Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
Eitt treff

Nynorskordboka 21 oppslagsord

drama

substantiv inkjekjønn

Opphav

frå gresk ‘handling’

Tyding og bruk

  1. (alvorleg) skodespel
  2. skakande hending
    Døme
    • familiedrama;
    • eit blodig drama
  3. skulefag der ein arbeider med skodespel(teori) og dramatisering og øver seg opp i å uttrykkje seg med kroppen og stemma
Artikkelside

versdrama, versedrama

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

drama der replikkane er forma som verselinjer
Artikkelside

lesedrama

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

drama (1) som er meint til lesing, ikkje til framføring
Artikkelside

leve 2

leva

verb
kløyvd infinitiv: -a

Opphav

norrønt lifa

Tyding og bruk

  1. ha liv;
    vere til;
    jamfør levande (1)
    Døme
    • leve lenge;
    • ho levde i nesten i hundre år;
    • lever bestefar din enno?
  2. livnære seg;
    livberge seg
    Døme
    • ikkje ha noko å leve av;
    • dei levde på knekkebrød og nudlar;
    • vi lever for hundre kroner dagen;
    • dei har levd på trygd dei siste månadene
  3. vere i ein viss tilstand eller på ein viss stad;
    ha det på ein viss måte;
    Døme
    • eg levde lenge på den gode opplevinga;
    • leve lykkeleg;
    • dei har levd i utlandet i mange år;
    • vi lever i overflod
  4. stelle seg;
    bere seg åt
    Døme
    • dei lever farleg;
    • studentane må leve opp til visse krav
  5. vere aktuell;
    bli ståande;
    Døme
    • Ibsen sine drama kjem til å leve vidare;
    • minnet om henne lever framleis
  6. brukt i helsingar
    Døme
    • du får leve så vel!
    • lev vel!
  7. brukt i ynske eller utrop
    Døme
    • leve kongen!
    • kongen leve!

Faste uttrykk

  • den som lever, får sjå
    den som lever lenge nok, vil få vite korleis det går;
    det vil framtida vise
  • leve av/på luft og kjærleik
    leve utan materielle gode
    • de kan ikkje leve på luft og kjærleik
  • leve for noko/nokon
    ofre seg for noko eller nokon
    • ho lever for ungane
  • leve frå hand til munn
    leve på ein måte så ein berre så vidt har nok til å klare seg
  • leve i håpet
    trøyste seg med at det vil bli bra i framtida
  • leve i lag
    bu saman (og ha seksuelt samliv)
    • dei har levd i lag i mange år
  • leve livet
    nyte livet
    • i ferien skal eg berre slappe av og leve livet
  • leve med i
    vere engasjert i
  • leve med
    finne seg i;
    tole
    • eg må berre leve med ryggplagene
  • leve opp
    nå vaksen alder
  • leve på nokon
    la nokon andre forsørgje seg
    • ho lever på foreldra
  • leve på stor fot
    leve flott;
    ha eit stort forbruk
  • leve ut
    få utløp for, til dømes eit behov;
    realisere
    • no lever eg ut den store draumen
  • lære så lenge ein lever
    stadig lære noko nytt i livet;
    aldri bli utlært
Artikkelside

kor 1

substantiv inkjekjønn

Opphav

norrønt kórr, gjennom mellomalderlatin; frå gresk khoros ‘kordans’

Tyding og bruk

  1. gruppe som syng ein- eller fleirstemmig;
    Døme
    • syngje i kor;
    • eg er med i eit blanda kor
  2. gruppe av bakgrunnssongarar for ein vokalist
  3. i pop- og jazzmusikk: improvisert spel
    Døme
    • køyre kor
  4. flokk som seier noko samstundes
    Døme
    • skrike i kor;
    • dei protesterte i kor
  5. musikkstykke for kor (1, 1);
    Døme
    • alle song med på koret
  6. del av kyrkja der altaret står (og der kyrkjekoret ofte held til)
    Døme
    • presten står framme i koret
  7. i antikken: personar som laga framsyningar med song og dans;
    personar som medopplevde og kommenterte handlinga i eit drama med songen og dansen sin
Artikkelside

nedpå

preposisjon

Tyding og bruk

  1. nede på
    Døme
    • eg møtte han nedpå vegen
  2. ned på
    Døme
    • ta ein tur nedpå fjorden
  3. brukt som adverb: nære, i nærleiken av
    Døme
    • høgdehopparen snerta nedpå, men lista vart liggjande
  4. brukt som adjektiv: jordnær, roleg
    Døme
    • eit nøkternt og nedpå drama;
    • vere nedpå og personleg

Faste uttrykk

  • leggje seg nedpå
    liggje ned og kvile ei stund
Artikkelside

estetiske fag

Tyding og bruk

fag innanfor kunst, design og forming, av og til medrekna musikk, dans, drama og liknande;
Sjå: estetisk
Artikkelside

drastisk

adjektiv

Opphav

frå gresk ‘handlende, virkende’; samanheng med drama

Tyding og bruk

som verkar sterkt;
Døme
  • ta i bruk drastiske middel;
  • ei drastisk skildring;
  • ein drastisk måte å gjere det på
  • brukt som adverb
    • talet har gått drastisk ned
Artikkelside

handlingsgang

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

handlingsforløp i forteljing, drama, film eller liknande
Døme
  • handlingsgangen i romanen
Artikkelside

urframføring

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

første framføring av eit drama, musikkstykke eller liknande
Døme
  • urframføring av musikkstykket
Artikkelside
Side 1 av 3