Avansert søk

Nynorskordboka 19 oppslagsord

smak

substantiv hankjønn

Opphav

lågtysk

Tyding og bruk

eigenskap hos ei væske eller eit løyst stoff som ein kan kjenne med smakspapillane
Døme
- krydder har sterk smak;
- ein saus med fyldig smak
evne til å skilje søtt, salt, surt og beiskt;
smakssans
Døme
- dei fem sansane våre er syn, høyrsel, lukt, smak og kjensle
- smaksinntrykk
  ha ein vond smak i munnen
liten bit, smakebit
Døme
- få ein smak av den nysteikte kaka
det å like det eine eller det andre
Døme
- ha dårleg, god smak;
- kvar sin smak!
- hug (1, lyst
  få smaken på noko;
  falle i smak
- haldning, måte (1, stil
  smaken som rår mellom folk
evne til å dømme om det som er vakkert, smakfullt, verdifullt

ram 4

adjektiv

Opphav

norrønt rammr

Tyding og bruk

fast, urikkeleg
flink, dugande
Døme
- han er ram på ski;
- dei er ramme i matematikk
fæl (2), svær (6);
utspekulert
Døme
- ho er ram til å lyge
beisk (1), stram (6), harsk (1)
Døme
- vere ram i smaken

Faste uttrykk

ramme alvor
stort alvor, fullt alvor
ta noko på ramme alvor;
eg trur i ramme alvor at vi skal klare det

dovne

dovna

verb

Opphav

norrønt dofna; av doven

Tyding og bruk

miste kjensle i kortare tid;
bli doven (3)
Døme
- foten har dovna;
- dovne bort
miste karbondioksidinnhaldet og den friske smaken;
bli doven (2)
Døme
- ølet dovnar
ta av, minke, veikne, spakne
Døme
- kreftene dovnar;
- lyden dovnar;
- lyset dovnar;
- motet dovnar;
- vinden dovnar av

Faste uttrykk

dovne seg
late seg, drive dank

lapen

adjektiv

Tyding og bruk

slapp, likesæl
doven i smaken
Døme
- ei lapen suppe

mild

adjektiv

Opphav

norrønt mildr

Tyding og bruk

som ikkje er skarp eller sterk i smak, lukt eller oppleving;
behageleg;
nøytral (4), dus (3, linn (1), skånsam
Døme
- suppa er mild og rund i smaken;
- ei såpe med mild lukt;
- eit mildt vaskemiddel;
- eit mildt lys
med moderat kraft eller intensitet;
forsiktig (1)
Døme
- symptoma var milde;
- tablettane gjev berre milde biverknader
- brukt som adverb
  dette var overraskande, for å seie det mildt;
  du ser mildt sagt trøytt ut
godlynt, venleg, varsam
Døme
- vere mild i blikket;
- han snakka med mild stemme
skånsam, overberande, ikkje streng
Døme
- ein mild dom;
- ho styrte med mild, men bestemt hand
om vêr, klima: som ikkje er kaldt, men heller ikkje særleg varmt
Døme
- mildt vêr;
- ein mild vind
brukt i utrop
Døme
- du milde himmel!
- milde moses!
- milde måne!
gjevmild, rundhanda, raus (2, 1)
Døme
- donasjon frå ei mild stifting

Faste uttrykk

milde gåver
rause gåver (til velgjerdsføremål)
vere avhengig av milde gåver frå private

linn

adjektiv

Opphav

opphavleg ‘bøyeleg, som gjev etter’; innverknad frå lin (

Tyding og bruk

mild;
lite salt
Døme
- linn suppe;
- linn i smaken
brukt som adverb: forsiktig
Døme
- klappe lint
i språkvitskap: med regelviss bøying;
svak (2);
til skilnad frå sterk (7)
Døme
- linne former av adjektiv

Faste uttrykk

linn bøying
i språkvitskap, om verb i germanske språk: bøying med tillagd ending i preteritum; til skilnad frå sterk bøying
linne substantiv
substantiv som endar på trykklett vokal;
til skilnad frå sterke substantiv
linne verb
i germanske språk: verb som lagar preteritum med bøyingsending;
til skilnad frå sterke verb

smaken er som baken, delt

Tyding og bruk

ulike folk har ulik smak og ulik meining;

Sjå: bak

Døme

eg tykte ikkje om det, men smaken er som baken

fruktpreg

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

særleg om vin: smak av frukt

Døme

pærene gjev eit sterkare fruktpreg i smaken

barbecue

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

mat som er laga til over varme med røyk over lang tid
Døme
- ete masse barbecue
den røykte smaken av saus og krydder som blir brukte i barbecue (1)
friluftsfest der maten blir laga over open eld

søte 1

substantiv hokjønn

Opphav

norrønt sǿta ‘søtleik’

Tyding og bruk

noko søtt;
noko som gjer godt
etterledd i namn på visse planter i søterotfamilien;
nytta ironisk mot den beiske smaken på rota
- - bakkesøte
  - snøsøte

Side 1 av 2

Resultat per side: