Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
11 treff

Nynorskordboka 11 oppslagsord

sidestykke

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

  1. stykke som utgjer sida i noko
    Døme
    • sidestykket på ein sofa
  2. noko som er jamgodt med noko anna
    Døme
    • ein finn ikkje sidestykke i norsk historie

Faste uttrykk

  • sakne sidestykke
    skilje seg ut på positiv eller negativ måte
    • eit engasjement som saknar sidestykke
  • utan sidestykke
    utan like
    • ei bragd utan sidestykke;
    • det er ei katastrofe utan sidestykke
Artikkelside

trone 1

substantiv hokjønn

Opphav

frå gresk ‘stol’

Tyding og bruk

  1. gild, utsmykka (og opphøgd) stol som sete for høgtståande person, regjerande monark, pave eller liknande
    Døme
    • ei trone med løveforma sidestykke;
    • stå for Guds trone
  2. stilling eller mynde som øvste statsoverhovud;
    Døme
    • kronprinsen tok over trona etter faren;
    • vippe dei borgarlege partia ned frå trona
  3. dominerande posisjon i idrett eller annan konkurransesituasjon
    Døme
    • den norske løparen tok over trona

Faste uttrykk

  • sitje på trona
    ha posisjon som monark;
    regjere
Artikkelside

make 1

substantiv hankjønn

Opphav

norrønt maki, substantivert av eit adjektiv ‘som høver saman’; jamfør mak (2

Tyding og bruk

  1. den eine av eit par personar eller dyr;
    jamfør ektemake
    Døme
    • finne seg ein make
  2. den eine av to ting som høyrer saman
    Døme
    • desse skoa er ikkje makar;
    • eg må prøve å finne maken til knappen eg mista
  3. Døme
    • hennar make finst ikkje;
    • det finst ikkje maken til jentunge

Faste uttrykk

  • krake søkjer make
    to likesinna finn gjerne i hop
  • maken til ...
    brukt for å gje uttrykk for kjensler og meiningar
    • maken til arrogant haldning til miljøet!
  • sett/høyrt på maken!
    brukt for å uttrykkje undring
    • no har eg aldri høyrt på maken!
    • ho hadde ikkje sett på maken
Artikkelside

like 2

substantiv hankjønn

Opphav

norrønt líki; jamfør lik (3

Tyding og bruk

jamgod person, likemann, make;
Døme
  • det finst ikkje hans like;
  • det finst ikkje liken hennar;
  • eit uvêr utan like

Faste uttrykk

  • utan like
    som er meir enn noko anna;
    utan sidestykke
    • det vart ein kamp utan like
Artikkelside

utan like

Tyding og bruk

som er meir enn noko anna;
utan sidestykke;
Sjå: like
Døme
  • det vart ein kamp utan like
Artikkelside

eineståande

adjektiv

Tyding og bruk

utan sidestykke;
Døme
  • eit eineståande tilfelle;
  • ho er eineståande;
  • eit eineståande resultat
  • brukt som adverb
    • eineståande snill
Artikkelside

vange 2

substantiv hankjønn

Opphav

frå tysk; same opphav som vange (1

Tyding og bruk

  1. sidestykke i trapp, langtre på stige;
    sidestykke i peis
  2. langsgåande berebjelke i bilunderstell
Artikkelside

lein 1

substantiv hokjønn

Opphav

norrønt hlein; samanheng med li (1

Tyding og bruk

  2. sidestykke i til dømes ein stige eller ein vevstol
Artikkelside

motstykke

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

  1. noko som svarer til noko anna;
    Døme
    • Warszawapakta var eit motstykke til Nato
  2. motsetning, kontrast
    Døme
    • eit revolusjonært motstykke til den borgarlege kunsten
Artikkelside

støre 1

substantiv hokjønn

Opphav

kanskje samanheng med støe (1

Tyding og bruk

sidestykke i vevstol
Artikkelside
Side 1 av 2