Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
11 treff

Bokmålsordboka 2 oppslagsord

anarkosyndikalisme

substantiv hankjønn

Uttale

anarˊkosyndikalisme

Opphav

førsteledd av gresk anarkhos

Betydning og bruk

syndikalisme tuftet på (visse) anarkistiske idealer
Artikkelside

anarkisk

adjektiv

Uttale

anarˊkisk

Betydning og bruk

som gjelder anarki
Eksempel
  • anarkiske tilstander
Artikkelside

Nynorskordboka 9 oppslagsord

ane 2

ana

verb
kløyvd infinitiv: -a

Opphav

frå lågtysk

Tyding og bruk

ha ei (veik) kjensle av;
ha ein tanke om;
ha kjennskap til
Døme
  • eg aner ikkje kvar dei er;
  • ane uråd;
  • du aner ikkje kor trøyttande det er;
  • eit eventyr ein berre aner konturane av
  • ha mistanke om
    • det ante meg at du ville kome

Faste uttrykk

  • ane fred og ingen fare
    vere heilt ubudd på noko som hender
Artikkelside

ane 1

substantiv hankjønn

Opphav

frå lågtysk

Tyding og bruk

særleg i fleirtal: forfedrar
Døme
  • ha tyske anar
Artikkelside

-ianar

substantiv hankjønn

Opphav

av latin -ianus

Tyding og bruk

suffiks brukt til å vise at ein person kjem frå, høyrer til eller er tilhengjar av det som førsteleddet nemner;
jamfør -anar;
Artikkelside

arte seg

Tyding og bruk

utvikle seg, ovre seg;
Sjå: arte
Døme
  • det arta seg betre enn venta;
  • vi anar ikkje korleis det vil arte seg;
  • samspelet kan arte seg svært ulikt;
  • arte seg vel
Artikkelside

gud

substantiv hankjønn

Opphav

norrønt goð, guð

Tyding og bruk

  1. overnaturleg skapning som har makt over naturen og menneska (og som blir æra og dyrka)
    Døme
    • greske gudar;
    • dyrke framande gudar;
    • bli æra som ein gud
  2. (brukt som særnamn) i monoteistiske religionar, særleg kristendomen: allmektig skapar som rår over verda og menneska;
    personleggjord åndeleg kraft som menneske ber til
    Døme
    • tru på Gud;
    • be til Gud;
    • takke Gud;
    • Gud vere lova;
    • Herren vår Gud;
    • forkynne Guds rike;
    • trua på Jesus som Guds son;
    • misbruke Guds namn;
    • lære at alle menneske er Guds barn
  3. brukt i utrop og andre meir eller mindre faste seiemåtar
    Døme
    • gud hjelpe meg;
    • gode gud for eit vêr;
    • gud, så redd eg vart;
    • det er eit guds under at det gjekk godt;
    • det var ei guds lykke at ikkje fleire liv gjekk tapt

Faste uttrykk

  • av Guds nåde
    som er svært evnerik
    • ein kunstnar av Guds nåde
  • det skal/må gudane vite
    det anar eg ikkje
  • eit syn for gudar
    noko som er svært vakkert eller umåteleg morosamt å sjå
  • for guds skuld
    framfor alt;
    for all del
    • sei for guds skuld ikkje noko
  • gud betre
    • brukt i utrop
      • gud betre oss for eit vêr;
      • gud betre for ei herleg tid
    • sant å seie;
      ærleg talt
      • det er nok slik fatt, gud betre
  • Gud nåde
    brukt som trugsel: måtte Gud vise nåde (til den som vågar det nemnde)
    • Gud nåde deg om du kjem for seint!
  • gud og kvarmann
    absolutt alle
    • han skrytte av det til gud og kvarmann
  • gud veit
    det er ikkje godt å seie;
    ingen kan vite
    • gud veit kvar han er no
  • gudane veit
    det er ikkje godt å seie;
    ingen kan vite
    • gudane veit korleis det gjekk til
Artikkelside

anerekkje, anerekke

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

Artikkelside

arte

arta

verb

Opphav

av art

Faste uttrykk

  • arte seg
    utvikle seg, ovre seg
    • det arta seg betre enn venta;
    • vi anar ikkje korleis det vil arte seg;
    • samspelet kan arte seg svært ulikt;
    • arte seg vel
Artikkelside

anarkosyndikalisme

substantiv hankjønn

Uttale

anarˊkosyndikalisme

Opphav

førsteledd av gresk anarkhos

Tyding og bruk

syndikalisme tufta på (visse) anarkistiske ideal
Artikkelside

anarkisk

adjektiv

Uttale

anarˊkisk

Tyding og bruk

som gjeld anarki
Døme
  • ein anarkisk tilstand
Artikkelside