Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
79 treff

Nynorskordboka 79 oppslagsord

teater

substantiv inkjekjønn

Opphav

gjennom fransk og tysk; opphavleg frå gresk, av theasthai ‘sjå (på)'

Tyding og bruk

  1. hus eller utandørsanlegg med tilskodarplassar og scene som er bygd for framføring av skodespel, opera eller liknande
    Døme
    • gå i teateret;
    • byggje eit nytt teater
  2. institusjon eller føretak som framfører skodespel, revyar eller liknande
    Døme
    • oppsøkjande teater;
    • drive eit teater;
    • skrive for teateret
  3. Døme
    • godt teater

Faste uttrykk

  • spele teater
    • opptre som skodespelar
    • gjere seg til
Artikkelside

amatørbasis

substantiv hankjønn

Opphav

av amatør

Faste uttrykk

Artikkelside

teppe 2

substantiv inkjekjønn

Opphav

norrønt tapit, gjennom lågtysk tappet eller teppet frå latin tapetum; jamfør tapet

Tyding og bruk

  1. (oftast firkanta) stykke av vove eller knytt stoff
    Døme
    • biletteppe;
    • golvteppe;
    • sengeteppe;
    • veggteppe;
    • heildekkjande teppe
    • i overført tyding:
      • feie problema under teppet – skyve problema unna, men berre slik at dei vil dukke opp att sidan
  2. mjukt dekke som minner om eit teppe (1, 1)
    Døme
    • grasteppe
  3. stoff, dekke som heng ned framfor eller bak scena i eit teater;
    Døme
    • jernteppe;
    • sceneteppe;
    • teppet går opp, ned

Faste uttrykk

  • kalle inn på teppet
    be underordna kome og forklare seg
Artikkelside

salong

substantiv hankjønn

Opphav

gjennom fransk, frå italiensk, opphavleg frå germansk; same opphav som sal (1

Tyding og bruk

  1. lokale der ein sel tenester til kundar
    Døme
    • ho overtok ein godt etablert salong
  2. møbelgruppe som består av sofa, lenestolar og lågt bord;
    Døme
    • kjøpe seg ein ny salong
  3. sams opphaldsrom på båt, hotell eller liknande
    Døme
    • drikke kaffi i salongen;
    • gjestene samla seg i salongen
  4. stort, flott selskapsrom (særleg i Paris i det 16. hundreåret som møtestad for kunstnarar og politikarar)
  5. rom for publikum i ein konsertsal, eit teater eller liknande
    Døme
    • publikum fylte salongen
  6. publikum i konsertsal, teater eller liknande
    Døme
    • heile salongen klappa
  7. om utanlandske forhold: utstillingslokale for kunst
    Døme
    • besøkje den store salongen i Torino

Faste uttrykk

  • halde salong
    om eldre forhold: samle vener og kjende hos seg til festleg samvære, ordskifte eller litterær eller musikalsk underhaldning
Artikkelside

galleri

substantiv inkjekjønn

Opphav

frå fransk

Tyding og bruk

  1. overdekt gang eller balkong langs ytterveggen på bygning
  2. øvste plassar langs veggene ut mot salen (1 i kyrkje, teater eller liknande
    Døme
    • sitje på galleriet;
    • følgje saka frå galleriet
  3. (lokale for) utstilling av kunst (3)
  4. rekkje av figurar eller personar i roman, film eller liknande

Faste uttrykk

  • spel for galleriet
    medvite forsøk på å gjere massen eller publikum nøgde på ein lettvint måte
  • spele for galleriet
    appellere medvite og på ein lettvint måte til publikum eller massen
Artikkelside

einvegs

adjektiv

Tyding og bruk

som går, verkar eller kan brukast berre éin veg
Døme
  • einvegs køyrebane;
  • kjøpe einvegs flybillett;
  • det vart sett opp to einvegs bomstasjonar

Faste uttrykk

  • einvegs kommunikasjon
    kommunikasjon (2) der den eine parten kan sende språklege signal utan å ta imot respons, og andre partar kan motta signala utan å respondere;
    einvegskommunikasjon
    • tradisjonelt teater er i stor grad einvegs kommunikasjon
Artikkelside

dialog

substantiv hankjønn

Opphav

frå gresk ‘samtale’, av dia- og -log

Tyding og bruk

  1. samtale mellom to eller fleire personar;
    motsett monolog
    Døme
    • føre ein dialog
  2. replikkveksling i skjønnlitteratur, teater, film og liknande
    Døme
    • dialogen mellom Peer Gynt og mor Aase
  3. litterært verk i samtaleform
    Døme
    • Platons dialogar
  4. kontakt og meiningsutveksling
    Døme
    • få i stand ein dialog mellom aust og vest

Faste uttrykk

  • gå i dialog
    innleie kontakt
    • i staden for å gå i dialog har dei valt ein motsett strategi;
    • bedrifta vil gå i dialog med forbunda
  • vere i dialog med
    ha kontakt med
Artikkelside

teatral

adjektiv

Tyding og bruk

som gjeld eller har samanheng med teater
Døme
  • fortelje historier i ei teatral form
Artikkelside

teatersjef

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

sjef og kunstnarisk leiar for eit teater
Artikkelside

teaterkunst

substantiv hankjønn eller hokjønn

Tyding og bruk

teater som kunstart
Artikkelside
Side 1 av 8