Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
66 treff

Bokmålsordboka 36 oppslagsord

elefanten i rommet

Betydning og bruk

det alle vet, men som ingen snakker om;
et problem eller en risiko ingen vil diskutere;
Artikkelside

krigsrisiko

substantiv hankjønn

Betydning og bruk

  1. risiko (1) for krig;
    krigsfare
  2. risiko for tap av menneskeliv og materielle verdier i en krig
Artikkelside

krigsfare

substantiv hankjønn

Betydning og bruk

risiko for krig
Artikkelside

ekstremsport

substantiv hankjønn

Betydning og bruk

  1. sport (1) med ekstreme fysiske og psykiske utfordringer;
    Eksempel
    • hun driver med ekstremsport;
    • ekstremsport innebærer en viss risiko
  2. i overført betydning: noe som krever mye eller som kan være farlig
    Eksempel
    • å sykle til jobben er rene ekstremsporten
Artikkelside

fallhøyde

substantiv hankjønn

fallhøgde

substantiv hankjønn eller hunkjønn

Betydning og bruk

  1. strekning som en foss eller et legeme faller fritt
    Eksempel
    • fossens fallhøyde er på 70 m
  2. i overført betydning: risiko for å mislykkes
    Eksempel
    • et prestisjeprosjekt med stor fallhøyde
Artikkelside

kardiovaskulær

adjektiv

Betydning og bruk

i medisin: som gjelder hjertet og blodåresystemet
Eksempel
  • hun hadde økt risiko for kardiovaskulær sykdom
Artikkelside

risikovillig kapital

Betydning og bruk

kapital (1, 1) som investeres med utsikt til god avkastning eller andre fordeler, men også med en viss risiko for tap;
Artikkelside

kapital 1

substantiv hankjønn

Opphav

fra middelalderlatin ‘hovedsum, hoveddel (av gjeld)', av latin capitalis ‘hoved-'; jamfør kapital (2

Betydning og bruk

  1. beholdning av økonomiske goder;
    penger, formue, eiendeler
    Eksempel
    • selskapet kunne fortsette veksten med norsk kapital i ryggen
  2. Eksempel
    • partiet er sponset av kapitalen
  3. Eksempel
    • følsomhet er forfatterens største kapital

Faste uttrykk

  • ansvarlig kapital
    kapital (1, 1) i banker og andre finansinstitusjoner som kan brukes til å dekke tap, for eksempel tap på utlån
  • arbeidende kapital
  • binde kapital
    plassere kapital (1, 1) slik at den ikke kan brukes fritt
  • død kapital
    kapital (1, 1) som ikke gir avkastning
  • fast kapital
    kapital (1, 1) i form av eiendom, bygninger og anlegg som gjør tjeneste over tid
  • kulturell kapital
    kunnskap om kulturelle uttrykksformer
    • vi tilegner oss kulturell kapital gjennom oppveksten
  • menneskelig kapital
    samlet mengde menneskelige ressurser i form av ferdigheter og kunnskaper i en befolkning
    • lokalsamfunn tørster etter menneskelig kapital
  • risikovillig kapital
    kapital (1, 1) som investeres med utsikt til god avkastning eller andre fordeler, men også med en viss risiko for tap
Artikkelside

på dypt vann

Betydning og bruk

ta en sjanse, risiko;
Se: dyp
Eksempel
  • vi kastet oss ut på dypt vann, men noen garanti for at vi lykkes, kan vi ikke gi
Artikkelside

beinskjør, benskjør

adjektiv

Betydning og bruk

som lider av beinskjørhet
Eksempel
  • risiko for hoftebrudd hos beinskjøre eldre
Artikkelside

Nynorskordboka 30 oppslagsord

elefant

substantiv hankjønn

Opphav

frå gresk

Tyding og bruk

stort pattedyr med to store støyttenner og snabel i familien Elephantidae
Døme
  • afrikansk elefant

