Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
Eitt treff

Nynorskordboka 66 oppslagsord

V 1, v 1

substantiv hankjønn

Uttale

veˊ

Tyding og bruk

konsonantlyden og bokstavteiknet v
Døme
  • stor V;
  • liten v
Artikkelside

v 2

symbol

Opphav

fork. av latin velocitas

Tyding og bruk

for fart
Artikkelside

v 3

forkorting

Tyding og bruk

i personnamn; for van (3 og og von (4
Døme
  • Balthazar v. Dedenløwe
Artikkelside

profilstål

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

stong eller bjelke av stål med eit visst spesialkonstruert tverrsnitt (til dømes I- eller V-form);
Artikkelside

volt

substantiv hankjønn

Opphav

etter namnet til den italienske fysikaren A. Volta 1754–1827

Tyding og bruk

måleining for elektrisk spenning eller potensial;
symbol V
Døme
  • 1 volt er den elektriske spenninga ein leiar har når leiaren gjev effekt på 1 watt og fører straum på 1 ampere
Artikkelside

initiativ

substantiv inkjekjønn

Uttale

initsiatiˊv

Opphav

frå fransk; av latin initium ‘byrjing’

Tyding og bruk

  1. første steg eller tiltak som får noko i gang eller i stand
    Døme
    • initiativet må kome nedanfrå
  2. vilje eller evne til å kome i gang med noko;
    tiltaksevne
    Døme
    • han eig ikkje initiativ
  3. i jus: rett til å gjere lovframlegg

Faste uttrykk

  • ha initiativet
    ha utspelet
    • heimelaget hadde initiativet i kampen
  • på eige initiativ
    ut frå eiga vilje;
    utan å bli beden
  • ta initiativet
    prøve å få i gang
    • dei tok initiativet til ein underskriftskampanje;
    • statsråden vil ta eit initiativ for å endre lova
Artikkelside

molotovcocktail

substantiv hankjønn

Opphav

frå engelsk etter namnet til den sovjetiske utanriksministeren V.M. Molotov, 1890–1986; ordet først brukt av finske soldatar i vinterkrigen, 1939–1940

Tyding og bruk

flaske med brennbart stoff og lunte, brukt som handgranat
Artikkelside

naiv

adjektiv

Uttale

na-iˊv

Opphav

gjennom fransk; frå latin nativus ‘medfødd, naturleg’

Tyding og bruk

  1. Døme
    • ha ei naiv tru på eitkvart
  2. om kunst: enkel, spontan;
    jamfør naivisme
Artikkelside

leninisme

substantiv hankjønn

Opphav

etter namnet til den russiske politikaren V.I. Lenin, 1870–1924

Tyding og bruk

marxisme (1) slik han vart utforma av Lenin
Artikkelside

di 1

subjunksjon

Opphav

norrønt þ(v)í; opphavleg dativ av det (2

Tyding og bruk

innleier ei leddsetning som uttrykkjer årsak;
Døme
  • di dei kom for seint, fekk dei ikkje plass
Artikkelside
Side 1 av 7