Avansert søk

Eitt treff

Nynorskordboka 24 oppslagsord

bransje

substantiv hankjønn

Opphav

av fransk branche ‘grein’

Tyding og bruk

  1. grein (2, 4) innom handelsverksemd eller yrkesliv
    Døme
    • arbeide i same bransjen
  2. del av militær organisasjon
    Døme
    • operativ, teknisk og administrativ bransje

åtting, åttung

substantiv hankjønn

Opphav

norrønt áttungr ‘åttedel (av fylke eller bygd)'

Tyding og bruk

  1. om eldre forhold særleg på Vestlandet: administrativ eining som femnde om av eit fylke
  2. eldre rommål;
    i mål på korn: skjeppe, ca. 2,17 l;
    i mål for flytande varer, smør, fisk o a: tønne (3), ca. 15–17 l
  3. kagge, lita tønne med volum på ein åtting (2)

vasall

substantiv hankjønn

Opphav

gjennom fransk, frå latin; opphavleg keltisk ‘tenar’

Tyding og bruk

  1. i mellomalderen: person som hadde jord i len av ein konge eller lensherre med plikt til å yte administrativ eller militær teneste
  2. undersått, lydig tilhengjar

stab

substantiv hankjønn

Opphav

frå tysk; same opphav som stav som var eit merke på militær makt

Tyding og bruk

  1. personell under ein militær sjef, særleg om ei administrativ eller planleggjande militær avdeling
    Døme
    • generalstab;
    • gjere teneste ved staben
  2. personell i ei større bedrift som utfører administrativt, planleggjande og koordinerande arbeid, til skilnad frå linje (9)
  3. Døme
    • firmaet har ein stab av flinke medarbeidarar

slottsforvaltar

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

administrativ leiar for drifta på eit slott

skolesjef, skulesjef

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

administrativ leiar for grunnskulen i ein kommune

regiment

substantiv inkjekjønn

Opphav

frå latin ‘styre’

Tyding og bruk

i utlandet: taktisk militær eining av høgare grad;
i Noreg: høgare administrativ hæreining (for oppsetjing av mobiliseringsavdelingar)
Døme
  • infanteriregiment;
  • kavaleriregiment

Faste uttrykk

  • kombinert regiment
    operativ eining på om lag 6000 mann som er sett saman av styrkar frå alle våpen- og troppegreinene i Hæren

fylkesrådmann

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

administrativ sjef i ein fylkeskommune

fylke 1

substantiv inkjekjønn

Opphav

norrønt fylki; av folk

Tyding og bruk

administrativ eining i Noreg som med unntak av Oslo fylke består av fleire kommunar
Døme
  • Viken fylke;
  • éin representant frå kvart fylke

folkekommune

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

om eldre forhold: administrativ eining i folkerepublikken Kina