Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
Eitt treff

Nynorskordboka 10 oppslagsord

reell

adjektiv

Opphav

frå latin realis; same opphav som II real

Tyding og bruk

  1. Døme
    • eit reelt framsteg

Faste uttrykk

  • reelle tal
    rasjonale og irrasjonale tal, i motsetnad til imaginære tal; jamfør imaginær
Artikkelside

formell

adjektiv

Opphav

gjennom fransk, frå latin; same opphav som formal

Tyding og bruk

  1. etter reglane;
    som gjeld den ytre forma
    Døme
    • det var formelle feil i framgangsmåten;
    • sende formell klage;
    • formelt er det slik, men ikkje reelt;
    • alle grupper har ein formell eller uformell leiar
  2. som held strengt på formene;
    Døme
    • formell atmosfære;
    • ei formell samtale

Faste uttrykk

  • formelt subjekt
    ord, vanlegvis ‘det’ eller ‘der’, som står på subjektsplassen i ei setning der det eigenlege subjektet kjem seinare eller der verbet ikkje krev subjekt
    • i setninga ‘det er kaldt’ er ‘det’ formelt subjekt
Artikkelside

proforma

adjektiv

Opphav

av latin pro forma ‘av omsyn til forma’

Tyding og bruk

reint formelt;
utan reelt innhald;
Døme
  • proforma ekteskap;
  • ei proforma stillingslysing
  • brukt som adverb:
    • gifte seg proforma
Artikkelside

proformaekteskap

substantiv inkjekjønn

Opphav

av proforma

Tyding og bruk

ekteskap som berre er formelt, ikkje reelt, inngått for å skaffe seg visse praktiske eller rettslege føremoner
Artikkelside

luksusproblem

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

tilhøve som ikkje er eit reelt problem, til dømes at ein må velje mellom fleire gode alternativ
Døme
  • det er eit luksusproblem å velje kven av dei to spissane som skal spele kampen
Artikkelside

kosmetisk

adjektiv

Tyding og bruk

  1. som gjeld kosmetikk;
    som gjer vakrare
  2. av mindre omfang;
    liten
    Døme
    • kosmetiske endringar på karosseriet
  3. overført tyding: som framstiller på ein betre måte, men reelt ikkje har ein effekt
    Døme
    • kosmetiske endringar for ei kontroversiell kraftline
Artikkelside

illusorisk

adjektiv

Opphav

gjennom tysk; frå mellomalderlatin illusorius

Tyding og bruk

som byggjer på ein illusjon;
utan reelt innhald;
innbilt, uverkeleg
Døme
  • ein illusorisk tryggleik;
  • det nasjonale sjølvstendet vart meir og meir illusorisk
Artikkelside

handlingsrom

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

moglegheit til å bestemme eller handle innanfor gjevne rammer
Døme
  • skape seg eit større handlingsrom;
  • redusere handlingsrommet for leiinga;
  • gje lokalpolitikarane reelt politisk handlingsrom
Artikkelside

skindemokrati

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

demokrati som ikkje er reelt
Døme
  • militærstyret førte inn eit skindemokrati
Artikkelside

grunnlag

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

noko som ligg til grunn;
noko å byggje (vidare) på;
Døme
  • ha eit godt, breitt grunnlag å byggje på;
  • leggje grunnlaget for vidare arbeid, forsking, for noko nytt;
  • arbeide på vitskapleg grunnlag;
  • prova gjev grunnlag for tiltale;
  • rykta har ikkje noko reelt grunnlag;
  • ha grunnlag for å hevde at ...;
  • uttale seg på grunnlag av sikre data;
  • dette kan vi fastslå med grunnlag i materialet

Faste uttrykk

  • med grunnlag i
    ut frå
  • på grunnlag av
    ut frå
Artikkelside