Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
Eitt treff

Nynorskordboka 26 oppslagsord

vegg

substantiv hankjønn

Opphav

norrønt veggr; samanheng med vidje

Tyding og bruk

  1. loddrett flate som skil mellom rom;
    loddrett avgrensing av ein bygning utetter
    Døme
    • døra i veggen mellom stova og kjøkkenet;
    • veggene på huset var raudmåla;
    • skodda var tjukk som ein vegg;
    • slikt snakk må ikkje kome utom veggene;
    • renne hovudet mot veggen – møte uovervinnelege hindringar;
    • framlegget er bort i veggene, bort i staur og vegger – meiningslaust;
    • sjå bort i femte veggen – sjå tomt framfor seg
  2. (loddrett) side(flate)
    Døme
    • bukvegg;
    • fjellvegg;
    • sylindervegg

Faste uttrykk

  • møte veggen
    brått gå tom for krefter
  • måle fanden på veggen
    svartmåle stoda, framtida
  • setja til veggs
    stogga med overtydande argument
  • vegg i vegg
    ved sida av kvarandre (som grannar)
Artikkelside

tars, tarse

substantiv hankjønn

Opphav

gjennom fransk; frå latin tarsus

Tyding og bruk

  1. hos fugl: mellomfot(sbein) samanvakse med nedste rekkje fotrotsbein
  2. hos insekt: femte, ytste og fleirledda del av ein lem
Artikkelside

synde

synda

verb

Tyding og bruk

  1. gjere synd
    • synde mot Gud, mot det femte bodet;
    • den som søv, syndar ikkje
    • synde mot ei lov, eit forbod
Artikkelside

sol 2

substantiv hankjønn

Uttale

sålˊl

Opphav

italiensk; sjå do (1

Tyding og bruk

femte tone i durskalaen
Artikkelside

fredag

substantiv hankjønn

Opphav

norrønt frjádagr, der fre- står for namnet på gudinnene Frigg eller Frøya; etter latin dies Veneris ‘Venus’ dag’

Tyding og bruk

femte dagen i veka;
forkorta fr.
Døme
  • fredag morgon;
  • fredag den 13. er ulykkesdag;
  • førre fredagen
Artikkelside

dominant 1

substantiv hankjønn

Opphav

opphavleg frå latin; i tyding 2 av fransk (note) dominante

Tyding og bruk

  1. noko eller nokon som dominerer
    Døme
    • den politiske dominanten
  2. femte tone i den diatoniske skalaen;
    treklang med den femte tonen som grunntone
Artikkelside
Side 3 av 3