Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
111 treff

Bokmålsordboka 1 oppslagsord

Nynorskordboka 110 oppslagsord

prosentvis

adjektiv

Tyding og bruk

rekna i prosent
Døme
  • ein prosentvis auke
  • brukt som adverb:
    • auka prosentvis
Artikkelside

opinionsbølgje, opinionsbylgje, opinionsbølge

substantiv hokjønn

Opphav

av opinion

Tyding og bruk

det at ein synsmåte mellombels har sterkt auka tilslutning hos folk flest
Artikkelside

ny 2

adjektiv

Opphav

norrønt nýr

Tyding og bruk

  1. som er laga eller komen til for kort tid sidan;
    som berre har vore i bruk ei kort tid;
    motsett gammal
    Døme
    • sykkelen er god som ny;
    • ta på seg nye sko;
    • dei har bygd nytt hus;
    • ho er ny i tenesta;
    • godt nytt år!
  2. ukjend til no
    Døme
    • astronomane oppdaga ei ny stjerne;
    • ho er eit nytt ansikt i politikken
  3. som skil seg ut frå det som har vore før
    Døme
    • ta ei ny vending;
    • eit nytt og betre liv
  4. som kjem etter eller i staden for noko av same slaget
    Døme
    • ei ny regjering;
    • byrje å skrive på ny linje
  5. som kjem att i ei anna form, til dømes omarbeidd, forbetra, auka eller liknande;
    fornya
    Døme
    • ho starta att med nye krefter;
    • bli rekna som ein ny Ibsen;
    • boka kom i ny utgåve

Faste uttrykk

  • den nye verda
    dei delane av verda som ikkje var kjende for europearane før dei store oppdagingane på 1500-talet, oftast brukt om Amerika
  • frå nytt av
    frå byrjinga av
  • nyare tid
    • historisk periode frå cirka 1500 til 1800;
      tidleg moderne tid
    • dei siste tiåra eller hundreåra
      • dette året hadde den høgaste gjennomsnittstemperaturen i nyare tid;
      • den beste filmen frå nyare tid
  • på nytt lag
    på ny
    • slåstkjempene rauk i hop på nytt lag
  • på ny
    om igjen
    • oppdag heimbyen din på ny!
    • ho las boka på nytt
Artikkelside

nybil

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

ny bil som er til sals;
til skilnad frå bruktbil
Døme
  • salet av nybilar har auka
Artikkelside

isgang

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

det at islagde elvar, vatn eller fjordar bryt opp på grunn av auka vassføring;
Døme
  • vårflaum med isgang i elvane
Artikkelside

motivere

motivera

verb

Opphav

frå fransk; jamfør motiv

Tyding og bruk

  1. gje motivasjon;
    skape lyst og ynske hos nokon;
    påverke, oppmuntre, stimulere
    Døme
    • motivere elevane til auka innsats;
    • vere motivert for oppgåva;
    • ho motiverer jenter til å søkje teknisk utdanning
  2. vere motiv (1) for;
    Døme
    • dei motiverte røykjeforbodet med brannfare
Artikkelside

nettsal

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

sal over internett (1)
Døme
  • nettsalet har auka det siste året
Artikkelside

nidobbel, nidobbelt

adjektiv

Tyding og bruk

som er ni gonger så stor;
som er samansett av ni lag eller finst ni gonger
Døme
  • formuen har auka til det nidoble
Artikkelside

ly 1

substantiv inkjekjønn

Opphav

norrønt hlý ‘varme’; samanheng med le (1 og lunken

Tyding og bruk

vern (mot vind og vêr);
Døme
  • finne ly for vinden;
  • sitje i ly for uvêret;
  • dei braut seg inn i ly av mørket;
  • omsetninga innanlands auka i ly av høg importtoll
Artikkelside

medvit, medvett

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

  1. det at ein sjølv veit om det ein gjer, tenkjer eller kjenner;
    erkjenning;
    Døme
    • eit resultat av større kunnskap og auka medvit;
    • mangle historisk medvit;
    • vakne til medvit om noko;
    • ha ein stor plass i folks medvit
  2. det å kunne oppfatte og forstå omverda;
    vaken tilstand;
    Døme
    • pasienten kom til medvit att;
    • miste medvitet
Artikkelside
Side 2 av 11