Avansert søk

Vanleg søk

Nynorskordboka 32 oppslagsord

ulag

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

dårleg form, dårleg humør
Døme
- ho er i ulag i dag
uorden, skipling
Døme
- kome i ulag el. til ulags;
- utstyret, økonomien, magen er i ulag(e)

Artikkelside

ulage

ulaga

verb

kløyvd infinitiv: -a

Tyding og bruk

lage uorden i, skiple

Døme

ulage vegen;
ulage seg – ulagast

Artikkelside

utanfor, utafor

preposisjon

Tyding og bruk

på eller ved utsida av;
ikkje innanfor;
bortanfor, utanom, utanføre
- stå utanfor døra, huset;
- bli med utanfor;
- livet utanfor fengselsmurane;
- bu utanfor byen;
- ha arbeid utanfor heimekommunen;
- vere utanfor rekkjevidd, synsvidd;
- utanfor fare;
- dette er utanfor alle reglar, all skam;
- ha barn utanfor ekteskap
ikkje med (i)
- stå utanfor (EU , partia, striden);
- vere heilt utanfor – uvitande; åndeleg el. fysisk i ulag

Faste uttrykk

halde utanfor
- la vere å informere nokon;
  ikkje la bli med
  mannen heldt henne utanfor planlegginga;
  barna vart haldne utanfor leiken
- ikkje rekne med noko eller nokon;
  ikkje ta med noko eller nokon
  om du held stipendet utanom, kor mykje tener du i året?
kjenne seg utanfor
kjenne at ein ikkje informert eller isolert;
ikkje få delta i ei gruppe, ein krins eller det sosiale livet på lik linje som andre

Artikkelside

uslått

substantiv hankjønn

Opphav

av slå (

Tyding og bruk

lei tilstand;

ulag, vantrivnad

Døme

det har kome uslått på mjølka, buskapen

Faste uttrykk

på ein uslått
i ulag

Artikkelside

unådig

adjektiv

Tyding og bruk

som ikkje er nådig (2);
som misliker noko;
uvenleg, ublid;
nådelaus, streng
Døme
- unådig kritikk
rastlaus, uroleg, utolmodig;
i ulag, gretten, grinete;
misnøgd
Døme
- ungen er så unådig

Faste uttrykk

ta noko unådig opp
bli fornærma eller harm over noko
ein idé som vart teken unådig opp

Artikkelside

dauv, døv

adjektiv

Opphav

norrønt daufr; samanheng med doven

Tyding og bruk

som manglar høyrselssansen
Døme
- vere dauv på eine øyret
- brukt som substantiv:
  ei foreining for dauve og høyrselshemma
i overført tyding: som ikkje tek omsyn til oppmodingar
Døme
- vere dauv for alle bøner;
- leiinga er dauv for kritikk
doven (2), lite salt;
sløv
Døme
- dauv smak
tung (i kroppen);
i ulag
om lyd: hol, dump (3

Faste uttrykk

snakke/tale for dauve øyre
ikkje få gjennomslag for ideane sine
dei har gode poeng, men snakkar diverre for dauve øyre;
heile karrieren har ho tala for dauve øyre
vende det dauve øyret til
ikkje vilje høyre etter
typisk leiaren å vende det dauve øyret til;
vi kan ikkje snu det dauve øyret til meir