Avansert søk

Vanleg søk

Nynorskordboka 29 oppslagsord

utruleg

adjektiv

Tyding og bruk

som (mest) ikkje er til å tru;
usannsynleg, urimeleg, fantastisk
Døme
- ei utruleg hending, historie;
- hende utrulege ting;
- utruleg flaks;
- halde noko for utruleg
som forsterkande adverb: overlag (2
Døme
- utruleg heldig, stor, fort

Artikkelside

ikkje

adverb

Opphav

norrønt ekki

Tyding og bruk

brukt til å nekte innhaldet i ei setning
Døme
- eg røykjer ikkje;
- han vil ikkje gå;
- er han ikkje gått enno?
- ikkje veit eg korleis det skal gå;
- meg skremmer han ikkje;
- kvifor ikkje det?
- brukt i undersetning
  ho sa at ho ikkje ville reise;
  da han ikkje var komen til rett tid, gjekk dei;
  det er ikkje det at han ikkje greier det
brukt i spørjesetning der ein ventar eit stadfestande svar
Døme
- er ho ikkje stor og sterk?
- luktar det ikkje fælt?
brukt for å uttrykkje ei spørjande eller tvilande tyding
Døme
- han går da vel ikkje og mistrivst og stundar heim?
- du har vel ikkje ein tiar å låne meg?
brukt i utbrot der den nektande utsegna har positiv tyding
Døme
- sanneleg er det ikkje Mari som sit der!
brukt for å gje eit einskilt ord eller ledd nektande tyding
Døme
- ikkje ein lyd høyrde dei;
- ikkje nokon skulle vite det;
- han kunne kanskje ikkje lese?
brukt saman med adjektiv som nemner dårleg kvalitet, låg grad eller liknande, for å uttrykkje motsett tyding
Døme
- det var ikkje dårleg!
- det var ikkje lite han fekk gjort

Faste uttrykk

ikkje det eg veit
brukt for å svare nektande, men med atterhald
har han flytta? Ikkje det eg veit
ikkje for det
brukt for å hindre at nokon legg for stor vekt på ei føregåande ytring
fekk du verkeleg alt det der? Ja, ikkje for det, du har jo fortent det
ikkje for å …
brukt for å seie imot ei mogleg innvending
ikkje for å skryte, men eg har hatt mange viktige verv
ikkje sant
- brukt som ei oppmoding til å stadfeste eller godkjenne innhaldet i ei ytring
  du ser det for deg, ikkje sant?
- brukt for å stadfeste innhaldet i noko ein annan seier
  det var utruleg vakkert. Ja, ikkje sant?

Artikkelside

mirakuløs

adjektiv

Opphav

frå fransk; jamfør mirakel

Tyding og bruk

overnaturleg, underfull, utruleg

Døme

ei mirakuløs redning

Artikkelside

ikkje sant

Tyding og bruk

Sjå: ikkje, sann

brukt som ei oppmoding til å stadfeste eller godkjenne innhaldet i ei ytring
Døme
- du ser det for deg, ikkje sant?
brukt for å stadfeste innhaldet i noko ein annan seier
Døme
- det var utruleg vakkert. Ja, ikkje sant?

Artikkelside

legende

substantiv hokjønn

Opphav

av mellomalderlatin legenda ‘det som bør lesast’; av latin legere ‘samle, lese’

Tyding og bruk

oppbyggjeleg forteljing om ein helgen;
forteljing med religiøst-mytisk innhald
Døme
- Selma Lagerlöfs legender
fantastisk, utruleg segn eller soge;
myte (1, 2)
Døme
- legendene om Napoleon;
- han har vorte ei levande legende

Artikkelside

karakterutvikling

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

utvikling av personlegdomen til ein person;
jamfør karakter (2)
Døme
- oppnå karakterutvikling med meditering
utvikling av rollefigur;
jamfør karakter (3)
Døme
- rolla har ei utruleg karakterutvikling gjennom operaen

Artikkelside

eventyr

substantiv inkjekjønn

Opphav

norrønt ævintýr(r), gjennom lågtysk; frå mellomalderlatin adventura ‘hending’

Tyding og bruk

folkeleg, oppdikta forteljing utan tid- og heimfesting, og der grensene mellom fantasi og røyndom er viska ut
Døme
- han liker å lese eventyr;
- bestemor fortel eventyr for ungane;
- kjenner du eventyret om guten og trollet?
spennande hending;
vågestykke
Døme
- dra på eventyr;
- dei har kasta seg ut i eit økonomisk eventyr
affære (2)
Døme
- ha små eventyr;
- han har hatt nokre eventyr på si
noko underfullt;
noko utruleg vakkert;
draum
Døme
- landskapet er eit eventyr;
- dei tek eit friår for å oppleve eventyret;
- ho hadde på seg eit eventyr av ein kjole

Artikkelside

fabelaktig

adjektiv

Tyding og bruk

utruleg god;

fantastisk, fenomenal

Døme

det var eit fabelaktig resultat;
ho er ein fabelaktig hoppar

brukt som adverb
- det var fabelaktig gjort;
- han er ein fabelaktig flink gut

Artikkelside

eventyrleg

adjektiv

Uttale

eventyˊrleg

Tyding og bruk

spennande (1;
dumdristig
Døme
- ein eventyrleg plan
som eit eventyr (1);
uverkeleg, trolsk;
utruleg
Døme
- det er ein eventyrleg natur i området;
- verksemda har hatt ein eventyrleg suksess;
- husa der går for eventyrlege summar
- brukt som adverb
  eventyrleg vakker;
  det høyrest heilt eventyrleg ut

Artikkelside

heftstyrke

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

evne til å hefte (, 3)

Døme

limet har ein utruleg heftstyrke

Artikkelside

Side 1 av 3

Resultat per side: