Avansert søk

29 treff

Bokmålsordboka 15 oppslagsord

absurd

adjektiv

Uttale

absurˊd

Opphav

fra latin ‘uharmonisk, urimelig’

Betydning og bruk

  1. Eksempel
    • en absurd påstand
    • brukt som adverb:
      • det høres absurd ut
    • brukt som substantiv:
      • det grenser til det absurde
  2. Eksempel
    • absurd teater

natt

substantiv hankjønn eller hunkjønn

Opphav

norrønt nátt eller nótt

Betydning og bruk

  1. del av døgnet da det er mørkt
    Eksempel
    • natta faller på;
    • klokka tre i natt;
    • de er så forskjellige som natt og dag;
    • natt til fredag skal det bli varmt;
    • om natta må lillebror ofte tisse;
    • midt på svarte natta skjedde det
  2. brukt i hilsen før leggetid
    Eksempel
    • god natt!
    • si god natt, og så må du legge deg
  3. arbeidstid om natta
    Eksempel
    • han skal jobbe natt den neste uka

Faste uttrykk

  • bort i/borti natta
    meningsløst, helt galt, absurd
    • svaret er helt bort i natta;
    • kompensasjonen var borti natta
  • gjøre natt til dag
    arbeide eller være oppe om natta
  • i natt
    nå i natt, natt til i dag eller natt til i morgen
  • natt og dag
    døgnet rundt; hele tiden
  • natters tider
    om natta
  • over natta
    • hele natta
      • la deigen stå i kjøleskapet over natta
    • plutselig, uten videre
      • konserten gjorde dem berømt over natta;
      • bransjen lar seg ikke endre sånn over natta
  • til natta
    førstkommende natt
    • til natta skal vi fly til Marokko
  • ved natt
    om natta, ved nattestid
    • oppleve storbyen ved natt

hamp

substantiv hankjønn

Opphav

norrønt hampr

Betydning og bruk

  1. ettårig plante av hampefamilien som dyrkes både som tekstil- og oljeplante og for framstilling av cannabis (2);
    Cannabis sativa
  2. betegnelse på andre tekstilplanter og bast- eller bladfibrer av disse plantene

Faste uttrykk

  • bort i/borti hampen
    meningsløst, absurd, vanvittig
    • dette er helt borti hampen latterlig;
    • finansieringen var bort i hampen
  • inn i/inni hampen
    meningsløst, absurd, vanvittig
    • noe så inni hampen irriterende;
    • han kjører inn i hampen fort

ad absurdum

adverb

Uttale

ad absurˊdum

Opphav

fra latin; jamfør absurd

Betydning og bruk

til det absurde eller urimelige

Faste uttrykk

  • redusere ad absurdum
    vise at noe er urimelig eller meningsløst

inn i/inni hampen

Betydning og bruk

meningsløst, absurd, vanvittig;
Sjå: hamp
Eksempel
  • noe så inni hampen irriterende;
  • han kjører inn i hampen fort

bort i/borti natta

Betydning og bruk

meningsløst, helt galt, absurd;
Sjå: bort, natt
Eksempel
  • svaret er helt bort i natta;
  • kompensasjonen var borti natta

bort i/borti veggene

Betydning og bruk

meningsløst, helt galt, absurd;
Se: borti, vegg

bort i/borti hampen

Betydning og bruk

meningsløst, absurd, vanvittig;
Se: hamp
Eksempel
  • dette er helt borti hampen latterlig;
  • finansieringen var bort i hampen

nonsens

substantiv intetkjønn

Opphav

fra engelsk; av latin non ‘ikke’ og sensus ‘fornuft, mening’

Betydning og bruk

meningsløs ytring eller påstand;
absurd uttrykksform;
Eksempel
  • foredraget var det reneste nonsens

bakvendt

adjektiv

Betydning og bruk

motsatt av det som er vanlig, naturlig;
vrang, vrangsnudd, vanskelig, absurd
Eksempel
  • den bakvendte visa;
  • en bakvendt framgangsmåte
  • brukt som adverb:
    • gjøre noe bakvendt;
    • snakke bakvendt

