Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
Eitt treff

Nynorskordboka 56 oppslagsord

eksoplanet

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

planet (1) som går i bane rundt ei anna stjerne enn sola
Artikkelside

-stjerners

adjektiv

Opphav

av stjerne

Tyding og bruk

i samansetningar med talord for å angje kvalitet, standard på noko;
i ord som trestjerners
Artikkelside

asterie

substantiv hankjønn

Uttale

asteˊrie

Opphav

av gresk aster ‘stjerne’

Tyding og bruk

Artikkelside

adventsstjerne

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

stjerne av til dømes glas eller papir til å hengje i vindauga i adventstida
Artikkelside

fotosfære

substantiv hankjønn

Opphav

av foto- (1 og sfære

Tyding og bruk

synleg del av overflata på sola eller ei stjerne
Døme
  • i fotosfæren til sola kan ein sjå solflekker
Artikkelside

dvergplanet

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

i astronomi: mindre himmellekam som går i fast bane rundt ei stjerne og får lys frå henne
Artikkelside

variabel 2

adjektiv

Opphav

mellomalderlatin variabilis av, latin varius; sjå varia

Tyding og bruk

som endrar seg;
skiftande, vekslande
Døme
  • variabel storleik;
  • variable kostnader;
  • variabelt vêr og føre

Faste uttrykk

  • variabel stjerne
    lysskiftande stjerne
Artikkelside

trestjerners

adjektiv

Opphav

av stjerne

Tyding og bruk

som er merkt med tre stjerner for å vise høg kvalitet
Døme
  • trestjerners campingplass;
  • trestjerners konjakk
Artikkelside

svart 2

adjektiv

Opphav

norrønt svartr

Tyding og bruk

  1. med meir eller mindre kolmørk farge, frå ei overflate som kastar attende svært lite lys;
    svært mørk
    Døme
    • svart som ein ramn;
    • svarte sko;
    • ein svart hest;
    • svarte haustnetter;
    • midt på svarte natta
  2. Døme
    • vere svart på fingrane;
    • bli svart på kleda
  3. berr, snau (2, snøydd
    Døme
    • sauene gnog (det) svart kring seg
    • tom
      • dra svarte garn;
      • svart hav;
      • det er berre svarte armoda – djup naud;
      • henge i på svarte livet – drive på alt ein orkar
  4. Døme
    • sjå svart på framtida;
    • alt var svart og håplaust;
    • brått vart alt svart for meg;
    • ein svart dag for norsk skeisesport

Faste uttrykk

  • jobbe svart
    arbeide for svarte pengar
  • svart hol
    rest etter stor stjerne med eit så sterkt gravitasjonsfelt rundt seg at det sluker lys
    • svarte hòl ser ein ikkje, men ein kan sjå verknaden på omgjevnadene
  • svart humor
    grotesk, pessimistisk humor
  • svart kaffi
    kaffi utan fløyte
  • svart på kvitt
    skriftleg stadfesting (på noko)
  • svarte pengar
    skattepliktig inntekt som ein lèt vere å betale skatt for
Artikkelside

supernova

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

stjerne som brått aukar lysstyrken sin om lag 100 millionar gonger
Artikkelside
Side 4 av 6