Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
Eitt treff

Nynorskordboka 12 oppslagsord

arve 2

arva

verb

Opphav

av arv; jamfør erve (2

Tyding og bruk

  1. få (noko) til eige frå (avliden) person
    Døme
    • arve ein formue;
    • arve trona etter mora si;
    • arve klede
  2. få, ta over
    Døme
    • arve mange problem frå den førre regjeringa
  3. få overført eigenskapar eller særmerke (gjennom kjønnsceller) frå opphavsindivid
    Døme
    • arve nasen til faren og humøret til mora

Faste uttrykk

  • arve ned
    la gå i arv;
    gi i arv
    • huset blir arva ned til neste generasjon;
    • ord som er arva ned
Artikkelside

myntsamling

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

  1. det å samle myntar
    Døme
    • myntsamling er den store hobbyen hennar
  2. samling (3) av myntar
    Døme
    • dei arva ei stor myntsamling etter onkelen
Artikkelside

kaffiservise

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

servise til servering av kaffi (4)
Døme
  • dei har arva kaffiserviset etter bestemor
Artikkelside

halsband

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

  1. smykke til å bere kring halsen
    Døme
    • eg har arva eit halsband med perler
  2. reim, lekkje eller ring til å ha rundt halsen på dyr
    Døme
    • du må ta halsbandet på hunden før de går ut
Artikkelside

arve ned

Tyding og bruk

la gå i arv;
gje i arv;
Sjå: arve
Døme
  • huset blir arva ned til neste generasjon;
  • ord som er arva ned
Artikkelside

gå i arv

Tyding og bruk

bli (ned)arva;
Sjå: arv
Artikkelside

føydalisme

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

  1. særleg i middelalderen: samfunssystem med store skilnader mellom fattig og rik, der kongen som øvste lensherre ga jord i len (1) til vasallar1
  2. politisk system der makta ligg hos ein elite (2) som ofte har arva posisjonen sin
    Døme
    • dei jobbar no for å få landet ut av fattigdom og føydalisme
Artikkelside

bak 3

preposisjon

Opphav

norrønt (á) bak; same opphav som bak (1

Tyding og bruk

  1. på motsett side av, på baksida av;
    bakanfor, etter;
    Døme
    • det er nokon bak oss;
    • liggje bak ein stein;
    • andremann kom i mål like bak vinnaren
  2. om tid: tidlegare, før
    Døme
    • det vi har arva frå generasjonane bak oss;
    • ha 10 år på sjøen bak seg
  3. i overført tyding: som er skuldig i, som har æra for
    Døme
    • drivkrafta bak festivalen;
    • oppfinnaren bak telefonen;
    • personen bak innbrotet
  4. i overført tyding: til støtte for, på same side som
    Døme
    • ha folket bak seg;
    • ha fleirtal bak forslaget
  5. brukt som adverb: på, ved eller i den bakarste delen av noko
    Døme
    • stå langt bak i salen;
    • setje seg bak;
    • buksa har hol bak;
    • sjå bak i boka;
    • få eit spark bak

Faste uttrykk

  • bak fram
    med baksida fram
    • setje på seg lua bak fram
  • bak murane
    i fengsel
    • sitje 10 år bak murane
  • bak rattet
    i førarsetet;
    med styringa
    • setje seg bak rattet i ein traktor;
    • sovne bak rattet;
    • vere røynd bak rattet
  • bak ryggen
    i overført tyding: i løynd, utan at ein viss person veit om det
    • diskutere noko bak ryggen på nokon;
    • dei har gått bak ryggen på oss
  • leggje bak seg
    • forlate, passere
      • leggje fleire mil bak seg;
      • leggje fjella bak seg
    • gjere seg ferdig med
      • prøve å leggje det vonde bak seg;
      • dei har lagt den bitre konflikten bak seg
  • liggje bak
    i overført tyding: vere (løynd) føresetnad, årsak, grunn, føremål eller liknande
    • det ligg noko meir bak denne avgjerda;
    • eg veit ikkje kva som ligg bak
  • stå bak
    • i overført tyding: ha æra, ansvar for;
      vere skuldig i
      • stå bak ein idé;
      • stå bak store utslepp;
      • to personar stod bak innbrotet
    • i overført tyding: støtte, vere for
      • eit fleirtal på Stortinget står bak forslaget
Artikkelside

arveeigenskap

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

eigenskap som eit levande vesen har arva frå frå ein forfar
Døme
  • med genteknologi kan ein endre arveeigenskapar
Artikkelside

arvefyrste

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

fyrste (1 som har arva rettane sine
Artikkelside
Side 1 av 2