Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
2542 treff

Nynorskordboka 2542 oppslagsord

særleg

adjektiv

Opphav

norrønt sérligr

Tyding og bruk

som er utanom det vanlege;
Døme
  • i særlege høve;
  • ha ein særleg skyldnad til å gjere noko
  • brukt som adverb:
    • skaden var ikkje særleg stor;
    • det blæs mykje på Vestlandet, særleg kring Stad
Artikkelside

smilefjes

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

stilisert andlet med smilande munn, særleg brukt i digital kommunikasjon;
jamfør emoji
Artikkelside

ås 1

substantiv hankjønn

Opphav

norrønt áss; kanskje same opphav som ås (2

Tyding og bruk

  1. berebjelke (1), særleg horisontal takbjelke
    Døme
    • åsane ber taket
  2. stong som noko sviv rundt;
    jamfør hjulås
  3. bom, stong eller tverrtre i ymse reiskapar som til dømes slede, kjelke, plog, drag
Artikkelside

tite

substantiv hokjønn

Opphav

kanskje opphavleg ‘noko lite’

Tyding og bruk

  1. liten fugl;
    særleg i samansette fuglenamn:
    Døme
    • fjelltit;
    • talgtit
  2. liten fisk, halvvaksen aure eller laks
Artikkelside

tjuetal

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

  1. det tredje tiåret i eit hundreår, særleg tiåret 1920–1929
    Døme
    • bygningen er frå tidleg tjuetal;
    • han er fødd på 20-talet
  2. mengd på om lag 20
    Døme
    • eit tjuetal sauer
Artikkelside

tit

substantiv hankjønn

tite

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

  1. liten fugl, særleg meis (2, 1)
  2. liten fisk, særleg halvvaksen aure eller laks
Artikkelside

skiljevegg

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

vegg som skil, særleg mellom rom i eit hus
Artikkelside

draug

substantiv hankjønn

Opphav

norrønt draugr

Tyding og bruk

i folketru: attergangar (1) (særleg etter ein drukna);
havvette (ofte med skapnad som ein fiskar) som ror ein halv båt og varslar død
Artikkelside

masse 1

substantiv hankjønn

Opphav

av latin massa ‘deig, klump’; av gresk maza ‘mjøldeig’, av massein ‘kna’

Tyding og bruk

  1. (formlaust) stoff;
    substans, ofte som råmateriale til noko
    Døme
    • ein glødande masse;
    • køyre vekk masse frå tunnelarbeidet
  2. i fysikk: stoffmengd i ein lekam, målt i kilogram;
    til skilnad frå vekt (1)
    Døme
    • ein masse på 1 kilogram veg om lag 1 newton på jorda
  3. særleg i bunden form: folk flest;
    dei breie laga av folket
    Døme
    • leiarane har lite kontakt med massane

Faste uttrykk

  • kritisk masse
    minste mengd av eit radioaktivt stoff som skal til for å starte ein kjedereaksjon
Artikkelside

solitær 2

adjektiv

Opphav

gjennom fransk; frå latin av solus ‘aleine’

Tyding og bruk

  1. om plante: som står for seg sjølv
    Døme
    • solitære tre
  2. om dyr, særleg insekt: som ikkje lever i eit ordna samfunn;
    Døme
    • solitære bier
Artikkelside
Side 1 av 255