Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
Eitt treff

Nynorskordboka 603 oppslagsord

aleutisk 1

substantiv hankjønn eller inkjekjønn

Uttale

ale-uˊtisk

Opphav

substantivering av aleutisk (2

Tyding og bruk

språk som aleutane snakkar
Artikkelside

moderne

adjektiv

Opphav

gjennom fransk, frå mellomalderlatin ‘ny(are)', av latin modo ‘nyleg’, av modus, påverka av mote; jamfør modus

Tyding og bruk

  1. som høyrer til den nyaste tida;
    som gjeld notida
    Døme
    • i moderne tid;
    • moderne menneske;
    • dei studerer moderne historie
  2. som høyrer til det nyaste på sitt område;
    som er på moten;
    Døme
    • moderne kunst;
    • ei moderne bukse;
    • moderne fabrikkdrift;
    • det er moderne med høge hælar i år

Faste uttrykk

  • moderne språk
    levande språk
  • tidleg moderne tid
    historisk periode frå om lag 1500 til 1800;
    nyare tid (1)
Artikkelside

lovspråk

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

språk nytta i lover (1;
Artikkelside

metaspråk

substantiv inkjekjønn

Opphav

av meta-

Tyding og bruk

språk eller sett av symbol brukt til å skildre eit anna språk
Døme
  • i ein fransk grammatikk skriven på norsk er norsk metaspråket
Artikkelside

perfekt

adjektiv

Opphav

frå latin , av perficere ‘fullføre’

Tyding og bruk

heilt utan feil eller manglar;
fullkomen (2), feilfri;
framifrå
Døme
  • ei perfekt lukeparkering;
  • ein perfekt sommardag;
  • perfekte forhold for skigåing
  • brukt som adverb:
    • snakke eit språk perfekt

Faste uttrykk

  • perfekt storm
    • kraftig storm (1) som kjem på grunn av ein uvanleg kombinasjon av vêrfenomen
    • kritisk situasjon som har oppstått på grunn av ein kombinasjon av fleire uvanlege faktorar
      • energikrisa er ein perfekt storm
Artikkelside

pepar

substantiv hankjønn

Opphav

norrønt piparr; gjennom latin og gresk , frå eit indoarisk språk

Tyding og bruk

  1. plante i slekta Piper med små, bærliknande steinfrukter med brennande smak
  2. krydder med sterk, brennande smak, særleg av fruktene frå pepar (1)
    Døme
    • krydre med salt og pepar;
    • malen pepar;
    • ha heil pepar i fårikålen
  3. i overført tyding: kritikk, skjenn, refs
    Døme
    • dei fekk mykje pepar for utspelet

Faste uttrykk

  • dit peparen gror
    langt bort;
    pokker i vold
  • kvit pepar
    mildt krydder av mogne frukter av Piper nigrum
  • raud pepar
    krydder av kajennepepar
  • spansk pepar
  • svart pepar
    skarpt krydder av umogne frukter av Piper nigrum
Artikkelside

perfektiv 2

adjektiv

Tyding og bruk

om verbalform (særleg i slaviske språk): som uttrykkjer ei handling som er eller vil bli fullført;
Artikkelside

orientalske språk

Tyding og bruk

  1. dei fleste språka i Nord-Afrika og Asia
  2. tidlegar brukt som nemning for semittiske språk og nabospråka i Midtausten
Artikkelside

orientalsk

adjektiv

Tyding og bruk

som gjeld eller er særmerkt for Orienten;
Døme
  • byen har eit orientalsk preg

Faste uttrykk

  • orientalske språk
    • dei fleste språka i Nord-Afrika og Asia
    • tidlegar brukt som nemning for semittiske språk og nabospråka i Midtausten
Artikkelside

orientalist

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

person som studerer orientalske språk og kulturar
Artikkelside
Side 3 av 61