Avansert søk

Eitt treff

Nynorskordboka 20 oppslagsord

kammer

substantiv inkjekjønn

Opphav

av latin camera ‘lite rom’, av gresk kamara ‘kvelva rom’; same opphav som kamera

Tyding og bruk

  1. lite rom
  2. bygning for visse offentlege institusjonar
  3. del av nasjonalforsamling i visse land
  4. rom for ammunisjon på skytevåpen
    Døme
    • ha to patronar att i kammeret
  5. del av organ i kroppen, særleg hjartet

førstekammer, fyrstekammer

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

kammer (3) i nasjonalforsamlinga i visse land

krypt

substantiv hankjønn eller hokjønn

Opphav

gjennom dansk, frå gresk, av kryptein ‘løyne’; jamfør norrønt kraptr, krǫpt

Tyding og bruk

  1. underjordisk grotte eller gang;
    kammer i ein katakombe
  2. underjordisk (grav)kapell

hokk

substantiv inkjekjønn

Opphav

frå lågtysk; av nederlandsk hok ‘skur, kammer’

Tyding og bruk

trongt lite rom;

sisterne, cisterne

substantiv hokjønn

Opphav

frå latin, av cista ‘kiste’

Tyding og bruk

  1. underjordisk brønn til å samle (regn)vatn i
  2. tank, til dømes i jernbanevogn, til å ha vatn i
  3. vassbehaldar i toalett (1)

kammers

substantiv inkjekjønn

Opphav

av kammer

Tyding og bruk

lite rom;

Faste uttrykk

  • gjere opp på kammerset
    snakke ut om ei usemje privat

kamerat

substantiv hankjønn

Opphav

gjennom tysk, fransk og italiensk, frå latin camara ‘personar som deler rom’; jamfør kammer

Tyding og bruk

  1. person ein har eit venskapeleg forhold til;
    Døme
    • vere ein god kamerat;
    • vere kamerat med nokon;
    • ta det kuli, kamerat!
  2. person som ein gjer nok saman med eller har noko sams med
  3. brukt som tiltaleord mellom kommunistiske og sosialistiske partifellar
    Døme
    • kamerat Lenin

kamarilja

substantiv hankjønn

Opphav

frå spansk, opphavleg ‘lite kammer’

Tyding og bruk

uansvarleg klikk med innverknad gjennom bakvegar

kamera

substantiv inkjekjønn

Opphav

av latin camara, frå gresk ‘(rom med) kvelving’; same opphav som kammer

Tyding og bruk

apparat til å ta bilete eller filme med
Døme
  • eit digitalt kamera;
  • kameraet i smarttelefonen;
  • folk står klare med kamera

kemner

substantiv hankjønn

Opphav

gjennom lågtysk, frå mellomalderlatin; av latin camera ‘(skatt)kammer’

Tyding og bruk

om eldre forhold: kommunekasserar i ein by