Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
87 treff

Nynorskordboka 87 oppslagsord

russisk 1

substantiv hankjønn eller inkjekjønn

Opphav

av russisk (2

Tyding og bruk

slavisk språk hovudsakleg brukt i Russland
Døme
  • snakke russisk
  • brukt i nøytrum:
    • snakke eit godt russisk
Artikkelside

russisk 2

adjektiv

Tyding og bruk

som gjeld Russland og russarar

Faste uttrykk

  • russisk rulett
    • hasardspel med livet som innsats, der ein revolver blir ladd med berre éin patron, den roterande sylinderen med patronkammera snurra rundt, og våpenet trekt av mot eige hovud
    • svært risikofylt handling
      • dei spelar russisk rulett med framtida vår
Artikkelside

sjark

substantiv hankjønn

Opphav

truleg frå russisk

Tyding og bruk

(mindre) fiske- og transportbåt med halvdekk og styrehuset forut
Døme
  • drive heimefiske med sjark;
  • sjarken er ein vanleg båt i Nord-Noreg
Artikkelside

sovkos

substantiv inkjekjønn

Uttale

såvkåˊs eller  såvˊkås

Opphav

av russisk sovkhoz, forkorting av sovetskoje khozjajstvo ‘sovjetisk (jord)bruk’

Tyding og bruk

kollektivbruk ått av staten (i det tidlegare Sovjetunionen);
jamfør kolkos
Artikkelside

sovjet

substantiv inkjekjønn

Opphav

frå russisk ‘råd’

Tyding og bruk

  1. russisk arbeidarråd;
  2. kortform av Sovjetunionen

Faste uttrykk

  • Det øvste sovjet
    nasjonalforsamlinga i det tidlegare Sovjetunionen
Artikkelside

snakke

snakka

verb

Opphav

av lågtysk snacken, opphavleg lydord

Tyding og bruk

  1. prate, samtale;
    jamfør snakkast
    Døme
    • snakke saman;
    • snakke med kvarandre;
    • snakke på vegner av fleire;
    • det er ikkje noko å snakke om;
    • vi snakkar om alvorlege hendingar
  2. skravle
    Døme
    • snakke i eit køyr;
    • snakke seg frå noko;
    • ho snakka om barndomen sin
  3. bruke taleevna si
    Døme
    • barnet kunne ikkje snakka enno;
    • snakke russisk;
    • snakke høgt
  4. drøfte
    Døme
    • snakke forretningar
  5. sladre
    Døme
    • dei snakkar om henne over heile byen
  6. brukt i utrop om noko storfelt
    Døme
    • snakk om flaks!
    • du snakkar om flott resultat!

Faste uttrykk

  • snakke bort
    leggje lita vekt på (ei sak eller eit emne)
    • ikkje snakk bort det barnet seier!
  • snakke etter munnen
    jatte med
  • snakke for seg
    argumentere (godt, dårleg) for si sak
  • snakke forbi kvarandre
    ikkje forstå kvarandre fordi dei snakkar frå ulike utgangspunkt
  • snakke frampå om
    ymte om, byrje å snakke om, nemne
  • snakke nokon rundt
    overtyde, overtale eller narre nokon ved hjelp av snakk;
    rundsnakke
  • snakke nokon til rette/rettes
    snakke nokon til fornuft;
    irettesetje
  • snakke over seg
    tale i ørska
  • snakke til
    • vende seg til
    • irettesetje
  • snakke ut
    seie noko som ligg ein på hjartet
Artikkelside

slavisk 2

adjektiv

Tyding og bruk

som gjeld eller er særmerkt for slavarane
Døme
  • slaviske folkeslag

Faste uttrykk

  • slavisk språk
    språkgruppe i den indoeuropeiske (1 språkfamilien som omfattar blant anna bulgarsk, kroatisk, polsk, russisk, serbisk, slovakisk, tsjekkisk og ukrainsk
Artikkelside

rulett

substantiv hankjønn

Opphav

av fransk roulette, diminutiv av roue ‘hjul’

Tyding og bruk

  1. hasardspel med ei kule som rullar på ei roterande skive før ho landar i eit tilfeldig felt
    Døme
    • spele rulett
  2. bolle av til dømes kjøt- eller fiskefarse rulla inn i kålblad eller liknande
    Døme
    • rulettar av vinblad

Faste uttrykk

  • russisk rulett
    • hasardspel med livet som innsats, der ein revolver blir ladd med berre éin patron, den roterande sylinderen med patronkammera snurra rundt, og våpenet trekt av mot eige hovud
    • svært risikofylt handling
      • dei spelar russisk rulett med framtida vår
Artikkelside

ortodoks

adjektiv

Opphav

av gresk doksa ‘meining’; jamfør orto-

Tyding og bruk

  1. som er i samsvar med den hevdvunne eller offisielle læra;
    Døme
    • ortodoks marxisme;
    • ortodoks forkynning;
    • ein ortodoks jøde
  2. allment godteken;
    vanleg;
    Døme
    • ortodoks finanspolitikk

Faste uttrykk

  • den ortodokse kyrkja
    austleg grein av kristendomen med utspring i den bysantinske kyrkja
    • den ortodokse kyrkja er sett saman av fleire sjølvstyrte kyrkjer, som den gresk-ortodokse og den russisk-ortodokse
Artikkelside

kyrillisk

adjektiv

Uttale

kyrilˊisk

Opphav

etter namnet Kyrillos, 826–869, apostel for slavarane

Faste uttrykk

  • kyrillisk alfabet
    skriftsystem med bokstavar som i hovudsaka byggjer på det greske alfabetet, brukt i slaviske land med ortodoks religion;
    russisk alfabet
Artikkelside
Side 1 av 9