Avansert søk

Vanleg søk

Nynorskordboka 248 oppslagsord

monoteisme

substantiv hankjønn

Uttale

monote-isˊme

Opphav

gjennom fransk, frå gresk; jamfør mono- og teisme

Tyding og bruk

tru på ein einaste, personleg gud;

til skilnad frå panteisme og polyteisme

Artikkelside

hypokondri

substantiv hankjønn

Opphav

frå gresk hypokhondria ‘øvste delen av underlivet’, av hypo- og khondros ‘(bryst)brusk’; jamfør hypo-

Tyding og bruk

sjukleg redsle for sjukdomar;

tru på at ein har allslags sjukdomar

Artikkelside

kopi

substantiv hankjønn

Opphav

gjennom tysk; frå mellomalderlatin copia ‘avskrift’

Tyding og bruk

gjenpart;
avtrykk (3);
avskrift (2)
Døme
- ta ein kopi av artikkelen;
- leggje ved ein kopi av kvitteringa
nøyen etterlikning
Døme
- lage ein kopi av statuen

Faste uttrykk

vere ein tru kopi av
vere heilt lik
ho er ein tru kopi av mora

Artikkelside

vere ein tru kopi av

Tyding og bruk

vere heilt lik;

Sjå: kopi

Døme

ho er ein tru kopi av mora

Artikkelside

halde fast ved

Tyding og bruk

vere tru mot;

Sjå: fast, halde

Artikkelside

nærliggjande, nærliggande

adjektiv

Tyding og bruk

som ligg i nærleiken
Døme
- ein nærliggjande by
naturleg (3), forståeleg
Døme
- ein nærliggjande tanke;
- det er nærliggjande å tru at han får jobben

Artikkelside

måtte

måtta

verb

Opphav

norrønt mátta, av mega ‘formå, kunne’

Tyding og bruk

ha løyve, høve eller grunn til;
kunne, få
Døme
- om eg så må seie det;
- må eg låne pengar av deg?
- må eg kome inn?
vere nøydd til eller pliktig til;
skulle
Døme
- eg ville ikkje, men eg måtte;
- alle må levere skattemelding;
- du må stå opp no;
- det må gjerast;
- huset må byggjast om;
- det er fælt å måtte seie slikt;
- det må til
vere mogleg, sannsynleg, tenkjeleg, logisk nødvendig
Døme
- det måtte vere ein draum;
- du må vere sjuk;
- ingen slepp inn, kven det så måtte vere;
- det måtte gå slik
om sterk oppmoding, påminning eller åtvaring: burde (1)
Døme
- du må sjå deg føre!
- du må finne deg ein plass;
- du må ikkje seie slikt!
brukt for å uttrykkje ynske
Døme
- måtte du aldri angre!
- må hell og lykke følgje deg!

Faste uttrykk

må hende
kan hende, kanskje
må tru
må vite
det gjekk ikkje fort, må tru;
må tru ho kjem?
må vite
kan ein tenkje, kan du vel skjøne, ser du, sjølvsagt
eg vart trøytt, må vite