Avansert søk

36 treff

Bokmålsordboka 16 oppslagsord

unormal

adjektiv

Betydning og bruk

ikke normal, ikke alminnelig
Eksempel
  • en unormalt kald vinter;
  • han er unormalofte: han er psykisk avvikende

-ose 2

substantiv hankjønn

Opphav

av gresk -osis ‘lidelse’

Betydning og bruk

suffiks brukt i betegnelser på en unormal tilstand, særlig sykdom;
i ord som psykose og tuberkulose

misdannet, misdanna

adjektiv

Opphav

av mis-

Betydning og bruk

med unormal form;
Eksempel
  • en misdannet arm

-mani

substantiv hankjønn

Opphav

samme opprinnelse som mani

Betydning og bruk

suffiks i substantiv som betegner en unormal tilbøyelighet eller urimelig forkjærlighet for det som førsteleddet nevner;
i ord som kleptomani og pyromani

kreft

substantiv hankjønn

Opphav

gjennom lavtysk, fra latin cancer ‘kreps’, fordi en kreftsvulst kan ligne en kreps; samme opprinnelse som kreps

Betydning og bruk

  1. fellesbetegnelse for sykdommer med unormal cellevekst i et organ eller vev
    Eksempel
    • han har kreft i prostata;
    • dø av kreft
  2. fellesbetegnelse for plantesykdommer som viser seg med sår og oppsvulminger på stamme eller grener
    Eksempel
    • kreft på poteter;
    • epletreet har kreft

fettlever

substantiv hankjønn eller hunkjønn

Betydning og bruk

lever med unormal opphoping av fett

vrangforestilling

substantiv hankjønn eller hunkjønn

Betydning og bruk

  1. uriktig forestilling om, oppfatning av noe
    Eksempel
    • mange har vrangforestillinger om forholdene i andre land
  2. unormal, sykelig forestilling
    Eksempel
    • forfølgelsesforestillinger, ringhets- og storhetsforestillinger er vrangforestillinger

vatersott

substantiv hankjønn eller hunkjønn

Opphav

lavtysk watersucht, etter latin, fra gresk; jamfør norrønt vatnsótt

Betydning og bruk

unormal oppsamling av væske i kroppshuler og kroppsvev, uten sammenheng med betennelse

umenneskelig

adjektiv

Uttale

også umenˊn-

Betydning og bruk

  1. unormal for mennesker
    Eksempel
    • ha en umenneskelig styrke
  2. Eksempel
    • behandle noen umenneskelig;
    • gjennomgå umenneskelige lidelser
  3. uegnet for mennesker, ødeleggende, nedverdigende
    Eksempel
    • de levde under umenneskelige forhold i slummen
    • som adverb, brukt forsterkende:
      • umenneskelig vond, stor, liten

trommesyke, trommesjuke

substantiv hankjønn

Betydning og bruk

sykdom hos drøvtyggere med unormal oppblåsing av magen på grunn av sterk gassdannelse

Nynorskordboka 20 oppslagsord

unormal

adjektiv

Tyding og bruk

ikkje normal;
Døme
  • unormal temperatur;
  • han er unormalpsykisk avvikande;
  • unormalt stor trafikk

-ose 2

substantiv hankjønn

Opphav

av gresk -osis ‘liding’

Tyding og bruk

suffiks brukt i nemningar på ein unormal tilstand, særleg sjukdom;
i ord som nevrose og tuberkulose

abnorm

adjektiv

Uttale

abnorˊm

Opphav

av latin ab ‘frå’ og norma ‘regel’

Tyding og bruk

unormal på ein sjukleg eller svært påfallande måte
Døme
  • abnorm kjønnsdrift;
  • abnorm vokster

misdanna

adjektiv

Opphav

av mis-

Tyding og bruk

med unormal form;
Døme
  • ein misdanna arm

kreft

substantiv hankjønn

Opphav

gjennom lågtysk, frå latin cancer ‘kreps’, fordi ein kreftsvulst kan likne ein kreps; same opphav som kreps

Tyding og bruk

  1. samnemning for sjukdomar med unormal cellevekst i eit organ eller vev
    Døme
    • ho fekk kreft i magen;
    • fleire enn før overlever kreft
  2. samnemning for plantesjukdomar som syner seg med sår og oppsvellingar på stamme eller greiner
    Døme
    • kreft på poteter;
    • epletreet har kreft

vrangsnudd, rangsnudd

adjektiv

Opphav

av vrang

Tyding og bruk

  1. snudd på feil side;
    med vrangsida ut (fram, opp);
    endevend
    Døme
    • ein vrangsnudd stokk
    • i overført tyding:
      • verda er vrangsnuddi ulage;
      • den vrangsnudde ættavillfarne
  2. Døme
    • vrangsnudd hadde han vore all sin dag
  3. forvrengd, unormal
    Døme
    • vrangsnudde meiningar, ord
  4. Døme
    • i denne bygda er eg vrangsnudd

vrangførestilling, rangførestilling

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

urett førestilling om, oppfatning av noko;
tankevillfaring;
unormal, sjukleg førestilling
Døme
  • ha vrangførestillingar om tilhøva i andre land

gallstein, gallestein

substantiv hankjønn

Opphav

av gall (1

Tyding og bruk

unormal danning av steinliknande klump eller korn i gallblære eller gallegangar

heteri

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

ri med unormal varme i kroppen

sjukeleg, sjukleg

adjektiv

Tyding og bruk

  1. som ofte er sjuk;
    Døme
    • barnet var sjukleg
  2. Døme
    • eit sjukleg sinn;
    • ha ein sjukleg angst for noko