Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
Eitt treff

Nynorskordboka 149 oppslagsord

grine på nasen

Tyding og bruk

vise misnøye;
Sjå: grine, nase
Døme
  • ho grein på nasen av det dårlege resultatet;
  • kaffien var kald, og han grein på nasen
Artikkelside

klo

substantiv hokjønn

Opphav

norrønt kló

Tyding og bruk

  1. kvass hylseforma tånagl hos krypdyr, fuglar og mange pattedyr
    Døme
    • ha lange klør;
    • setje klørne i byttet;
    • katten kvesser klørne
  2. saksliknande gripe- og fangstreiskap hos hummar, krabbe og kreps
    Døme
    • ein hummar med digre klør
  3. reiskap som liknar ei klo (1);
    Døme
    • kloa på ankeret
  4. i overført tydig: vond kjensle
    Døme
    • kjenne ei klo i magen;
    • få ei kald klo i brystet
  5. Døme
    • ha fleire klør i seglet

Faste uttrykk

  • falle/kome i klørne på
    falle i klørne på fienden
  • få/slå kloa i
    få tak i
    • slå kloa i det siste kakestykket;
    • politiet slo kloa i skurkane
  • klippe klørne på
    gjere uskadeleg
    • argumentet klipte klørne på motdebattanten
  • kvesse klørne
    gjere seg klar til åtak eller framstøyt
    • partiet kvesser klørne føre valkampen
  • med nebb og klør
    med alle middel ein har
    • kjempe med nebb og klør i forsvar
  • vise klør
    vise at ein er klar til å bite frå seg
    • stundom må ein vise klør
Artikkelside

etter det

Tyding og bruk

innleier ei leddsetning som uttrykkjer noko ein går ut frå;
ifølgje det, med utgangspunkt i det;
Sjå: etter
Døme
  • etter det eg høyrer, har han kjøpt seg bubil;
  • etter det dei seier, blir det ein kald vinter
Artikkelside

etter 1

subjunksjon

Tyding og bruk

  1. innleier ei leddsetning som uttrykkjer at noko skjer på eit seinare tidspunkt;
    Døme
    • eg kom etter han var gått;
    • etter han ikkje vaks meir, kjøpte han seg bunad
  2. innleier ei leddsetning som uttrykker ei samanlikning;
    Døme
    • etter før du kjem, etter før blir du ferdig

Faste uttrykk

  • etter det
    innleier ei leddsetning som uttrykkjer noko ein går ut frå;
    ifølgje det, med utgangspunkt i det
    • etter det eg høyrer, har han kjøpt seg bubil;
    • etter det dei seier, blir det ein kald vinter
Artikkelside

klare seg

Tyding og bruk

Sjå: klare
  1. kome seg gjennom ein vanskeleg situasjon;
    Døme
    • klare seg ut av noko;
    • klare seg godt;
    • klare seg dårleg
  2. vere nok
    Døme
    • kald mat får klare seg
Artikkelside

klare 3

klara

verb

Opphav

samanheng med klar (1

Tyding og bruk

  1. Døme
    • klare ei oppgåve
  2. ordne, få i orden
    Døme
    • klare gjelda;
    • klare tauverket

Faste uttrykk

  • klare brasane
    ordne opp i vanskane
  • klare seg
    • kome seg gjennom ein vanskeleg situasjon;
      greie seg (2)
      • klare seg ut av noko;
      • klare seg godt;
      • klare seg dårleg
    • vere nok
      • kald mat får klare seg
Artikkelside

kulse

kulsa

verb

Opphav

samanheng med norrønt kala ‘gjere kald, få til å fryse’

Tyding og bruk

  1. ha eller få kuldegys;
    Døme
    • kulse i ryggen;
    • ho kulsa i den tynne kjolen
Artikkelside

kulsen

adjektiv

Tyding og bruk

  1. som lett kulsar;
    Døme
    • han er litt kulsen
  2. kald, kjølig
    Døme
    • ein kulsen vind
Artikkelside

kynisk

adjektiv

Opphav

frå gresk , av kyon ‘hund’

Tyding og bruk

  1. som gjeld kynisme (1)
    Døme
    • kynisk filosofi
  2. kald og omsynslaus;
    Døme
    • bli kynisk etter kvart;
    • eit kynisk svar;
    • kynisk framferd
Artikkelside

kynikar

substantiv hankjønn

Uttale

kjyˊnikar

Opphav

frå gresk; jamfør kynisk

Tyding og bruk

  1. tilhengjar av kynisme (1)
  2. person som ikkje trur på ideal;
    kald og omsynslaus person;
    vørdlaus person
Artikkelside
Side 6 av 15