Avansert søk

Nynorskordboka 35 oppslagsord

inkludere

inkludera

verb

Opphav

av latin includere ‘lukke inne’

Tyding og bruk

rekne med;

Døme

inkludere fleire i arbeidslivet;
gode vilkår for forsking inkluderer også laboratorium og testanlegg;
meirverdiavgift er inkludert i prisen

brukt som adjektiv
- eit inkluderande samfunn

Faste uttrykk

inkluderande arbeidsliv
ordning som skal motverke at arbeidstakar må gå over til ei trygdeording eller uførepensjon;
forkorta IA

beskytte

beskytta

verb

Uttale

besjytˊte

Opphav

gjennom bokmål, frå lågtysk; same opphav som engelsk shut ‘lukke’

Tyding og bruk

hindre at noko eller nokon blir skadd, går tapt eller liknande;
verne, passe på, ta vare på
Døme
- beskytte seg mot fare;
- kremen beskyttar mot sol
- brukt som adjektiv:
  leve i eit beskytta miljø
brukt som adjektiv: som berre kan brukast av nokon eller noko som tilfredsstiller visse kriterium
Døme
- ein beskytta tittel;
- eit beskytta namn

for lukka dører

Tyding og bruk

utan tilgjenge for publikum;

Sjå: dør, lukke

Døme

møtet gjekk for lukka dører

lukke auga for

Tyding og bruk

låst som ein ikkje ser eller ansar (noko);

late att auga for;

Sjå: auge, lukke

Døme

lukke auga for problema

auge 1, auga

substantiv inkjekjønn

Opphav

norrønt auga

Tyding og bruk

sanseorgan for syn, særleg brukt om den fremre, synlege delen
Døme
- to øyre og to auge;
- ha vondt i auga;
- opne auga;
- halde seg for auga;
- ha blå eller brune auge;
- ha tårer i auga
synsevne, synssans
Døme
- ha gode, dårlege auge
uttrykk i auga;
augelag
Døme
- ha kvasse auge;
- eit lurt glimt i auga;
- ei gammal dame med milde auge
blikk
Døme
- så langt auget rekk;
- ikkje få auga frå;
- auga deira møttest
oppfatning, synsmåte
Døme
- vere viktig i eigne auge;
- sjå saka med norske auge;
- ho er ein helt i mine auge;
- sjå ei sak med nye auge
merke eller flekk som liknar eit auge (1, 1); jamfør smørauge
Døme
- auga på ei potet;
- terningen viste seks auge
opning (2), hol; jamfør nålauge
Døme
- auget på ei nål;
- auget i orkanen

Faste uttrykk

auge for auge, tann for tann
(etter 2. Mos 21,24) hemnprinsipp som seier at nokon skal bli straffa med ein skade som svarar til skaden han eller ho har valda ein annan
blått auge
blåmerke (av bløding under huda) rundt auga
det vonde auget
blikk som seiest ha kraft til å skade menneske eller dyr
bli råka av det vonde auget
falle i auga
vere påfallande
få auga opp for
bli medviten om
få auge på
oppdage, sjå
gjere store auge
sperre auga opp av undring
ha auga med seg
følgje nøye med;
vere årvak
ha auge for
ha sans for;
ha merksemda retta mot
ha eit godt auge til
ha positive kjensler for;
like (nokon) svært godt
ha noko for auge
ha planar om;
ha som formål;
vere medviten om
berre ha eitt mål for auge;
ha bumiljøet for auge
halde auge med
passe på;
følgje med på;
sjå etter
halde auge med barna;
halde auge med utviklinga
ikkje noko for auget
lite pen
ikkje tru sine eigne auge
vere svært overraska
ikkje vilje sjå for sine auge
ikkje vilje møte
kaste auga på
bli interessert i
investorane har kasta auga på Golsfjellet;
han kasta auga sine på mediebransjen
kaste eit auge på
sjå snøgt og overflatisk på
han kasta eit auge på fotografiet
late att auga for
låst som ein ikkje ser eller ansar (noko)
late att auga for realitetane
lukke auga for
låst som ein ikkje ser eller ansar (noko);
late att auga for
lukke auga for problema
med opne auge
medviten om kva ein gjer
feil som er gjort med opne auge;
gå inn i ein vanskeleg situasjon med opne auge
sjå noko i auga
vere budd på;
innsjå;
godta
sjå sanninga i auga
sjå nokon i auga
møte ein annans blikk utan dårleg samvit eller skam
ikkje tore å sjå folk i auga
springe i auga
vere lett å leggje merke til
sanninga sprang i auga på meg;
det første som spring i auga, er …
ta til seg auga
flytte blikket bort frå (noko)
under fire auge
på tomannshand;
toeine
ei samtale under fire auge

Side 4 av 4

Resultat per side: