Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
Eitt treff

Nynorskordboka 31 oppslagsord

staurlag

substantiv inkjekjønn

Opphav

av staur

Tyding og bruk

(felt mellom) to loddrette, samanbundne staurar i ein skigard
Artikkelside

åle 2

åla

verb

Opphav

av ål (2

Tyding og bruk

  1. om korn: brydde, spire (2;
    om korn på staur eller poteter i kjellaren: gro (2
  2. plukke ål (2 av
    Døme
    • åle potetene
Artikkelside

vegg

substantiv hankjønn

Opphav

norrønt veggr; samanheng med vidje

Tyding og bruk

  1. loddrett flate som skil mellom rom;
    loddrett avgrensing av ein bygning utetter
    Døme
    • døra i veggen mellom stova og kjøkkenet;
    • veggene på huset var raudmåla;
    • skodda var tjukk som ein vegg;
    • slikt snakk må ikkje kome utom veggene;
    • renne hovudet mot veggen – møte uovervinnelege hindringar;
    • framlegget er bort i veggene, bort i staur og vegger – meiningslaust;
    • sjå bort i femte veggen – sjå tomt framfor seg
  2. (loddrett) side(flate)
    Døme
    • bukvegg;
    • fjellvegg;
    • sylindervegg

Faste uttrykk

  • møte veggen
    brått gå tom for krefter
  • måle fanden på veggen
    svartmåle stoda, framtida
  • setja til veggs
    stogga med overtydande argument
  • vegg i vegg
    ved sida av kvarandre (som grannar)
Artikkelside

uverje

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

farleg (hand)verje;
(ymis) reiskap brukt i slåsting (til dømes staur, kniv)
Artikkelside

underband

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

nedste band, særleg kornband på ein staur
Artikkelside

umotivert

adjektiv

Tyding og bruk

som ein ikkje kan sjå årsaka til;
utan rimeleg grunn
Døme
  • ein umotivert antipati;
  • han gjekk heilt umotivert til åtak;
  • det står ein staur så reint umotivert på tunet
Artikkelside

træ, træde 2

træda

verb

Opphav

jamfør islandsk þræða; av tråd

Tyding og bruk

  1. setje tråd i
    Døme
    • træ ei nål
  2. smette, stikke, føre (noko tynt) tvers gjennom eller inn i (ei opning på) noko
    Døme
    • træ (tråden) i nåla;
    • træ i skolissene;
    • træ seg gjennom gluggen
  3. feste, hengje, stikke, smette (noko på noko tynt eller utståande)
    Døme
    • træ (opp) fisk på ein streng, perler på ei snor, kornband på ein staur;
    • træ på seg hanskane;
    • træ genseren over hovudet

Faste uttrykk

  • træ ned over hovudet på
    gjennomføre (ei ordning) utan samtykke el. medverknad frå dei det gjeld
Artikkelside

trådhes, trådhesje

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

hesje med tråd frå staur til staur, til skilnad frå rajehes(je)
Artikkelside

støyre

støyra

verb

Opphav

av staur

Tyding og bruk

  1. setje (korn) på staur til tørking
  2. setje ned pålar;
  3. stikke med noko kvast
Artikkelside

sture

stura

verb

Opphav

norrønt stúra; samanheng med staur

Tyding og bruk

  1. vere sorgsam eller motlaus;
    sørgje over;
    vere still, tankefull
    Døme
    • gå og sture for seg sjølv
  2. stogge i voksteren, vantrivast
    Døme
    • blomstrane sturer i det kalde vêret
Artikkelside
Side 2 av 4