Avansert søk

Nynorskordboka 2 oppslagsord

verb

kløyvd infinitiv: -a

norrønt sitja

kvile setet eller bakdelen med overkroppen meir eller mindre oppreist
Døme
- sitje på ein stol;
- katten sit ute på trappa
- setje seg
  vil du ikkje sitje?
  sitje med armane i kross – òg: vere passiv;
  sitje som på nåler – vere i nervøs spenning;
  sitje på – òg: tvihalde på (noko), dra ut, seinke
- med avbleikt tyding:
  sitje og arbeide
stå roleg, vere i kvilestilling
Døme
- hønene sit på vaglet;
- det sat ei fluge i taket
bu, opphalde seg, vere
Døme
- sitje att, igjen på skulen;
- sitje att, igjen med mange barn;
- sitje i fengsel;
- nøkkelen sat i låsen;
- redsla sat i han;
- han sat heime heile dagen;
- ho sat på garden så lenge ho levde;
- lua sat på snei;
- det sit eit godt hovud på den guten;
- sitje godt, vanskeleg i det – ha det godt, vanskeleg økonomisk
vere fast
Døme
- slå i ein spikar så han sit;
- sjukdomen sat lenge i;
- sigeren sat langt inne – det var vanskeleg å vinne
- i presens partisipp:
  ha mistanken sitjande på seg
stå føre ei viss verksemd
Døme
- sitje i billettluka;
- sitje i ei nemnd;
- sitje med makta;
- sitje på Stortinget
- den sitjande regjeringa
høve (2, passe (5
Døme
- dressen sit som støypt;
- sitje som eit skot – vere ein fulltreffar, høve framifrå;
- ei langrennsdrakt som sit etter – følgjer kroppen
slite med jamn bruk
Døme
- sitje hol i buksebaken;
- sitje ned ein sofa

adverb

norrønt aptr

attover, bakover, tilbake, bak (3, 5);
akter;
jamfør att å ende og att å bak
Døme
- gå att i båten;
- han sprang utan å sjå seg att
tilbake til same staden;
igjen (1)
Døme
- kome heim att;
- ho fekk att det ho hadde lånt bort
tilbake, igjen (2) (på same staden)
Døme
- stå att;
- sitje att (på skulen)
om rest eller leivning: igjen (2)
Døme
- gløyme att noko;
- er det langt att før vo er framme?
- kaste det som vart att;
- no står det berre att å seie takk
som hender ein gong til;
på nytt;
igjen (3)
Døme
- dei har spurt etter deg att;
- friskne til att;
- dei har byrja å røre på seg att;
- så sette ho seg att;
- gjere noko opp att og opp att
om tilhøve eller tilstand som er slutt eller blir oppretta på nytt: igjen (4)
Døme
- finne att;
- kjenne att;
- nå nokon att;
- rive ned att;
- byggje opp att;
- reise seg att
om stenging, fylling eller dekking av ei opning og liknande: igjen (5)
Døme
- late att døra;
- kneppe att frakken;
- knyte att sekken;
- fylle att holet;
- vegen snødde att
(til) vederlag (for);
igjen (6)
Døme
- ha noko att for bryet;
- få mykje att for pengane

att fram
bak fram;
bakvend
ta på seg genseren att fram
att og fram
- i rørsle mellom to punkt;
  fram og tilbake (1)
  gå att og fram på vegen
- om og men
  det var mykje att og fram før dei bestemte seg
gje att
- om handel: gje vekslepengar
  gje att på ein tiar
- fortelje att;
  referere (2)
  gje att noko ein har høyrt
gå att
- vise seg etter døden
  historier om døde som går att
- vise seg på nytt (fleire gonger);
  stadig dukke opp
  ei formulering som går att i mange avtalar
halde att
- hindre ei rørsle framover;
  bremse ei utvikling
  regjeringa tek ansvar ved å halde att på pengebruken
- ikkje sleppe frå seg
  forfattaren veit å halde att dei siste brikkene i krimgåta;
  visse typar utstyr blir stadig haldne att i leveransane
sitja att
måtte bli att på skulen etter skuletid som straff;
sitje igjen
vite korkje att eller fram
vere rådvill, vere forvirra
han vart så forferda at han verken visste att eller fram