Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
Eitt treff

Nynorskordboka 260 oppslagsord

makrofag

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

kvit blodcelle som kan ta opp i seg og fjerne bakteriar, døde celler og andre partiklar;
jamfør fagocytt
Artikkelside

makrellterne

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

fugl i underfamilien terner, kvit og grå med svart hette og smale, spisse venger;
Sterna hirundo
Artikkelside

måle 2

måla

verb

Opphav

norrønt mála; av lågtysk malen

Tyding og bruk

  1. dekkje med måling
    Døme
    • måle huset;
    • måle stolen kvit
  2. lage målarstykke
    Døme
    • måle landskapsbilete;
    • Kitty Kielland har måla ‘Torvmyr’
  3. i overført tyding: framstille, uttrykkje, skildre
    Døme
    • han målar situasjonen temmeleg svart;
    • redsla stod måla i andletet hennar

Faste uttrykk

  • måle fanden på veggen
    svartmåle stoda eller framtida
  • måle med brei pensel
    skildre i kraftige og tydelege ordelag
  • måle seg inn i eit hjørne
    sjølv vere skuld i at ein hamnar i ein vanskeleg situasjon
  • måle seg
    sminke seg
  • måle ut
    skildre på ein levande og utførleg eller overdriven måte
    • måle ut om studentlivet
Artikkelside

kvit elefant

Tyding og bruk

noko dyrt og unyttig;
Sjå: elefant, kvit
Artikkelside

elefant

substantiv hankjønn

Opphav

frå gresk

Tyding og bruk

stort pattedyr med to store støyttenner og snabel i familien Elephantidae
Døme
  • afrikansk elefant

Faste uttrykk

  • elefanten i rommet
    det alle veit, men som ingen snakkar om;
    eit problem eller ein risiko ingen vil diskutere
  • gjere ein mygg/ei mus til ein elefant
    blåse opp ein bagatell
  • kvit elefant
    noko dyrt og unyttig
  • rosa elefant
    hallusinasjon som kjem av rus
  • som ein elefant i ein glasbutikk/eit glasmagasin/eit glashus
    klønete;
    brautande og omsynslaus
Artikkelside

kløver

substantiv hankjønn

Opphav

av lågtysk klever, i tydinga ‘kortslag’ frå tysk eller fransk, av latin trifolium ‘treblad’; samanheng med kleime (2

Tyding og bruk

  1. slekt av planter med raud, kvit eller gul krone (1, 6) i erteblomsterfamilien;
    Trifolium
  2. spelkort merkte med svarte kløverblad
    Døme
    • spele ut kløver;
    • melde kløver;
    • kløver er trumf
Artikkelside

lygn, løgn

substantiv hokjønn

Opphav

jamfør norrønt lygð og lygi; av lyge

Tyding og bruk

  1. det å lyge
    Døme
    • bli gripen i lygn
  2. noko som ikkje er sant;
    Døme
    • fare med lygn;
    • det er blank lygn;
    • leve på ei lygn;
    • lygner og halvsanningar;
    • ikkje tru på alle lygnene

Faste uttrykk

  • kvit lygn
    lygn for å spare nokon for ei lei sanning;
    naudlygn
Artikkelside

lymfocytt

substantiv hankjønn

Uttale

lymfosytˊt

Opphav

av latin lymfe ‘klart vatn’ og cytos ‘celle’

Tyding og bruk

ein type kvit blodlekam som blir laga i lymfevevet, og som medverkar i immunforsvaret i kroppen;
Døme
  • lymfocyttane vernar kroppen mot infeksjonar
Artikkelside

lymfecelle, lymfeselle

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

ein type kvit blodlekam som blir laga i lymfevevet, og som medverkar i immunforsvaret i kroppen;
Artikkelside

kvit lygn

Tyding og bruk

lygn for å spare nokon for ei lei sanning;
Sjå: kvit, lygn
Artikkelside
Side 8 av 26