Avansert søk

14 treff

Nynorskordboka 14 oppslagsord

slagord

substantiv inkjekjønn

Opphav

etter tysk; av slag (1

Tyding og bruk

kort setning som uttrykkjer ei meining, ei haldning, eit krav eller liknande;
Døme
  • politiske slagord;
  • Noregs Mållag lanserte slagordet ‘snakk dialekt - skriv nynorsk’

brodd

substantiv hankjønn

Opphav

norrønt broddr

Tyding og bruk

  1. spiss tapp, odd, pigg
    Døme
    • brodden på ein skistav
  2. metallplate med piggar på til å feste under skoa på glatt føre
    Døme
    • gå med broddar
  3. kvass stikkereiskap hos somme dyr, særleg insekt
    Døme
    • bier og kvefs har brodd
  4. i overført tyding: noko som verkar sårande, smertefullt eller provoserande;
    skarp og kritisk bodskap
    Døme
    • eit slagord med brodd;
    • filmen har brodd mot rasisme;
    • kunst utan brodd
  5. skarp, spiss utvekst i enden av blad;
    spire (1, 1) (på korn)

Faste uttrykk

  • i brodden for
    i leiinga av;
    i spissen for
    • ho stod i brodden for rørsla;
    • dei gjekk i brodden for meir forsking;
    • han stilte seg i brodden for eit opprør
  • ta brodden av
    veikje verknaden av;
    mildne
    • ta brodden av kritikken

transparent 1

substantiv hankjønn

Uttale

transparanˊg

Opphav

av transparent (3

Tyding og bruk

  1. tynt, gjennomsynleg materiale med bielete eller tekst som kan projiserast på lerret eller liknande
    Døme
    • før brukte ein transparentar i undervisninga
  2. plakat med slagord, krav og liknande, som er laga av ei brei tøy- eller papirremse mellom to stenger, og som blir boren i demonstrasjonstog eller liknande

slagordprega, slagordsprega

adjektiv

Tyding og bruk

prega av enkle slagord, men ofte utan faktisk substans
Døme
  • partiprogrammet var slagordprega og lite nyansert

løysingsord

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

  1. ord som ein finn fram til ved å løyse ei kryssordoppgåve, ein rebus eller liknande
    Døme
    • løysingsordet var ‘brisling’;
    • du kan sende løysingsordet på e-post
  2. ord som uttrykkjer ein rådande idé eller tanke;
    Døme
    • industrireising var det politiske løysingsordet

kamprop

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

parole

substantiv hankjønn

Opphav

frå fransk ‘ord’, frå mellomalderlatin; same opphav som parabel

Tyding og bruk

  1. oppmoding om samordna handlemåte i visse situasjonar;
    Døme
    • parolane i demonstrasjonstoget
  2. orienterings- og instruksjonsmøte ved politiavdeling

immun

adjektiv

Opphav

av latin immunis ‘skattefri, rein for’

Tyding og bruk

  1. uimottakeleg for smittestoff og smittsam sjukdom
    Døme
    • vere immun mot malaria
  2. uimottakeleg for påverknad
    Døme
    • vere heilt immun overfor kritikk;
    • dei vart immune mot slagord

feltrop

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

  1. i militærstell: avtalt stikkord som må seiast for å få passere ei vakt;

hovudband

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

band kring hovudet
Døme
  • ho hadde på seg eit raudt hovudband;
  • demonstrantane hadde hovudband med slagord på