Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
Eitt treff

Nynorskordboka 16864 oppslagsord

renessanse

substantiv hankjønn

Uttale

renesanˊse; renesanˊgse

Opphav

frå fransk; av latin renasci ‘bli fødd på nytt’

Tyding og bruk

  1. periode i europeisk historie, ca. 1400–1600, med ny interesse for kulturen, filosofien og kunsten i antikken
  2. stilart i europeisk arkitektur og møbelkunst, mest levande i tida 1420–1550;
  3. i overført tyding: ny oppbløming
    Døme
    • sykkelen har fått ein renessanse
Artikkelside

rekonstruksjon

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

  1. Døme
    • rekonstruksjonen av hendinga;
    • det er naudsynleg med ein rekonstruksjon av flyselskapet
  2. noko som er rekonstruert
    Døme
    • byggje ein rekonstruksjon av ei steinalderhytte
Artikkelside

rekonstruere

rekonstruera

verb

Opphav

frå fransk, jamfør re-

Tyding og bruk

byggje opp att;
setje i opphavleg stand;
attskape
Døme
  • rekonstruere ein bygning;
  • rekonstruere firmaet;
  • rekonstruere ein tekst ut frå brotstykke;
  • de rekonstruerte ranet
Artikkelside

rekkje 1, rekke 1

substantiv hokjønn

Opphav

samanheng med rekkje (3

Tyding og bruk

  1. ordna gruppe av like eller liknande einingar;
    Døme
    • stå oppstilt på rekkje;
    • lange rekkjer med bilar;
    • oppgåva føydde seg inn i rekkja av utfordringar
  2. i biologi: gruppe av dyre- eller plantearter med visse fellestrekk og som femner om fleire klasser (1
    Døme
    • virveldyr og leddyr er ulike rekkjer
  3. i matematikk: talrekkje med visse storleiksskilnader mellom ledda

Faste uttrykk

  • aritmetisk rekkje
    talrekkje der differansen mellom to ledd som følgjer etter kvarandre, alltid er den same, til dømes 3, 6, 9, 12;
    til skilnad frå geometrisk rekkje
  • ei rekkje
    mange;
    ein heil del
    • kome med ei rekkje innvendingar
  • geometrisk rekkje
    talrekkje der kvotienten mellom kvart ledd og leddet føreåt er konstant, til dømes 3, 6, 12, 24;
    til skilnad frå aritmetisk rekkje
  • i første rekkje
    først og fremst
  • i/på rekkje og rad
    etter eller ved sida av kvarandre
    • elevane sit på rekkje og rad;
    • nye prosjekt kom i rad og rekkje
  • kome i andre rekkje
    ikkje vere like viktig som noko anna
Artikkelside

remittent

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

person som skal ha ein remisse
Artikkelside

religiøs

adjektiv

Tyding og bruk

  1. som har med religion å gjere
    Døme
    • religiøse spørsmål;
    • religiøs lære
  2. som trur på ein viss religion;
    Døme
    • vere djupt religiøs
Artikkelside

religionsfridom

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

fridom (i eit samfunn) til å vedkjenne seg ein religion og forkynne ei religiøs lære;
Artikkelside

religion

substantiv hankjønn

Opphav

frå latin

Tyding og bruk

  1. samanhengande trussystem kjenneteikna av tru på eitt eller fleire guddomlege vesen, overnaturlege krefter eller liknande, ofte med tilhøyrande mytar, forteljingar og symbol
    Døme
    • den kristne religionen;
    • den buddhistiske religionen;
    • panteistiske religionar;
    • ulikskapane mellom religionane
  2. tru på ei eller fleire guddomlege makter;
    religiøs overtyding;
    gudstru
    Døme
    • dei vende seg til religionen
  3. fag som skal gje innsyn i ulike religionar
    Døme
    • undervise i religion
  4. i overført tyding: overtyding, prinsipp eller interesse som blir dyrka med stor glød
    Døme
    • fotballen er ein religion for dei
Artikkelside

rekvisisjon

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

  1. det å rekvirere noko;
    Døme
    • rekvisisjon av grensemerking
  2. dokument som ein rekvirerer noko med
    Døme
    • pasientane får rekvisisjon for transport til sjukehuset
Artikkelside

rekviem

substantiv inkjekjønn

Opphav

frå latin ‘kvile’

Tyding og bruk

  1. katolsk messe for ein avliden;
  2. musikk som høyrer til eit rekviem (1)
Artikkelside
Side 3 av 1687