Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
68 treff

Nynorskordboka 68 oppslagsord

tole 2

tola

verb
kløyvd infinitiv: -a

Opphav

norrønt þola; jamfør tol (1

Tyding og bruk

  1. halde ut, greie;
    finne seg i
    • ein lyt tole litt vondt;
    • tole urett;
    • plagget toler (ikkje) kokevask
  2. refleksivt:
    • det tolest ikkje meir mas no
Artikkelside

tòle, tole 1

substantiv hokjønn

Opphav

kanskje av norrønt tala f ‘perle’, oblike kasus tǫlu

Tyding og bruk

kvart av dei stutte, ringforma beina i ryggrada;
Artikkelside

tryne 1

substantiv inkjekjønn

Opphav

norrønt trýni

Tyding og bruk

  1. langstrekt snute på visse dyr
    Døme
    • grisen stikk trynet i søla
  2. Døme
    • bli kvit i trynet;
    • få eit slag midt i trynet;
    • eg vil ikkje sjå trynet på ho

Faste uttrykk

  • gå på trynet
  • heilt på trynet
    svært dumt eller dårleg;
    bak mål, idiotisk
    • vedtaket er heilt på trynet
  • ikkje tole trynet på
    ikkje fordra;
    mislike, avsky (2
    • slike folk toler eg ikkje trynet på
  • slag i trynet
    uventa uhell eller nederlag
    • forslaget er eit slag i trynet for bønder over heile landet
  • tøff i trynet
    med sjølvsikker framtoning;
    eplekjekk
    • dei var ikkje like tøffe i trynet etter tapet
Artikkelside

såpass, så pass, sopass, so pass

adverb

Opphav

av så (5 og pass (5

Tyding og bruk

  1. så mykje;
    i så stor grad
    Døme
    • såpass lyt eg tole
  2. etter måten bra, dugande eller liknande
    Døme
    • det er rart han er såpass sprek enno;
    • såpass til arbeidskar skal du leite lenge etter
Artikkelside

tyn

substantiv inkjekjønn

Opphav

av tyne (2

Tyding og bruk

  1. sterk kritikk
    Døme
    • storbankane har fått mykje tyn dei siste åra
  2. mobbing, erting
    Døme
    • han måtte tole tyn frå ein lagkamerat
Artikkelside

vinternatt

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

  1. natt om vinteren
    Døme
    • lange vinternetter
  2. i bunden form eintal: 14. oktober, da vinterhalvåret ifølgje primstaven tek til;

Faste uttrykk

  • ha vore ute ein vinternatt før
    tole påkjenningar;
    ha livsrøynsle
Artikkelside

vinterdag

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

  1. dag om vinteren
    Døme
    • ein kald vinterdag
  2. i bunden form eintal: 14. oktober, dagen da vinterhalvåret ifølgje primstaven tek til;

Faste uttrykk

  • ha vore ute ein vinterdag før
    tole påkjenningar;
    ha livsrøynsle
Artikkelside

trykk 1

substantiv hankjønn

Opphav

av trykkje

Tyding og bruk

  1. hard medfart;
    støyt
    Døme
    • få ein trykk midt i fjeset;
    • kunne tole ein trykk
  2. prosess med å trykkje (5)
    Døme
    • avisa er i trykken

Faste uttrykk

  • ein trykk seksten
    eit kraftig slag
    • han fekk ein trykk seksten midt i magen
Artikkelside

tol 1

substantiv inkjekjønn

Opphav

norrønt þol

Tyding og bruk

uthald i å tole;
Døme
  • ta noko med tol

Faste uttrykk

  • ha/gje tol
    vere tolmodig
    • dei har tol med kvarandre;
    • du kan vel gje tol til eg er ferdig
  • slå seg til tols med
    nøye eller roe seg med
Artikkelside

støyt

substantiv hankjønn

Opphav

norrønt steytr

Tyding og bruk

  1. det å støyte;
    Døme
    • dolkestøyt;
    • kulestøyt;
    • samanstøyt;
    • få ein støyt i hovudet;
    • bilane braka saman i ein ofseleg støyt
  2. (hard) påkjenning
  3. brå kjensle av glede, redsle og liknande;
    Døme
    • kjenne ein støyt av glede;
    • det gjekk ein støyt gjennom meg
    • kortvarig elektrisk straum
      • få støyt når ein skiftar lyspære
  4. Døme
    • stormstøyt
    • rykk
      • brystet heva seg i korte støytar
  5. slurk alkohol, dram, knert (1)
    Døme
    • ta seg ein god støyt
  6. liten lêrlapp til bot
    Døme
    • tåstøyt
  7. skarp, knapp lyd
    Døme
    • trompetstøyt;
    • toget gav ein støyt i fløyta
  8. øving i vektlyfting der vektstonga blir lyfta i to avdelingar

Faste uttrykk

  • gje støyten til
    vere utløysande årsak til;
    gje startsignal til
  • stå for ein støyt
    tole harde tak eller slag
  • ta støyten
    ta på seg eller utsetje seg for noko plagsamt eller vanskeleg
Artikkelside
Side 1 av 7