk storleik i rom eller tid;
til dømes graden av halling på veg eller endring i trykk eller temperatur