Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
Eitt treff

Nynorskordboka 19 oppslagsord

støype

støypa

verb

Opphav

norrønt steypa; kausativ til stupe

Tyding og bruk

  1. la flytande masse storkne i ei form
    Døme
    • støype knappar, kuler, lys;
    • støype ein mur, eit golv (i betong)
    • i overført tyding:
      • dressen sit som støypt – passar svært godt;
      • stoffet må støypast om i ei dramatisk form
  2. setje inn på rett plass
    Døme
    • støype det nye tilfanget inn i samlinga
Artikkelside

innstøypt

adjektiv

Tyding og bruk

som er støypt inn
Døme
  • innstøypte stenger av stål i betongen
Artikkelside

murverk

substantiv inkjekjønn

Opphav

jamfør verk (2

Tyding og bruk

murstein lagd saman til mur eller betong støypt til mur;
til skilnad frå treverk
Artikkelside

kjellar

substantiv hankjønn

Opphav

norrønt kellari, av latin cellarium ‘forrådskammer’; i tydinga ‘avisartikkel’ frå fransk

Tyding og bruk

  1. mura, støypt eller utgrave rom under hus
    Døme
    • ha potetbinge i kjellaren;
    • ein kjellar med gjesterom
  2. utgrave rom i jordbakke (til oppbevaring av matvarer og liknande);
  3. om eldre forhold: nedste del av avisside;
    artikkel, føljetong eller liknande som fyller ut ledig plass
Artikkelside

innmura

adjektiv

Tyding og bruk

som er støypt fast i mur
Døme
  • ein mur med innmura glasbrot på toppen
Artikkelside

gods

substantiv inkjekjønn

Opphav

norrønt góz, genitiv av góðr ‘god’; i tyding 4 frå tysk , av giessen ‘støype’

Tyding og bruk

  1. stor, herskapeleg jordeigedom;
    Døme
    • dei var på godset heile helga
  2. rørleg eigedom;
    flyttbare eigneluter;
    ting, lausøyre
    Døme
    • ha mykje jordisk gods;
    • vinne gods og gull
  3. varer for transport
    Døme
    • losse gods;
    • laste gods;
    • frakte gods til veglause øyar
  4. støypt metallmasse
    Døme
    • det er ein sprekk i godset
  5. rigg (1) på båt
Artikkelside

føringskant

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

støypt kant eller rekkje av betongblokker langs vegkant for å hindre utforkøyring
Artikkelside

belegningsstein

substantiv hankjønn

Opphav

frå bokmål

Tyding og bruk

støypt betongstein eller tilhoggen naturstein brukt som utandørs dekke;
jamfør beleggje (1)
Døme
  • leggje belegningsstein framfor huset
Artikkelside

vokslys, voksljos

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

lys (1, 5) som er støypt av voks
Artikkelside

type 1

substantiv hankjønn

Opphav

gresk typos ‘slag, preg (på mynt)’ av typtein ‘slå’

Tyding og bruk

  1. bestemt slag, art, kategori, utgåve, variant (av fleire individ, ting, fenomen eller liknande);
    einskild representant for art, kategori osv.
    Døme
    • blodtype;
    • flytype;
    • genotype;
    • mennesketype;
    • skrifttype;
    • vevstype;
    • ein ny type syklar;
    • alle typar (av) ost;
    • ski av gammal, vanleg, moderne type;
    • folk av typen «eg veit best»;
    • den typen folk liker eg ikkje;
    • han er typen på ein vellykka forretningsmann – ein typisk;
    • skape typar i diktverk – særmerkte personar;
    • eventyra har gjerne typar – særmerkte og forenkla personar
  2. Døme
    • han er ein artig, underleg type;
    • kva heiter typen ho er saman med?
    • nokre skumle typar
  3. (avtrykk av) støypt eller utskoren bokstav eller anna teikn til å prente av på papir eller liknande
    Døme
    • skifte typar i skrivemaskinen, setjemaskinen;
    • skrift i store, små, feite, vanlege typar

Faste uttrykk

  • ikkje min type
    ikkje etter min smak (særleg med tanke på kjærleiksforhold)
  • litt av ein type
    særprega, fargerik karakter
Artikkelside
Side 1 av 2