Faste uttrykk

  • elefanten i rommet
    det alle veit, men som ingen snakkar om;
    eit problem eller ein risiko ingen vil diskutere
  • gjere ein mygg / ei mus til ein elefant
    blåse opp ein bagatell
  • kvit elefant
    noko dyrt og unyttig
  • rosa elefant
    hallusinasjon som kjem av rus
  • som ein elefant i ein glasbutikk / eit glasmagasin / eit glashus
    klønete;
    brautande og omsynslaus
Artikkelside

djup 2

adjektiv

Opphav

norrønt djúpr

Tyding og bruk

  1. som rekk langt nedetter eller innetter;
    som har botnen langt nede frå overflata eller langt inne
    Døme
    • eit djupt vatn;
    • sjøen er 80 famnar djup;
    • ein djup dal;
    • eit djupt sår
    • brukt som adverb
      • grave djupt;
      • skipet ligg djupt i sjøen
  2. i overført tyding: tung, sterk, hard, stor
    Døme
    • familien er i djup sorg;
    • noko ein må ta på djupaste alvor;
    • historia gjorde eit djupt inntrykk
    • brukt som adverb
      • ser kvarandre djupt inn i auga;
      • orda såra henne djupt;
      • vere djupt religiøs
  3. som ligg lågt på toneskalaen;
    Døme
    • ei djup røyst
  4. Døme
    • djupt mørker
    • brukt som adverb
      • djupt blå
  5. vanskeleg (å fatte);
    løynd, underliggjande
    Døme
    • eit djupt blikk;
    • eit djupt svar;
    • den gåta er for djup for meg;
    • ha ei djupare meining
  6. Døme
    • gå i djupe tankar;
    • vere ein djup natur

Faste uttrykk

  • på djupt vatn
    ta ein sjanse, risiko
    • vi kasta han eigenleg ut på djupt vatn utan å vite om han ville klare det
Artikkelside

krigsfare

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

risiko for krig
Artikkelside

krigsrisiko

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

  1. risiko (1) for krig;
    krigsfare
  2. risiko for tap av menneskeliv og materielle verdiar i ein krig
Artikkelside

fallhøgd, fallhøgde

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

  1. strekning som ein foss eller ein lekam fell fritt
    Døme
    • fossen har ei fallhøgd på 50 meter
  2. i overført tyding: risiko for å mislykkast
    Døme
    • eit prestisjeprosjekt med stor fallhøgd
Artikkelside

kapital 1

substantiv hankjønn

Opphav

frå mellomalderlatin ‘hovudsum, hovuddel (av gjeld)', av latin capitalis ‘hovud-'; jamfør kapital (2

Tyding og bruk

  1. behaldning av økonomiske gode;
    pengar, formue, eigedelar
    Døme
    • renteberande kapital;
    • dei måtte på børsen for å sikre seg nok kapital
  2. Døme
    • interessene til kapitalen
  3. Døme
    • naturen er ein stor kapital for sivilisasjonen

Faste uttrykk

  • ansvarleg kapital
    kapital (1, 1) i bankar og andre finansinstitusjonar som kan nyttast til å dekkje tap, til dømes tap på utlån
  • arbeidande kapital
  • binde kapital
    plassere kapital (1, 1) slik at han ikkje kan brukast fritt
  • daud kapital
    kapital (1, 1) som ikkje gjev avkastning
  • fast kapital
    kapital (1, 1) i form av eigedom, bygningar og anlegg som blir nytta over lengre tid
  • kulturell kapital
    kunnskap om kulturelle uttrykksformer
    • lesing har vore vår kulturelle kapital
  • menneskeleg kapital
    samla mengd menneskelege ressursar i form av ferdigheiter og kunnskapar i ein folkesetnad
    • ein treng auka investeringar i menneskeleg kapital
  • risikovillig kapital
    kapital (1, 1) som blir investert med utsikt til god avkastning eller andre fordelar, men òg med ein viss risiko for tap
    • det vil vere mogleg å skaffe risikovillig kapital
Artikkelside

på djupt vatn

Tyding og bruk

ta ein sjanse, risiko;
Sjå: djup
Døme
  • vi kasta han eigenleg ut på djupt vatn utan å vite om han ville klare det
Artikkelside

følgjefeil, følgefeil, fylgjefeil

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

feil som oppstår som følgje av feil i eit grunnleggjande premiss eller tidlegare steg i ein prosess
Døme
  • få gale svar på oppgåva på grunn av følgjefeil;
  • mangelen på dokumentasjon gjev større risiko for følgjefeil
Artikkelside

gardere

gardera

verb

Opphav

frå fransk; opphavleg germansk

Tyding og bruk

  1. verje, sikre, tryggje
    Døme
    • gardere seg mot innbrot;
    • vere gardert mot risiko for skade
  2. i tipping: krysse av i meir enn éi rute for ein kamp på tippekupong
Artikkelside

forsiktigheitsregel

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

ordning for å minimere risiko eller unngå fare
Døme
  • påbodet er ein forsiktigheitsregel
Artikkelside
Side 2 av 4