Avansert søk

Nynorskordboka 68 oppslagsord

tilfeldig

adjektiv

Opphav

etter tysk zufällig; jamfør tilfelle

Tyding og bruk

som hender ved eit tilfelle (2);
som ikkje er fast eller regelbunden
Døme
- få seg eit tilfeldig arbeid;
- ein tilfeldig forbipasserande ringde politiet
som går føre seg på måfå;
planlaus, vilkårleg
Døme
- eit tilfeldig valt døme;
- eit tilfeldig utval personar

tilfeldigheit

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

noko som inntreffer tilfeldig (1), utan å vere planlagt eller regelbunde;
slumpetreff, vilkårlegheit
Døme
- eg traff dei ved ei tilfeldigheit;
- bli ramma av ein serie tilfeldigheiter
det at noko hender tilfeldig
Døme
- det var berre tilfeldigheiter som gjorde at det ikkje gjekk gale

treffe

treffa

verb

Opphav

tysk treffen; same opphav som drepe

Tyding og bruk

kome i samband med;
finne (5, møte (2
Døme
- treffe kvarandre i utlandet;
- ho trefte dei ikkje heime;
- ho er vanskeleg å treffe i kontortida;
- han trefte på mykje rart under oppryddinga
nå, finne målet;
råke (3
Døme
- treffe midt i blinken;
- snøballen trefte glasruta;
- soldaten var treft
hende tilfeldig eller uventa;
bere til;
høve (2
Døme
- det trefte seg slik at dei fekk reise i lag

tolv

determinativ kvantor

Opphav

norrønt tolf

Tyding og bruk

grunntalet 12

Døme

få tolv rette (i tipping)

Faste uttrykk

gå på halv tolv
vere tilfeldig, mangle styring, gå på skeive
klokka er fem på tolv
tida er snart ute, katastrofen kjem snart

støyte

støyta

verb

Opphav

norrønt steyta; samanheng med stutt

Tyding og bruk

drive (3, køyre, renne (4
Døme
- støyte spydet i noko(n);
- støyte stokken i golvet
- knuse med støytar
  støyte hol på isen med ei jernstong;
  støyte sund noko i ein mortar
dytte (1, puffe (1, skuve
Døme
- støyte kule;
- støyte båten frå land;
- støyte alle frå seg;
- støyte nokon utfor eit stup
råke ei hindring;
renne mot noko;
tørne (3)
Døme
- båten støytte hardt mellom bårene
blåse kort og kraftig
Døme
- støyte i eit horn;
- støyte i nasen
fornærme, krenkje, såre (2
Døme
- eg meinte ikkje å støyte deg;
- bli, kjenne seg støytt over noko
- i presens partisipp: som skaper motvilje
  verke støytande
i faste uttrykk

Faste uttrykk

støyte bort
vise (nokon) bort
støyte mot
råke eit problem
støyte mot ein mur av uvilje
støyte på
tilfeldig treffe på
eg støytte på naboen på butikken i dag
støyte saman
bli sterkt usamde
dei støytte saman over budsjettet
støyte til
kome i tillegg
komplikasjonar støytte til under vegs
støyte ut
vise bort;
stengje ute

snuble

snubla

verb

Opphav

truleg av snubbe

Tyding og bruk

uventa støyte foten mot noko så ein mistar jamvekta;
snåve
Døme
- han snubla og fall;
- snuble i ein stein
- i presens partisipp:
  snublande nær – like for handa
stamme (3, stotre
Døme
- ho var så ivrig at ho snubla i orda

Faste uttrykk

snuble over
finne eller kome over noko ganske tilfeldig
eg snubla over viktig informasjon på nett

slumpe

slumpa

verb

Opphav

frå tysk eller lågtysk

Tyding og bruk

gjere noko på slump
Døme
- slumpe i veg;
- slumpe på vekta
skje ved eit tilfelle;
hende (3, 2)
Døme
- det kan vel slumpe at vi møtest

Faste uttrykk

slumpe til
hende tilfeldig
ein tidlegare kjærast ho slumpa til å møte att

slump

substantiv hankjønn

Opphav

Tyding og bruk

tilfeldig hending;
(overraskande eller heldig) tilfelle (2)
Døme
- det var reine slumpen at eg fann det att
mengd av uviss storleik;
ein god del
Døme
- tene ein slump pengar;
- det trengst ein god slump flaks
det som er att av noko;
rest
Døme
- kjøpe slumpen;
- drikke slumpane

Faste uttrykk

på slump
på ein tilfeldig måte;
på måfå
lage mat på slump

slengje, slenge 2

slengja, slenga

verb

Opphav

norrønt sløngva, kanskje med, innverknad frå lågtysk slengen; eigenleg av slenge (

Tyding og bruk

hive, kaste (på ein vørdlaus eller svivørdeleg måte)
- slenge jakka frå seg;
- slenge seg ned i ein stol;
- guten slengde seg om halsen på mor si;
- slenge seg over gjerdet
sende (på slump)
- slenge eit skot etter noko(n);
- slenge sneiord etter nokon;
- slenge med armane

Faste uttrykk

slenge drit til
seie noko nedsetjande til (nokon)
slengje seg med
tilfeldig følgje med andre
kan eg slengje meg med på turen?

sleive

sleiva

verb

Opphav

kanskje samanheng med sleip (

Tyding og bruk

slengje med føtene;
gå keiveleg og ustøtt
Døme
- ho gjekk og sleiva i altfor store sko;
- sleive i veg
arbeide, tale uvørde;
slarve
Døme
- sleive i veg

Faste uttrykk

sleive bort i/borti noko
tilfeldig kome borti noko
han mista styringa og sleiva bort i ein annan bil;
spelaren sleivar borti ballen
sleive og gå
drive på utan styring;
gå sin skeive gang

Side 1 av 7

Resultat per side: