Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
Eitt treff

Nynorskordboka 19 oppslagsord

tinnsoldat

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

liten soldatdokke støypt av tinn (eller bly)
Døme
  • stram som ein tinnsoldat
Artikkelside

talglys, talgljos

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

lys støypt av talg
Artikkelside

støyp

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

  1. det å støype
  2. noko som er støypt
    Døme
    • armert støyp
Artikkelside

slikkepinn, slikkepinne

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

drops støypt kring enden på ein pinne
Døme
  • gå og suge på ein slikkepinn
Artikkelside

skrifttype

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

  1. type av skriftteikn, handskrift
  2. skoren eller støypt trykktype
Artikkelside

sitje, sitte

sitja, sitta

verb
kløyvd infinitiv: -a

Opphav

norrønt sitja

Tyding og bruk

  1. kvile setet eller bakdelen med overkroppen meir eller mindre oppreist
    Døme
    • sitje på ein stol;
    • katten sit ute på trappa
    • setje seg
      • vil du ikkje sitje?
      • sitje med armane i kross – òg: vere passiv;
      • sitje som på nåler – vere i nervøs spenning;
      • sitje på – òg: tvihalde på (noko), dra ut, seinke
    • med avbleikt tyding:
      • sitje og arbeide
  2. stå roleg, vere i kvilestilling
    Døme
    • hønene sit på vaglet;
    • det sat ei fluge i taket
  3. bu, opphalde seg, vere
    Døme
    • sitje att, igjen på skulen;
    • sitje att, igjen med mange barn;
    • sitje i fengsel;
    • nøkkelen sat i låsen;
    • redsla sat i han;
    • han sat heime heile dagen;
    • ho sat på garden så lenge ho levde;
    • lua sat på snei;
    • det sit eit godt hovud på den guten;
    • sitje godt, vanskeleg i det – ha det godt, vanskeleg økonomisk
  4. vere fast
    Døme
    • slå i ein spikar så han sit;
    • sjukdomen sat lenge i;
    • sigeren sat langt inne – det var vanskeleg å vinne
    • i presens partisipp:
      • ha mistanken sitjande på seg
  5. stå føre ei viss verksemd
    Døme
    • sitje i billettluka;
    • sitje i ei nemnd;
    • sitje med makta;
    • sitje på Stortinget
      • den sitjande regjeringa
  6. Døme
    • dressen sit som støypt;
    • sitje som eit skot – vere ein fulltreffar, høve framifrå;
    • ei langrennsdrakt som sit etter – følgjer kroppen
  7. slite med jamn bruk
    Døme
    • sitje hol i buksebaken;
    • sitje ned ein sofa

Faste uttrykk

  • sitje inne
    òg: sitje i fengsel
  • sitje med
    ha, disponere (noko)
  • sitje modell
  • sitje ned
    setje seg ned
  • sitje oppe
    vere oppe om natta
Artikkelside

binge, bing

substantiv hankjønn

Opphav

norrønt bingr

Tyding og bruk

  1. inngjerda plass;
    stor kasse, avdelt rom
  2. avdelt rom i fjøs;
    lita inngjerding ute for småfe
  3. støypt rom, grop til gjødsel
  4. i slang, i bunden form: senga
    Døme
    • han har ikkje stått opp ennå, han ligg og veltar seg i bingen
Artikkelside

barre

substantiv hankjønn

Opphav

gjennom tysk, frå fransk, av mellomalderlatin barra ‘stong, tverrtre’; same opphav som bar (1

Tyding og bruk

kort stong eller blokk av støypt, edelt metall
Døme
  • gull i barrar
Artikkelside

avstøyping

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

  1. det å støype (1) av eller bli støypt av
    Døme
    • ta ei avstøyping av noko
  2. avstøypt kopi av noko
    Døme
    • ei avstøyping av innskrifta på ein runestein
Artikkelside
Side 2 av 2