Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
Eitt treff

Nynorskordboka 33 oppslagsord

overlegen

adjektiv

Opphav

frå lågtysk, opphavleg ‘som ligg oppe på motstandaren i ein brytekamp’

Tyding og bruk

  1. meir dugande, betre;
    i særklasse;
    Døme
    • ho var heilt overlegen i alt
  2. Døme
    • ein overlegen siger
    • brukt som adverb:
      • vinne overlegent
  3. som har store tankar om seg sjølv;
    hoven, innbilsk, sjølvgod
    Døme
    • ein overlegen fyr
Artikkelside

overlækjar, overlege

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

lækjar som er leiar for eit sjukehus eller ei sjukehusavdeling
Artikkelside

dosere 1

dosera

verb

Opphav

av latin docere ‘undervise’

Tyding og bruk

  1. førelese (over), undervise (i);
    Døme
    • dosere ein ny teori
  2. hevde på ein sjølvsikker og overlegen måte, preike
    Døme
    • like å dosere
    • brukt som adjektiv
      • snakke i ein doserande tone
Artikkelside

overtydande

adjektiv

Tyding og bruk

  1. som er særs truverdig
    Døme
    • overtydande argument
    • brukt som adverb:
      • tale overtydande
  2. så overlegen at der ikkje finst tvil
    Døme
    • ein overtydande siger
Artikkelside

nonchalant, nonsjalant

adjektiv

Uttale

nånsjalanˊg; nånsjalanˊgt

Opphav

frå fransk , opphavleg ‘som ikkje bryr seg om’

Tyding og bruk

likesæl eller skøytelaus på ein litt overlegen måte
Døme
  • vise ei nonchalant haldning
  • brukt som adverb
    • gå nonchalant kledd
Artikkelside

kalassiffer

substantiv inkjekjønn

Opphav

av kalas

Tyding og bruk

stort siffer (1), særleg brukt om idrettsresultat for å vise til ein overlegen siger
Døme
  • vinne med kalassiffer
Artikkelside

kalassiger

substantiv hankjønn

Opphav

av kalas

Tyding og bruk

stor, overlegen siger
Døme
  • laget tok ein kalassiger i finalen
Artikkelside

mus

substantiv hokjønn

Opphav

norrønt mús, av mýss

Tyding og bruk

  1. gråbrun smågnagar i musefamilien som er mindre enn vånd og rotte;
    jamfør husmus, markmus
    Døme
    • katten fanga mus
  2. folkeleg nemning for ytre kjønnsorgan hos kvinner
  3. styreeining for markøren på ein dataskjerm

Faste uttrykk

  • fjellet fødde ei mus
    (etter Esop) det vart smått resultat i høve til innsatsen
  • gå ned med mann og mus
    (om skip) søkke med alt om bord
  • kattens leik med musa
    oppgjer eller kamp der den eine parten er særs overlegen i styrke
    • fotballkampen vart kattens leik med musa, og laget vann stort
  • leike katt og mus
    ikkje la seg fange
    • tjuvane leikte katt og mus med politiet
  • når katten er borte, dansar musene på bordet
    når leiaren ikkje held oppsyn, gjer dei underordna det dei vil
  • stille som ei mus
    svært stille
    • han sat stille som ei mus;
    • ungane er stille som mus
Artikkelside

kattens leik med musa

Tyding og bruk

oppgjer eller kamp der den eine parten er særs overlegen i styrke;
Sjå: katt, mus
Døme
  • fotballkampen vart kattens leik med musa, og laget vann stort
Artikkelside

nasen i sky / nasen i vêret

Tyding og bruk

brukt om å ha ei overlegen mine eller vere høg på pæra;
Sjå: nase, sky
Døme
  • utan eit ord sette ho nasen i sky og gjekk sin veg;
  • sprade forbi alle med nasen i vêret;
  • stikke nasen høgt i sky
Artikkelside
Side 1 av 4