Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
Eitt treff

Nynorskordboka 605 oppslagsord

ordbok

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

(alfabetisk ordna) samling av ord frå eitt eller fleire språk med tydingsforklaring på same språket eller eit anna språk, dessutan ofte opplysningar om uttale, bøying, ordhistorie og bruksmåtar;
til skilnad frå ordliste
Døme
  • teknisk ordbok;
  • norsk-engelsk ordbok;
  • slå opp i ordboka;
  • bruke ei ordbok på nett
Artikkelside

romani

substantiv hankjønn eller inkjekjønn

Uttale

romˊmani; romaˊni

Opphav

frå romanes; jamfør rom (2

Tyding og bruk

språk hovudsakleg brukt av det skandinaviske romanifolket, og som har trekk frå skandinaviske språk i tillegg til ein kjerne av indoariske ord;
til skilnad frå romanes
Døme
  • snakke norsk romani
Artikkelside

moderspråk

substantiv inkjekjønn

Opphav

etter tysk Muttersprache

Tyding og bruk

språk som andre språk har utvikla seg frå
Døme
  • latin er moderspråket til dei romanske språka
Artikkelside

moderne språk

Tyding og bruk

levande språk;
Sjå: moderne
Artikkelside

maskinorientert

adjektiv

Tyding og bruk

som er retta mot maskinar
Døme
  • eit maskinorientert samfunn

Faste uttrykk

Artikkelside

tigrinja

substantiv hankjønn eller inkjekjønn

Tyding og bruk

semittisk (2 språk hovudsakleg brukt i det nordlege Etiopia og i Eritrea
Artikkelside

semitt

substantiv hankjønn

Opphav

frå tysk, av Sem, namnet på den sonen til Noah som dei semittiske folka ættar frå ifølgje Bibelen

Tyding og bruk

person som høyrer til den semittiske språk- og folkegruppa
Døme
  • dei som snakkar arabisk og hebraisk, blir rekna med mellom semittane
Artikkelside

lese

lesa

verb
kløyvd infinitiv: -a

Opphav

norrønt lesa ‘plukke, samle, lese’, i tydinga ‘forsøkje å lære’ med innverknad frå latin legere ‘samle, lese’; jamfør lekse (1

Tyding og bruk

  1. følgje (språk)teikn med auga og gje dei att som språk;
    forstå skriftteikn
    Døme
    • lære å lese og skrive;
    • han las høgt for ungane før dei la seg;
    • ho sit og les i avisa;
    • eg har lese om han på nettet;
    • kan du lese av målaren?
    • eg er dårleg til å lese kart
  2. Døme
    • eg les dette teiknet som R;
    • han vart fristilt (les: sagt opp);
    • lagkameraten greidde ikkje å lese pasninga
  3. seie fram etter skrift;
    Døme
    • elevane las opp dikt for foreldra;
    • lese kveldsbøn;
    • lese for maten
  4. prøve å lære;
    studere
    Døme
    • lese på leksene;
    • studentane les til eksamen;
    • ho las matematikk på universitetet
  5. gje (privat)undervisning
    Døme
    • han les med dei før norskprøva

Faste uttrykk

  • lese mellom linjene
    forstå noko som ikkje er direkte uttrykt
  • lese nokon teksta
    irettesetje nokon
    • læraren las elevane teksta da halve klassa ikkje leverte i tide
  • lese seg til
    lære noko ved å lese
    • eg har lese meg til korleis eg skal sy i ein ny glidelås
  • lese tankane til nokon
    skjøne kva nokon tenkjer
  • lese ut
    gjere seg ferdig med (til dømes ei bok eller eit kapittel)
Artikkelside

spansk 2

adjektiv

Tyding og bruk

  1. som gjeld Spania og spanjolar
    Døme
    • det spanske flagget;
    • spansk språk
  2. Døme
    • gå der så spansk som ein greve

Faste uttrykk

  • spansk fluge
    • art av plasterbiller;
      Lytta vesicatoria
    • ekstrakt av spansk fluge (1) brukt i folkemedisinen
  • spansk kappe
    gammal straffereiskap
  • spansk pepar
    paprika
  • spansk vegg
    lett (og flyttbar) vegg som ikkje når opp til taket
  • spanske ryttarar
    lett hinder som snøgt kan setjast opp til vegsperringar og liknande
  • ta ein spansk ein
    gjere noko som er litt på kanten;
    bløffe
Artikkelside

maya

substantiv hankjønn

Opphav

frå eit mayaspråk

Tyding og bruk

  1. gruppe av språk som finst i Guatemala, Mexico, Belize og Honduras;
  2. person som har eit mayaspråk som morsmål
Artikkelside
Side 7 av 61