Avansert søk

Eitt treff

Nynorskordboka 21 oppslagsord

samtid

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

  1. tidsrom som fell saman med notida eller med levetida til ein person, ei gruppe eller eit fenomen;
    Døme
    • vere lite akta i si eiga samtid
  2. folk som lever (eller levde) på same tid
    Døme
    • samtida miskjende henne

samtidsdramatikk

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

skodespel med tema frå samtida til forfattaren;
Døme
  • han er eit stort namn innan samtidsdramatikken

samtidshistorie

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

historie som dreier seg om tilhøve i samtida

samtidsdrama

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

skodespel med tema frå samtida til forfattaren;
jamfør drama (1)
Døme
  • Ibsens samtidsdrama

samtidsmusikk

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

klassisk musikk som er skapt i samtida eller nært opptil vår eiga tid

samtidslitteratur

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

litteratur som er skriven i samtida eller nært opptil vår eiga tid

samtidskunst

substantiv hankjønn eller hokjønn

Tyding og bruk

kunst som er skapt i samtida;
moderne kunst

samfunnsvernande

adjektiv

Tyding og bruk

som vil verne om samfunnet slik det er i samtida;

ta pulsen på

Tyding og bruk

Sjå: puls
  1. kjenne på pulsåre og telje hjarteslaga ei viss tid
    Døme
    • legen tok pulsen på pasienten
  2. undersøkje kva som verkeleg går føre seg
    Døme
    • filmen tek pulsen på samtida

puls

substantiv hankjønn

Opphav

av latin pulsus ‘slag, støyt’

Tyding og bruk

  1. rytmisk trykkauke i pulsåre i takt med hjarteslaga;
    hjarteslag i minuttet;
    Døme
    • ho har ein puls på 70 slag i minuttet;
    • pulsen hans var høg under treninga;
    • den skadde har svak puls
  2. kortvarig, brå endring i elektrisk spenning;
    kortvarig partikkel- eller lysstråle
  3. regelbunden rytme, til dømes i musikk

Faste uttrykk

  • kjenne nokon på pulsen
    finne ut kva ein person verkeleg vil eller meiner
  • ta pulsen på
    • kjenne på pulsåre og telje hjarteslaga ei viss tid
      • legen tok pulsen på pasienten
    • undersøkje kva som verkeleg går føre seg
      • filmen tek pulsen på samtida
  • ta pulsen
    kjenne på pulsåre og telje hjarteslaga ei viss tid