Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
10 treff

Bokmålsordboka 1 oppslagsord

sage

verb

Betydning og bruk

  1. skjære med sag
    Eksempel
    • sage ved, tømmer
  2. gi lyd som minner om sag når den skjærer
    Eksempel
    • han satt og sagde på en fele;
    • tiuren sagde og klunket

Faste uttrykk

  • sage opp
    dele opp med sag
  • sage over grenen en selv sitter på
    ødelegge noe som er nødvendig eller nyttig for en selv
Artikkelside

Nynorskordboka 9 oppslagsord

seie

seia

verb
kløyvd infinitiv: -a

Opphav

norrønt segja

Tyding og bruk

  1. bere fram i ord;
    Døme
    • sa du noko?
    • seie god natt, takk;
    • ho kan verkeleg få sagt det – ho er flink til å finne dei rette orda;
    • du seier noko – du er inne på noko;
    • om eg så må seie – om eg kan ordleggje meg slik;
    • så å seie
  2. gje ei fråsegn om;
    Døme
    • kva seier du til det?
    • seie det ein meiner;
    • kva vil folk seie om deg;
    • eg kan ikkje seie eg liker dette;
    • ja, det kan du seie – det har du rett i;
    • du kan så seie;
    • seie seg samd i;
    • det seier seg sjølv – det er berrsynt, innlysande;
    • det er ikkje sagt – det er ikkje sikkert;
    • som sagt, så gjort
    • avtale (2, fastsetje
      • så seier vi 150 kr for arbeidet;
      • så seier vi det slik;
      • forfattaren seier i boka si at …;
      • seie (nokon) imot;
      • seie opp avisa – gjere slutt på tinginga
  3. Døme
    • folk seier han drikk;
    • sei meg, kva synest du?
    • ikkje seie det til nokon;
    • eg skal seie han kom snøgt – han kom verkeleg snøgt;
    • den tala sa meg ingen ting – gav meg ingenting;
    • seie det med blomar
    • spå
      • det gjekk som ho sa;
      • seie frå (om noko)
    • klage på
      • vi har ingenting å seie på henne;
      • seie til når ein skal kome
  4. Døme
    • gjer som eg seier!
  5. Døme
    • kva skal dette seie
  6. gje ein lyd som liknar eit ord
    Døme
    • kua seier mø;
    • pang! sa det

Faste uttrykk

  • det vil seie
    det inneber;
    òg som uttrykk for følgje av føregåande ytring; forkorta dvs.
    • eg kan ikkje, det vil seie at du må dra;
    • vil det seie at du er usamd
  • ha noko å seie
    ha innverknad, vere viktig
  • ha å seie på
    kritisere, utsetje på
  • lettare sagt enn gjort
    vanskelegare å gjere enn det ser ut til
  • seie av
    fortelje, melde, varsle (noko)
  • seie frå seg
    gje (munnleg) avkall på
  • seie føre
    rettleie, lære
  • seie ja
    vere samd, godkjenne, gje løyve til; love
  • stutt sagt
    med få ord, i samandrag
Artikkelside

den apostoliske truvedkjenninga

Tyding og bruk

truvedkjenning frå 500-talet som blir sagd fram i kyrkja ved kvar høgmesse og ved dåp;
Artikkelside

munnleg

adjektiv

Opphav

frå lågtysk; jamfør munn

Tyding og bruk

  1. som blir sagd;
    motsett skriftleg
    Døme
    • ei munnleg avtale;
    • få munnleg beskjed;
    • munnlege kjelder;
    • munnleg overlevering;
    • munnleg eksamen
    • brukt som substantiv:
      • vere oppe til munnleg i engelsk
  2. prega av daglegtale
    Døme
    • eit brev med munnleg språkføring
Artikkelside

i trumål

Tyding og bruk

som ikkje er tenkt å gjerast vidare kjend; (sagd) under fire auge, privat, fortruleg, i tillit; konfidensiell; løynleg;
Sjå: trumål
Artikkelside

uttrykkeleg, uttrykkjeleg

adjektiv

Tyding og bruk

klar, grei, tydeleg, beintfram, (sagd) med reine ord
Døme
  • ein uttrykkeleg ordre;
  • lova seier uttrykkeleg at …;
  • det er uttrykkeleg fastslått i reglane
Artikkelside

usagd

adjektiv

Tyding og bruk

  1. ikkje sagd
    Døme
    • usagde ord;
    • ynskje noko usagt
  2. ikkje fastslått, uviss, uavklart
    Døme
    • det skal vere usagt om det er slik;
    • det er usagt korleis det går
Artikkelside

trumål

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

i uttrykk
Døme
  • seie, fortelje noko i trumål;
  • tale saman i trumål;
  • opplysningane er gjevne i trumål

Faste uttrykk

  • i trumål
    som ikkje er tenkt å gjerast vidare kjend; (sagd) under fire auge, privat, fortruleg, i tillit; konfidensiell; løynleg
Artikkelside

sibyllinsk

adjektiv

Tyding og bruk

som skriv seg frå, er sagd av ei sibylle;
profetisk, spådoms-
Døme
  • sibyllinske bøker
Artikkelside

forsagd 2

adjektiv

Opphav

norrønt fyrirsagðr ‘sagd føre’

Tyding og bruk

avtalt føreåt;
etter avtale
Døme
  • møte til forsagd tid
  • brukt som adverb
    • setje bort krøter forsagt
Artikkelside