Avansert søk

13 treff

Nynorskordboka 13 oppslagsord

svinne

svinna

verb

Opphav

frå tysk

Tyding og bruk

bli borte;
Døme
  • det siste lysglimtet svann;
  • alt håp er svunne
  • brukt som adjektiv:
    • dei fann spor frå ei svunnen tid;
    • svunne kulturar

Faste uttrykk

  • svinne hen/bort
    gradvis bli borte;
    bli mindre;
    minke (1)
    • kornet tørkar og svinn hen;
    • kreftene svann sakte bort
  • svinne inn
    bli mindre;
    skrumpe inn
    • bestemora svann inn

fade, feide 2

fada, feida

verb

Uttale

feide

Opphav

frå engelsk ‘falme, visne bort’

Tyding og bruk

  1. bli eller få til å bli gradvis svakare og så heilt vekke;
    Døme
    • lyset fada sakte bort;
    • radioverten fadar musikken
  2. om lyd frå fjerntliggjande radiostasjon: endre styrke og bli forvrengd på grunn av uro i den øvre atmosfæren der radiobølgjene blir reflekterte

Faste uttrykk

  • fade inn
    bli eller få til å bli sterkare
    • musikken fadar inn
  • fade ut
    • gradvis dempe eller bli dempa
      • fade ut ein låt mens ein tek til å prate
    • miste interessa eller merksemda
      • studentane fada ut midt i førelesinga
    • forsvinne;
      døy ut
      • venskapen er i ferd med å fade ut

tape 2

tapa

verb
kløyvd infinitiv: -a

Opphav

norrønt tapa

Tyding og bruk

  1. lide tap, gå med tap, gå glipp av, miste
    Døme
    • tape ein formue;
    • tape på verksemda;
    • tape terrengbli driven tilbake, miste oppslutning;
    • vere tapt for denne verdaleve i si eiga verd, vere fråverande
  2. lide nederlag, bli slått
    Døme
    • tape ein krig;
    • ei tapt sak;
    • spelet er tapt;
    • den tapande parten

Faste uttrykk

  • gje tapt
    gje opp, kome til kort
    • bortelaget måtte gje tapt etter ein jamn kamp
  • gå tapt
    gå til spille, bli borte
    • fleire menneskeliv gjekk tapt
  • tape seg
    • bli ringare i utsjånad eller kvalitet;
      falme
      • ho har tapt seg sidan sist;
      • tape seg i verdi
    • bli (gradvis) borte;
      svinne bort
      • forelskinga tapar seg fort;
      • minnet tapte seg med åra

skrumpe

skrumpa

verb

Opphav

frå lågtysk

Tyding og bruk

  1. dra seg saman;
    minke, svinne
    Døme
    • isbreen har skrumpa
  2. bli mindre
    Døme
    • inntektene har skrumpa

Faste uttrykk

  • skrumpe inn
    bli mindre
    • kundegrunnlaget har skrumpa inn
  • skrumpe saman
    minke
    • dei synest verda har skrumpa saman

ebbe

ebba

verb

Opphav

frå lågtysk eller tysk

Faste uttrykk

  • ebbe ut
    ta gradvis slutt;
    svinne
    • kreftene ebba ut;
    • livet ebbar sakte ut

svinne hen/bort

Tyding og bruk

gradvis bli borte;
bli mindre;
Sjå: svinne
Døme
  • kornet tørkar og svinn hen;
  • kreftene svann sakte bort

svinne inn

Tyding og bruk

bli mindre;
skrumpe inn;
Sjå: svinne
Døme
  • bestemora svann inn

tvislast

verb

Opphav

samanheng med tvi- og tvist (2

Tyding og bruk

kverve, skrumpe, svinne
Døme
  • tvislast bort

svinn

substantiv inkjekjønn

Opphav

av svinne

Tyding og bruk

  1. det at noko minkar (i vekt eller omfang)
    Døme
    • det blir lett svinn på frukt og grønsaker
  2. mengd som forsvinn
    Døme
    • det totale svinnet frå matbutikkane

ebbe ut

Tyding og bruk

ta gradvis slutt;
Sjå: ebbe
Døme
  • kreftene ebba ut;
  • livet ebbar sakte ut