Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
Eitt treff

Nynorskordboka 68 oppslagsord

idiot

substantiv hankjønn

Opphav

av gresk idiotes ‘privatmann, uvitande person’, av idios ‘eigen’

Tyding og bruk

  1. person som oppfører seg svært dumt
    Døme
    • den idioten køyrde mot raudt lys;
    • eg er ein idiot når det gjeld teknikk
  2. brukt som skjellsord: dumrian, tosk
    Døme
    • din idiot!
  3. i samansetningar: person som har svært einsidige interesser
Artikkelside

helsikes

adjektiv

Tyding og bruk

brukt i kraftuttrykk: helvetes (2)
Døme
  • din helsikes idiot!
Artikkelside

helvetes

adjektiv

Tyding og bruk

  1. Døme
    • det var da eit helvetes bråk;
    • han fekk eit helvetes trøbbel
  2. brukt som bannord
    Døme
    • din helvetes satan!
    • den helvetes idioten!

Faste uttrykk

Artikkelside

heldiggris

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

veldig heldig (1) person
Døme
  • din heldiggris!
Artikkelside

maken

adjektiv

Tyding og bruk

heilt lik
Døme
  • kjolen din er maken til min;
  • vi har make orgel heime
Artikkelside

elendig

adjektiv

Opphav

frå lågtysk opphavleg med tyding ‘frå framandt land’

Tyding og bruk

  1. i svært dårleg tilstand på grunn av fattigdom, sorg, ulykke;
    Døme
    • vere sjuk og elendig;
    • sjå elendig ut
    • brukt som substantiv:
      • ho er ein av dei elendige
  2. av særs dårleg kvalitet;
    Døme
    • elendig reiskap;
    • elendig resultat;
    • elendige vilkår
    • brukt som adverb:
      • stå elendig til
  3. Døme
    • desse elendige rekningane;
    • din elendige tosk
Artikkelside

klovn

substantiv hankjønn

Opphav

av engelsk clown, opphav truleg frå nordisk; opphavleg ‘bondsk person’

Tyding og bruk

  1. person som spelar ei komisk og stilisert rolle, særleg på sirkus
    Døme
    • kle seg ut som klovn
  2. brukt nedsetjande: låtteleg person;
    Døme
    • din idiotiske klovn!
    • kalle nokon ein klovn
Artikkelside

lygar, ljugar

substantiv hankjønn

Opphav

norrønt ljúgari

Tyding og bruk

person som lyg;
Døme
  • ein fæl lygar;
  • din lygar!
Artikkelside

lake 3

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

  2. lat og duglaus kar;
    larv, tufs
    Døme
    • din lake!
    • ein lake til kar
Artikkelside

lagnad

substantiv hankjønn

Opphav

norrønt laginn, av leggja ‘avgjere’; av lagen

Tyding og bruk

  1. det som er fastsett for ein (av ei høgare makt)
    Døme
    • ein lyt finne seg i lagnaden sin;
    • ingen kan rømme frå lagnaden sin
  2. noko eller nokon som er eller blir avgjerande for ein
    Døme
    • den mannen vart lagnaden hennar
  3. livsløp, historie
    Døme
    • dei fekk ein tung lagnad
  4. endeleg utfall
    Døme
    • lagnaden din er avgjord;
    • få same lagnaden som forgjengaren sin
  5. i bunden form eintal: høgare makt som ein tenkjer seg har avgjerande innverknad på eit menneskeliv
    Døme
    • tru på lagnaden

Faste uttrykk

  • utfordre lagnaden
    gjere noko vågalt
Artikkelside
Side 2 av 7