Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
16 treff

Nynorskordboka 16 oppslagsord

inkje

adverb

Tyding og bruk

brukt for ikkje i trykksterk stode
Døme
  • det kan eg inkje tru
Artikkelside

ingen

determinativ kvantor

Opphav

norrønt engi, enginn

Tyding og bruk

ikkje noko eller nokon;
ikkje ein
Døme
  • ingen hadde gjort det før;
  • ingen av dei kom;
  • noko er betre enn inkje;
  • som om inkje har hendt;
  • han kom ingen veg;
  • det er inga sak;
  • ho har ingen stad å vere

Faste uttrykk

  • gjere om inkje
    oppheve;
    nullstille
    • vedtaket vart gjort om inkje
  • gjere til inkjes
    øydeleggje, oppheve
  • ikkje for inkje
    med god grunn;
    ikkje for ingenting
    • det var ikkje for inkje han kvidde seg
  • ingen nemnd, ingen gløymd
    vending brukt i takketale eller liknande der ein takkar ei gruppe utan å namngje nokon einskild
  • ingen ting
    ikkje noko;
    ingenting (2
    • ho visste ingen ting
  • om inkje
    over styr
    • det gjekk om inkje
  • på ingen måte
    slett ikkje
Artikkelside

stampe 2

stampa

verb

Opphav

same opphav som stappe (2

Tyding og bruk

  1. arbeide (noko) tett saman med tramping, støyting eller banking
    Døme
    • stampe graut;
    • stampe i hop, saman sanden i ei form
  2. Døme
    • stampe vadmål
  3. Døme
    • stå og stampe i golvet;
    • gå og stampe i djup snø;
    • stampe imot alle endringar – arbeide imot
  4. om fartøy: hogge (3) med framstamnen i sjøane utan å kome seg nemnande fram
    Døme
    • båten stampa i sjøane

Faste uttrykk

  • stampe opp av jorda
    trylle noko fram av inkje
Artikkelside

korkje

konjunksjon

Opphav

eigenleg n av korgje

Tyding og bruk

ingen, inkje av to; jamfør anten;
  1. for å uttrykkje at ei nekting gjeld begge (alle) ledda
    Døme
    • korkje fugl eller fisk
  2. for å syne at ei nekting framanfor gjeld begge (alle) ledda som følgjer
    Døme
    • dei var ikkje heime, korkje mora eller faren
Artikkelside

ingenting 2

determinativ demonstrativ

Tyding og bruk

ikkje noko (som helst);
Døme
  • det gjer ingenting;
  • dei held fram med sitt som om ingenting var hendt

Faste uttrykk

  • alt eller ingenting
    alt saman eller ikkje noko
  • alt og ingenting
    likt og ulikt
  • for ein slikk og ingenting
    for svært lite pengar
  • ikkje for ingenting
    med god grunn;
    ikkje for inkje
  • late som ingenting
    ikkje røpe at ein har kjennskap til noko
    • det beste er å late som ingenting
  • som ingenting
    utan vanskar
    • det greier du som ingenting
Artikkelside

attre 2

attra

verb

Opphav

norrønt aptra; av att

Tyding og bruk

  1. flytte, dra attende;
    få til å gå baklengs;
    Døme
    • attre deg litt!
  2. refleksivt:
  3. ta attende;
    gjere om inkje, gjere ugild
    Døme
    • attre ein handel
  4. sende atterbod;
    halde att, stogge

Faste uttrykk

  • attre seg
    gå frå noko ein har sagt, lova eller liknande
Artikkelside

aksel 1

substantiv hokjønn

Opphav

norrønt ǫxl

Tyding og bruk

  1. kroppsdel mellom hals og overarm;
    Døme
    • leggje armen kring akslene til nokon;
    • skyte akslene i vêret
  2. rundvoren høgd i fjellside (nedover frå høgste toppen)

Faste uttrykk

  • dra på akslene
    likesælt eller forakteleg vise at noko er leitt eller ikkje som det skal, men lite og inkje å gjere ved
  • på aksel gevær!
    brukt i militært kommandorop om å kvile eit gevær mot skuldra
Artikkelside

ikkje for ingenting

Tyding og bruk

med god grunn;
Sjå: ingenting
Artikkelside

om inkje

Tyding og bruk

over styr;
Sjå: ingen
Døme
  • det gjekk om inkje
Artikkelside

koke suppe på

Tyding og bruk

òg: gjere noko ut av inkje, tvære ut (noko);
Sjå: suppe
Artikkelside
Side 1 av 2