Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
Eitt treff

Nynorskordboka 8 oppslagsord

fotgjengar

substantiv hankjønn

Opphav

jamfør -gjengar

Tyding og bruk

person som går til fots på veg eller gate
Artikkelside

bremse 2

bremsa

verb

Tyding og bruk

  1. minke eller stogge farten;
    Døme
    • sjåføren bremsa for ein fotgjengar;
    • lære ungane å bremse med skia
  2. i overført tyding: dempe;
    halde att
    Døme
    • bremse nedgangen i økonomien;
    • bremse fråflyttinga
    • brukt som adjektiv:
      • tiltaka hadde ein bremsande verknad
  3. roe ned hest ved å bruke bremse (1, 3)

Faste uttrykk

  • bremse ned
    setje ned farten (ved å bruke bremse)
    • han greidde ikkje å bremse ned i tide
  • bremse opp
    stogge heilt eller setje farten kraftig ned (ved å bruke bremse)
    • ho bremsa opp og sette frå seg sykkelen;
    • epidemien er i ferd med å bremse opp
Artikkelside

gåande

adjektiv

Opphav

presens partisipp av gå (1

Tyding og bruk

  1. som går
  2. brukt som substantiv: fotgjengar
    Døme
    • bilistar og gåande
  3. framkomeleg til fots
    Døme
    • vegen er ikkje gåande

Faste uttrykk

  • halde gåande
    drive på med;
    halde i gang
    • dei heldt det gåande med festing heile natta;
    • halde drifta gåande;
    • halde fabrikken gåande
Artikkelside

gåar

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

person som går til fots;
Artikkelside

subway

substantiv hankjønn

Uttale

søbˊbvei

Opphav

engelsk, av engelsk sub- og way ‘veg’; jamfør sub-

Tyding og bruk

  1. i England: (fotgjengar)undergang
Artikkelside

refleksbrikke

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

lysreflekterande brikke (til bruk for fotgjengar i mørkeret)
Artikkelside

refleks

substantiv hankjønn

Opphav

frå latin av reflektere

Tyding og bruk

  1. tilbakekasta lys, atterskin;
    (veik) avspegling;
    i overført tyding: verknad, følgje (1
    Døme
    • bli blenda av refleksen;
    • konkursen er ein refleks av den økonomiske krisa
  2. ting som reflekterer lys (til dømes på køyretøy, fotgjengar)
    Døme
    • bruk refleks i haustmørkeret!
  3. ufrivillig og umedviten reaksjon i form av rørsle eller kjertelsekresjon, utløyst gjennom nervesystemet av ein sansepåverknad
    Døme
    • vilkårsrefleks;
    • suging hos nyfødde er ein medfødd refleks
Artikkelside

fotgangar

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

Artikkelside