Nynorskordboka 14 oppslagsord

absurd

adjektiv

Uttale

absurˊd

Opphav

frå latin ‘uharmonisk, urimeleg’

Tyding og bruk

  1. Døme
    • ein absurd påstand;
    • planen er heilt absurd!
    • brukt som adverb
      • det høyrest absurd ut
    • brukt som substantiv
      • det absurde i situasjonen
  2. Døme
    • absurd teater

natt

substantiv hokjønn

Opphav

norrønt nátt eller nótt

Tyding og bruk

  1. del av døgnet da det er mørkt
    Døme
    • klokka tre i natt;
    • dei er så ulike som natt og dag;
    • natt til fredag skal det snø;
    • om natta vaknar ofte litlebror;
    • midt på svarte natta hende det
  2. brukt i helsing før leggjetid
    Døme
    • god natt!
    • sei god natt, og så kan du leggje deg
  3. arbeidstid om natta
    Døme
    • ho jobbar mest natt eller kveldsskift

Faste uttrykk

  • bort i/borti natta
    meiningslaust, heilt gale, absurd
    • resultatet var heilt bort i natta;
    • prisane er borti natta
  • gjere natt til dag
    arbeide eller vere oppe om natta
  • i natt
    no i natt, natt til i dag, natt til i morgon
  • natt og dag
    døgnet rundt; heile tida
  • nattars tider
    om natta
  • over natta
    • heile natta
      • la deigen stå i kjøleskapet over natta
    • brått, utan vidare
      • artisten vart berømt over natta;
      • ei slik endring skjer ikkje over natta
  • til/åt natta
    natta som kjem
    • vi reiser med tog til natta;
    • det vart kaldt åt natta
  • ved natt
    om natta, ved nattetid
    • dei ville oppleve Paris ved natt

hamp

substantiv hankjønn

Opphav

norrønt hampr

Tyding og bruk

  1. eittårig plante i hampefamilien som blir dyrka både som tekstil- og oljeplante og for framstilling av cannabis (2);
    Cannabis sativa
  2. nemning på andre tekstilplanter og bast- eller bladfiber av desse plantene

Faste uttrykk

  • bort i/borti hampen
    meiningslaust, vanvettig, absurd
    • vedtaket er heilt borti hampen;
    • informasjonen er bort i hampen
  • inn i/inni hampen
    meiningslaust, vanvettig, absurd
    • det blåste noko så inni hampen;
    • huset var inn i hampen dyrt

ad absurdum

adverb

Uttale

ad absurˊdum

Opphav

frå latin; jamfør absurd

Tyding og bruk

til det absurde eller urimelege

Faste uttrykk

  • redusere ad absurdum
    vise at noko er urimeleg eller meiningslaust

inn i/inni hampen

Tyding og bruk

meiningslaust, vanvettig, absurd;
Sjå: hamp
Døme
  • det blåste noko så inni hampen;
  • huset var inn i hampen dyrt

bort i/borti natta

Tyding og bruk

meiningslaust, heilt gale, absurd;
Sjå: natt
Døme
  • resultatet var heilt bort i natta;
  • prisane er borti natta

bort i/borti hampen

Tyding og bruk

meiningslaust, vanvettig, absurd;
Sjå: hamp
Døme
  • vedtaket er heilt borti hampen;
  • informasjonen er bort i hampen

meiningslaus

adjektiv

Opphav

jamfør -laus

Tyding og bruk

utan meining;
utan samanheng;
uforståeleg, absurd;
nyttelaus
Døme
  • det kom berre nokre meiningslause lydar;
  • det er meiningslaust at du må betale så mykje;
  • det er meiningslaust å prøve
  • brukt som adverb
    • ein meiningslaust høg pris

absurditet

substantiv hankjønn

Uttale

absurditeˊt

Opphav

gjennom fransk; frå latin

Tyding og bruk

det å vere absurd (1);
absurd påstand eller tanke;
meiningsløyse

absurdisme

substantiv hankjønn

Uttale

absurdisˊme

Opphav

av absurd og -isme

Tyding og bruk

retning innanfor filosofi og litteratur (særleg drama) som vil syne at tilværet er utan meining
Døme
  • Beckett, Ionesco og Pinter er representantar for absurdismen