Avansert søk

Nynorskordboka 187 oppslagsord

ro 5

verb

Opphav

norrønt róa

Tyding og bruk

drive fram eit fartøy med årer;
skysse eller frakte i robåt
Døme
- ro båten i land;
- ro noko(n) over fjorden
drive fiske (med robåt eller annan fiskebåt)
Døme
- ro fiske;
- sonen ror i Stamsund – er på fiske i Stamsund
gjere rørsler som liknar på det å ro (5, 1)
Døme
- endene rodde ute på sundet;
- ørna rodde gjennom lufta
prøve å bortforklare noko
Døme
- politikarane ror for harde livet

Faste uttrykk

ro seg for langt ut
i overført tyding: gje seg i kast med noko som ein ikkje maktar;
gå over streken
ro seg i land
i overført tyding: fire på ytterleggåande standpunkt for å kome vel ifrå det;;
dra seg varsamt tilbake

ro 2

substantiv hokjønn

Opphav

norrønt ró

Tyding og bruk

Døme

setje seg bort i roa ved peisen

ro 1

substantiv hokjønn

Opphav

norrønt ró

Tyding og bruk

det å vere urørleg;
tilstand utan rørsle
Døme
- halde hendene i ro;
- sitje, vere i ro;
- slå seg til ro for natta – roe seg, raste
- i overført tyding:
kvile (1
Døme
- leggje seg til ro
stille (1, fred
Døme
- få ro til å lese;
- førebu seg i ro og mak;
- ro og orden;
- elevane kom til ro
fred, tryggleik
Døme
- få ro i sjela, i sinnet;
- ikkje få, ha ro på seg
fatning, omtanke
Døme
- ta noko med stor ro

Faste uttrykk

gå til ro
til sengs
slå seg til ro med
nøye seg, vere nøgd med; slå seg til tols med

ro 3

substantiv hokjønn

Opphav

jamfør islandsk ró

Tyding og bruk

jernspon som sit att på ei egg etter sliping

ro 4

substantiv hokjønn

Opphav

norrønt ró

Tyding og bruk

lita plate på spissen av ein klinknagle
ring som går kring noko;
mutter;
holk (1, 1)

roe 2

roa

verb

Opphav

Tyding og bruk

gjere roleg;
stagge (2, trøyste (2
Døme
- roe nokon ned
refleksivt: bli roleg, slå seg til ro
Døme
- roe seg for natta

orden

substantiv hankjønn

Opphav

gjennom lågtysk; frå latin ordo

Tyding og bruk

rekkjefølgje, plassering
Døme
- namna står i alfabetisk orden
regelbunden tilstand;
system
Døme
- ha god orden i sakene sine
lovlydnad
Døme
- syte for ro og orden
i biologi: systematisk gruppe av organismar;
underordna klasse (1, 2) og overordna familie (3)
Døme
- ein orden femner i regelen om fleire familiar
samskipnad som følgjer faste reglar
Døme
- ein geistleg orden
- - munkeorden
  - nonneorden
  - riddarorden
heidersteikn, dekorasjon
Døme
- St. Olavs orden

Faste uttrykk

for ordens skuld
for at alt skal gå riktig for seg
ho ville forklare situasjonen for ordens skuld
gå i orden
bli ordna
saka gjekk i orden
i orden
- i stand
  bilen er i orden
- greitt, ok
  det er i orden at du kjem på søndag
i tur og orden
i rekkjefølgje;
etter kvarandre
slutta orden
rørsler i ei oppstilt militæravdeling der alle har fast plass
drill og marsj er former for slutta orden
spreidd orden
med større avstand til andre soldatar
dei går frå leiren i spreidd orden

oppretthalde

oppretthalda

verb

Tyding og bruk

halde fast på
Døme
- dei opprettheld kravet
halde ved lag;
verje (2
Døme
- oppretthalde arbeidsplassane
handheve
Døme
- jobbe for å oppretthalde ro og orden

rase 2

rasa

verb

kløyvd infinitiv: -a

Opphav

norrønt rasa

Tyding og bruk

(gå i oppløysing og) gli ut eller styrte ned;
rause nedover
Døme
- vegen rasa ut;
- muren rasa saman
i overført tyding: falle kraftig
Døme
- folketalet i bygda rasa nedover
fare vilt fram;
herje, ståke
Døme
- rase rundt i bil;
- stormen rasar
vere sint;
skjelle og smelle;
jamfør rasande (1)
Døme
- rase mot styresmaktene;
- ho gret og rasa

Faste uttrykk

rase frå seg
herje fælt og så falle til ro
ungdomane måtte få rase frå seg;
stormen har rasa frå seg

rase frå seg

Tyding og bruk

herje fælt og så falle til ro;

Sjå: rase

Døme

ungdomane måtte få rase frå seg;
stormen har rasa frå seg

Side 1 av 19

Resultat per side: