Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
9 treff

Bokmålsordboka 4 oppslagsord

skulder

substantiv hankjønn eller hunkjønn

Opphav

trolig fra lavtysk

Betydning og bruk

  1. del av menneskekroppen mellom overarm og hals, aksel
    Eksempel
    • slenge frakken over skuldrene;
    • være bred over skuldrene;
    • legge en tung bør på ens skuldrer;
    • det falt en tung bør fra mine skuldrer
  2. del av klesplagg som dekker akselen
    Eksempel
    • jakka var litt stor i skuldrene
  3. Eksempel
    • veiskulder

Faste uttrykk

  • få en kald skulder
    møte kulde, kjølig reservasjon
  • få klapp på skulderen
    ros, anerkjennelse
  • ikke nå til skulderen
    ikke kunne måle seg med
  • stå skulder ved skulder
    også: stå last og brast sammen
  • trekke på skuldrene
    uttrykk for likegyldighet
Artikkelside

lut 3

adjektiv

Opphav

norrønt lútr; av lute (1

Betydning og bruk

med rygg og skuldrer som heller framover;
Eksempel
  • hun er blitt svært lut
Artikkelside

vattere

verb

Opphav

etter fransk

Betydning og bruk

legge vatt som mellomlag
  • som adjektiv i perfektum partisipp:
    • en frakk med vattert fôr;
    • vatterte skuldrer
Artikkelside

bredskuldret, bredskuldra, breiskuldra, breiskuldret

adjektiv

Betydning og bruk

med brede skuldrer
Eksempel
  • en bredskuldret svømmer
Artikkelside

Nynorskordboka 5 oppslagsord

skulder

substantiv hokjønn

Opphav

truleg frå lågtysk

Tyding og bruk

  1. Døme
    • slengje kåpa over skuldrene;
    • vere brei over skuldrene
  2. del av klesplagg som dekkjer akslene
    Døme
    • jakka var litt stor i skuldrene
  3. Døme
    • skuldra på ein veg – feltet mellom køyrebana og grøftekanten

Faste uttrykk

  • få ei kald skulder
    møte lite forståing, interesse
  • få klapp på skuldra
    òg: ros
  • trekkje på skuldrene
    som uttrykk for likesæle: kva så?
    kva ventar dei?
Artikkelside

høg 1

adjektiv

Opphav

norrønt hár, av mellomnorsk høg; påverknad frå austnordisk

Tyding og bruk

  1. som strekkjer seg langt oppover (i vertikal retning);
    som har stor høgd (1)
    Døme
    • eit høgt hus;
    • høge bølgjer;
    • ho er ca. 1,70 m høg;
    • han er høgare enn broren;
    • verdas høgaste fjell
    • brukt som adverb
      • hoppe høgt i vêret
  2. som er langt oppe, i stor vertikal avstand oppover (sett eller rekna frå eit visst nivå)
    Døme
    • eit høgt punkt
    • brukt som adverb
      • sveve høgt til vêrs;
      • sola står høgt på himmelen;
      • kor høgt ligg vatnet?
      • høgt oppe på veggen;
      • stå høgt på prioriteringslista
  3. som ligg langt oppe på ein tenkt eller eksisterande skala;
    som kan teljast eller nemnast med stort tal
    Døme
    • høge prisar;
    • nå ein høg alder;
    • ha høg feber;
    • stille høge krav;
    • ha høg kvalitet;
    • selje til høgaste pris;
    • eit høgt tal
    • brukt som adverb
      • ein høgt utvikla teknikk;
      • stå høgt hos nokon;
      • elske nokon høgt
  4. om lyd: som ligg langt oppe på toneskalaen;
    Døme
    • ein høg tone
  5. om lyd: sterk, kraftig
    Døme
    • høg musikk;
    • lese med høg røyst
    • brukt som adverb
      • lese høgt;
      • tal høgare!
  6. med rang eller posisjon over andre
    Døme
    • vere høg på det;
    • ha høg rang;
    • få eit høgt verv i ein organisasjon;
    • ha høgare interesser
  7. rusa av narkotisk stoff, særleg hallusinogen
    Døme
    • vere høg på hasj

Faste uttrykk

  • gå nokon/noko ein høg gang
    kunne måle seg med eller overgå noko eller nokon
    • dei gjekk sine forgjengarar ein høg gang;
    • skipet gjekk verdas flottaste cruiseskip ein høg gang
  • ha høge skuldrer
    vere overspent og stressa
  • ha høge tankar om noko/nokon
    tru godt om og ha store forventingar til noko eller nokon
  • høg og låg
    folk frå forskjellige sosiale lag
    • eit samfunn med kort avstand mellom høg og låg
  • høg og mørk
    • høgvaksen og mørkhåra
      • ein høg og mørk kjekkas
    • sjølvsikker og pågåande
      • det er lett å vere høg og mørk når ein sit i opposisjon
  • høg på pæra
    overlegen, sjølvsikker
  • høgare makter
    guddomlege, overjordiske makter
  • høgare utdanning
    utdanning utover vidaregåande skule
  • høgt og lågt
    overalt
    • ho leita høgt og lågt etter boka
  • høgt oppe og langt nede
    med skiftande sinnsstemning
  • høgt på strå
    med høg sosial stilling
  • høgt spel
    spel med stor innsats;
    dristig spel
  • høgt under taket
    • med stor avstand frå golv til tak
      • det er høgt under taket i matsalen
    • prega av toleranse
      • i dette miljøet er det høgt under taket
  • i høg grad
    på alle måtar
    • gjendikting er dikting i høg grad
  • ikkje vere høg i hatten
    kjenne seg underlegen, vere redd
  • på høg tid
    på tide;
    i siste liten
  • setje noko/nokon høgt
    setje pris på noko eller nokon;
    verdsetje
    • dette er verdiar som han set svært høgt;
    • ho sette mor og far høgt
  • setje seg på sin høge hest
    te seg på ein overlegen, hoven måte
Artikkelside

breiskuldra

adjektiv

Tyding og bruk

med breie skuldrer;
Døme
  • vere høgreist og breiskuldra
Artikkelside

yrkesmyalgi

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

muskelsmerter (særleg i nakke, skuldrer og armar) som kjem av at musklane blir haldne spente (ofte på grunn av feil arbeidsstilling, einsidige og stadig oppattekne rørsler og liknande)
Artikkelside

vattere

vattera

verb

Opphav

frå fransk

Tyding og bruk

leggje vatt som mellomlag
Døme
  • ein frakk med vattert fôr;
  • vatterte skuldrer
Artikkelside