Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
Eitt treff

Nynorskordboka 24 oppslagsord

kapsel

substantiv hankjønn

Opphav

gjennom tysk; frå latin capsula, diminutiv av capsa ‘kasse’

Tyding og bruk

  1. hylster av metall eller plast;
    Døme
    • kapselen rundt reaktoren
  2. lokk til å tette opning med, til dømes på flaske
  3. (liten) behaldar
    Døme
    • kapselen skal gravast opp igjen i år 3000
  4. Døme
    • kapselen landa trygt på jorda
  5. tørr frukt som opnar seg når frøa er mogne
    Døme
    • heile kapselen må knipast av
  6. hylster av gelatin kring legemiddel
    Døme
    • ein kapsel skal takast kvar dag
  7. hinneforma hylster kring ledd og visse organ
    Døme
    • kapselen i kneet
Artikkelside

klaff 1, klaffe 1

substantiv hankjønn

Opphav

av lågtysk klappe, med innverknad frå eldre tysk Klaff ‘spalte, opning’

Tyding og bruk

  1. plate eller lok med hengsler;
    Døme
    • slå opp klaffane på bordet;
    • skatollet har ein klaff til å slå ned
  2. Døme
    • skuve klaffen frå
  3. ventil (1) som opnar og stengjer seg
    Døme
    • klaffane på ein klarinett;
    • han har problem med ein klaff i hjartet
  4. brett eller flik på eit klesplagg
    Døme
    • sy ein klaff over lomma;
    • ei lue med klaffar over øyra
Artikkelside

kodelås

substantiv hankjønn eller inkjekjønn

Opphav

av kode (2

Tyding og bruk

lås som ein opnar med kode (2, 2);
Artikkelside

kongegambit

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

i sjakk: gambit der ein opnar med å flytte bonden som står framfor kongen (1
Artikkelside

kapselfrukt

substantiv hokjønn

Opphav

av kapsel

Tyding og bruk

tørr frukt som opnar seg når frøa (1 er mogne
Døme
  • paranøtta er ei kapselfrukt
Artikkelside

venstrehengsla

adjektiv

Tyding og bruk

Døme
  • døra er venstrehengsla – døra svingar til venstre når ein opnar henne mot seg
Artikkelside

telegraflykel, telegrafnykel, telegrafnøkkel

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

del, mekanisme på ein telegraf (1) som ved rørsle fram eller tilbake (opp eller ned) opnar eller bryt ein straumkrins;
Artikkelside

sleid, sleide

substantiv hankjønn

Opphav

engelsk slide ‘noko som glir eller kan skuvast’

Tyding og bruk

maskindel som opnar og stengjer for inn- og utstrøyming i ein sylinder i til dømes ein dampmaskin, ein regulator eller eit trykkluftverktøy;
Artikkelside

skolmkapsel

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

tørr, einromma frukt som opnar seg etter buksaumen som er feste for frøa
Artikkelside

skolm

substantiv hankjønn eller hokjønn

Opphav

norrønt skalm, skǫlm f ‘kløfta grein, kvist’; samanheng med skjel

Tyding og bruk

  1. tørr, einromma frukt som er laga av eitt fruktblad, og som opnar seg etter ryggsaumen og buksaumen
Artikkelside
Side 2 av 3