Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
Eitt treff

Nynorskordboka 104 oppslagsord

grå 2, gråe 2

gråa

verb

Tyding og bruk

  1. vere grå (1, 1), sjå grå ut
    Døme
    • det grår
  2. vere skya og disig
    Døme
    • det held på og grår på
  3. blåse (og gjere vassflata grå)
    Døme
    • vinden grår bortover vatnet
Artikkelside

grå 1

adjektiv

Opphav

norrønt grár; samanheng med gry (2

Tyding og bruk

  1. som har ein farge mellom kvit og svart
    Døme
    • eit grått hus;
    • grå som oske;
    • få grått hår
  2. gusten og sliten å sjå til
    Døme
    • vere grå i huda;
    • bli gammal og grå
  3. Døme
    • han vart tidleg grå
  4. Døme
    • grått vêr;
    • det er grått i dag
  5. lite spennande;
    fargelaus, trist, einsformig
    Døme
    • den grå kvardagen;
    • eit grått tilvære;
    • grått humør;
    • ikkje sjå dei eldre som ein grå masse
  6. som går utanom lova eller offisielle kanalar;
    Døme
    • låne pengar på den grå pengemarknaden;
    • svarte og grå pengestraumar;
    • grått arbeid

Faste uttrykk

  • avskil på grått papir
    plutseleg oppseiing
    • ho fekk avskil på grått papir
  • dei små grå
    hjernecellene, hjernen
    • bruke dei små grå;
    • ein aktivitet som skjerpar dei små grå
  • grå eminense
    person som held seg i bakgrunnen, men likevel har stor reell makt i kraft av å påverke mektige personar
    • ein grå eminense i amerikansk musikkliv
  • grå mus
    person med kjedeleg og anonym framtoning
    • ein spion skal helst vere ei grå mus utan fortid
  • grå stær
    augesjukdom der linsa i auget er uklar og ugjennomsiktig
  • i mørkeret er alle kattar grå
    i mørkeret er alle skilnader viska ut
  • setje grå hår i hovudet på nokon
    stadig valde ein annan uro og bry
Artikkelside

prosa

substantiv hankjønn

Opphav

av latin prosa (oratio) ‘endefram (tale)'

Tyding og bruk

  1. språkbruk som ikkje er bunden av rim- og rytmereglar;
    ubunden stil;
    motsett vers og poesi
    Døme
    • lett og ledig prosa
  2. i overført tyding: slitsamt og einsformig liv;
    grå kvardag;
Artikkelside

merian

substantiv hankjønn

Opphav

av mellomalderlatin maiorana; omlaga av latin amaracus ‘merian’

Tyding og bruk

plante med lodne, grå blad og kvite eller fiolette blomstrar i leppeblomsterfamilien, brukt som krydder;
Origanum majorana
Artikkelside

oskegrå

adjektiv

Tyding og bruk

lys grå eller matt grågrøn;
grå som oske (1)
Døme
  • han var heilt oskegrå i andletet etter sjokket
Artikkelside

poliomyelitt

substantiv hankjønn

Opphav

av gresk polios ‘grå’ og myelos ‘merg’

Tyding og bruk

akutt infeksjonssjukdom i ryggmergen og hjernestamma, framkalla av eit virus som øydelegg muskelregulerande celler
Artikkelside

olding

substantiv hankjønn

Opphav

jamfør norrønt ǫldungr ‘gjæv mann’

Tyding og bruk

svært gammal mann;
Døme
  • ein grå olding
Artikkelside

nymfekakadu, nymfekakadue

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

grå og kvit papegøye med gult hovud, raude kinn og lang hale, vanleg som kjæledyr;
Nymphicus hollandicus
Artikkelside

let

substantiv hankjønn

Opphav

norrønt litr; samanheng med líta ‘sjå’

Tyding og bruk

Døme
  • katten er grå på leten;
  • garn i mange leter;
  • leten går av i vask
Artikkelside

mørkegrå, mørkgrå

adjektiv

Tyding og bruk

som er mørk grå (1, 1) på farge
Døme
  • katten er mørkegrå med kvite potar
Artikkelside
Side 1 av 11