Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
Eitt treff

Nynorskordboka 23 oppslagsord

valse 2

valsa

verb

Opphav

frå tysk; av valse (1

Tyding og bruk

  1. arbeide (1 og 4), behandle med vals, i valsemaskin
    • valse jern;
    • valse plenen;
    • valse ut jern til plater
  2. i overført tyding:

Faste uttrykk

  • valse ned
    sigre stort over (nokon), meie ned
Artikkelside

valse 3

valsa

verb

Opphav

av vals (1

Tyding og bruk

  1. danse vals
  2. gå, springe omkring;
    Døme
    • valse rundt i berre underbuksa
  3. i uttrykk

Faste uttrykk

  • valse opp med
    setje (nokon) på plass, ta grundig i skule
Artikkelside

vals 2, valse 1

substantiv hankjønn

Opphav

frå tysk; same opphav som vals (1

Tyding og bruk

sylinder, trommel som roterer om tappar i kvar ende
Døme
  • valsen på ein skrivemaskin
Artikkelside

kalandrere

kalandrera

verb

Tyding og bruk

bruke kalander;
valse ut
Artikkelside

laminere

laminera

verb

Tyding og bruk

  1. sveise (2, 2) eller lime saman tynne lag
    • brukt som adjektiv
      • laminert glas;
      • laminerte tekstilar
  2. kle med tynn, gjennomsiktig plastfolie som blir til ei ugjennomtrengjeleg hinne
    • brukt som adjektiv
      • eit laminert medlemskort
  3. valse ut i tynne flak;
    kløyve i fleire lag
Artikkelside

køyre over

Tyding og bruk

Artikkelside

køyre

køyra

verb

Opphav

norrønt keyra

Tyding og bruk

  1. styre køyretøy, maskin eller liknande
    Døme
    • køyre bil;
    • dei skal lære å køyre gravemaskin;
    • køyre hest;
    • bussen har køyrt i grøfta
  2. frakte eller skysse med eit køyretøy
    Døme
    • køyre stein i trillebåra;
    • eg kan køyre deg heim etterpå
  3. om køyretøy: vere i fart;
    Døme
    • bussen køyrer kvar dag
  4. reise eller fare med eit køyretøy
    Døme
    • køyre forbi;
    • køyre heim;
    • køyre landevegen;
    • bilen køyrer i 80 km/t;
    • dei køyrde ti mil
  5. halde i gang;
    Døme
    • fabrikken køyrde tre skift;
    • køyre på for fullt
  6. setje i gang;
    Døme
    • kinoen køyrer filmen fleire gonger;
    • operativsystemet gjer det mogleg å køyre program på maskinen;
    • dei køyrer framføringa fire kveldar i veka
  7. Døme
    • dei køyrer slalåm;
    • køyre på rattkjelke
  8. Døme
    • køyre kniven i noko;
    • køyre noko fast
  9. Døme
    • køyre nokon på dør

Faste uttrykk

  • kome ut å køyre
    råke ut i vanskar
  • køyre hardt
    • presse ein motor opp i høg yting
    • drive nokon hardt;
      oppsede
  • køyre i seg
    sluke mat eller drikke
  • køyre inn
    • ta i bruk noko nytt og få det til å fungere;
      jamfør innkøyring (3)
      • køyre inn det nye systemet
    • ta att eit forsprang;
      nå att
      • ho køyrde inn ein annan skiløpar i utforkøyringa;
      • dei håper å køyre inn forseinkinga
  • køyre noko i grøfta
    øydeleggje noko;
    vanstyre
    • dei køyrde verksemda i grøfta
  • køyre opp
    • setje veg i stand slik at ein kan køyre på han;
      brøyte
      • han køyrer opp skiløyper kvar vinter
    • ta sertifikat
  • køyre over
  • køyre seg fast
    bli ståande, ikkje kome lenger;
    kome opp i store vanskar
Artikkelside

kavle 1

substantiv hankjønn

Opphav

norrønt kafli; jamfør kabbe (1 og kjevle (1

Tyding og bruk

  1. rundt trestykke;
  2. stokk i kavlebru eller klopp (1);
  3. mindre og rund trestokk;
    mellomstykke
Artikkelside

kavl

substantiv hankjønn

Opphav

same opphav som kavle (1

Tyding og bruk

Artikkelside

kjevle 1

substantiv inkjekjønn eller hokjønn

Opphav

norrønt kefli; jamfør kavl

Tyding og bruk

  1. valse (av tre) med handtak i begge endane, til å rulle ut deig med
  2. blomsterstand med form som eit kjevle (1, 1)
Artikkelside
Side 1 av 3